De vijf boeken die het leven van Michel Wuyts hebben veranderd

Michel Wuyts is momenteel aan de slag in Frankrijk om commentaar te leveren bij de Tour de France. Wij troffen hem twee weken eerder op een zonovergoten dag bij hem thuis. Hij schakelt één dag na het BK in Binche al richting Tour. Waar Wuyts vroeger zelf nog veel fietste, is nu lopen zijn grote vrijetijdspassie. Al een hele poos eigenlijk. "Misschien is mijn passie voor lopen wel groter dan die voor fietsen", denkt Wuyts na. "Weet je, eigenlijk is dat lopen een herontdekking geweest voor mezelf." In zijn jeugd was Wuyts een geducht hardloper, en in het voetbal stond hij bekend voor zijn goede uithouding.  

Nadat hij naar de fiets was overgeschakeld, keerde hij zo'n 15 jaar geleden terug naar het lopen. Dat ging stapsgewijs, "maar eens je de grens van 6 à 7 km overschrijdt, dan raak je snel verslaafd." Het lopen leidt hem nu naar mooie steden voor marathons, brengt hem naar de bossen van De Merode bij Averbode tijdens zijn vrije tijd, en tijdens de drukke Tour de France is het zijn ontspanningsboei, én voer voor de geest. "Ik kan er mijn hoofd mee leegmaken én mee vullen." Dat lopen brengt ons bij zijn eerste keuze: de Japanner Haruki Murakami, zelf een geducht marathonloper.  

"Waar ik bij Murakami van houd, is zijn subtiele overgang van de realiteit naar een andere wereld, met dat magisch realisme van hem", vertelt Wuyts. In dit boek vertelt Murakami, wiens naam elk jaar weer opduikt in het geruchtencircuit in aanloop naar de Nobelprijs Literatuur, het verhaal van zijn jeugdliefdes. Dit boek zit nog niet in zijn periode van het magisch realisme, "maar ook hier ben ik telkens weer verbaasd over zijn sobere stijl enerzijds, en toch de subtiliteit in de taal".

Zowel de stijl als het levensverhaal trekken Wuyts aan in dit boek. "Het gaat over het zich verliezen in een ander mens, en over iemand die er maar niet in slaagt om een relatie op te bouwen met zicht op langdurig geluk", schetst Wuyts dit boek over liefde en gevoelens. Als Wuyts een auteur heeft die hij graag leest, leest hij zowat alles van die schrijver. "En dan heb ik ook dat onbestemde verlangen naar het volgende boek."  

Dit boek heeft Wuyts verslonden: "Ik heb dit op anderhalve dag uitgelezen. Ik kon het niet lossen." Dat gebeurde in de Lubéron, in het zuiden van Frankrijk, en dat was wel een goede setting, want De bekeerlinge speelt zich niet zo gek veel verder af, in een klein stadje in de Provence.

Voor het boek raadpleegde Hertmans historische documenten die hij vervolgens verweefde in een roman, iets wat hij volgens Wuyts hier op een unieke manier deed. En er is de stijl: "Soms dwing ik mezelf om een hele paragraaf opnieuw te lezen omdat de formuleringen zo mooi zijn. Ik besef dan 'zo mooi kan ik dit niet schrijven', maar ik wil er wel rijker van worden en proberen om er iets van mee te nemen in wat ik zelf produceer."

Voorts stelt het boek ook het beeld bij dat wij vroeger van de kruistochten meekregen, op een heel ontnuchterende manier. "Zelfs onderweg begon het moorden al. De ridders werden gevolgd door een hele meute gepeupel, dat zich bezondigde aan roven en moordpartijen." 

Het verhaal deed Wuyts ook een kleine trip ondernemen. "Noem het schrijverstoerisme. Ik wist dat het verhaal zich afspeelde in het stadje waar Hertmans verbleef. Ik ben achteraf naar dat stadje gegaan (maar niet naar zijn huis daar) om het te toetsen aan de sfeer die hij schiep."  

Michel Wuyts vertelt rustig vanop de sofa wanneer hij een nieuw boek uit zijn geheugen opdiept. Schuin achter mij is een opening in de muur, een groot raam als het ware naar zijn werkplaats. "Daar schuin achter jou zie je mijn boekenkast. Het is een hele wand geworden. Het gros is gelezen, maar ik zou alles eens moeten ordenen, en een deel wegzetten in kartonnen dozen", bedenkt Wuyts. "Maar ik heb het moeilijk om een boek opzij te schuiven. Want het zijn dingen die je een hele periode geboeid hebben."

Augustus gaat over de gelijknamige Romeinse keizer die we allemaal kennen. "Williams heeft een karakterschets gemaakt van de figuur van Augustus, een heel bevattelijk boek dat een mooi inzicht geeft in wie hij was. Ik zou zelfs durven zeggen aan leraars: stop met onderwijzen, en laat de leerlingen dit lezen."  

Hoewel Augustus lichamelijk zwak was, veeleer een bleek en schraal persoon, kon hij toch zo lang aan de macht blijven, zegt Wuyts: "Enerzijds was hij begripvol, maar anderzijds ook meedogenloos. Het gaat om de snelheid waarmee hij intriges doorprikt en anticipeert. Hij laat zelfs zijn dochter verbannen." Het was voor Wuyts heel moeilijk kiezen tussen dit boek en dat andere van Williams, Stoner. "Dat heeft me eigenlijk het meeste ontroerd."

Wuyts' liefde voor boeken is groot. Daarvan getuigt niet alleen zijn grote boekenwand, maar ook het feit dat hij ondanks zijn beperkte tijd het ambassadeurschap voor langzullenwelezen.be (zie onder) aanvaardde. 

Een boek moet je soms even krediet moet geven, en je moet niet te snel opgeven, bewijst deze keuze. "Het heeft me een 20-tal bladzijden gekost voor ik in het verhaal kon stappen. Maar dit verhaal kent qua virtuositeit in stijl zijn gelijke niet. Soms vraag ik me af hoe een menselijk brein zo'n mooie zinnen kan produceren. Ik heb hele paragrafen herlezen."

Het hout verwijst naar een stuk hout dat een terreurzaaiende prefect in een internaat gebruikte als strafmiddel, en het eenzame leven van een broeder - die getuige is van het misbruik - die worstelt met de vraag of hij eruit moet stappen of niet. 

Dit boek gaat over de ontluikende liefde van een dichter voor een kind, vertelt Wuyts. Hij merkt haar op tijdens een voetbalspel in de duinen en raakt onder de indruk van haar sierlijkheid. "Ze heeft voor hem de sierlijke tred van een giraffe en hij schrijft een gedicht voor haar. Pas later ontmoet hij haar opnieuw en het ideaalbeeld dat hij van haar had, blijft overeind. Maar terwijl hij wachtte, komt er plots een andere schrijver op de proppen, een prozaschrijver met een brute aanpak die hem voor is."

Dit is nooit een verkapte vorm van pedofilie, benadrukt Wuyts, de dichter is gewoon onder de indruk van haar elfachtige verschijning. Het boek gaat uiteindelijk over een teken dat de dichter zoekt, een teken waaruit zou blijken dat zij hem ook liefhad. "Dit gaat over tederheid. Maar ook over het gebrek aan dadenkracht om toenadering te zoeken met iemand."  

Zin in meer boekentips? Ga dan naar de website langzullenwelezen.be. Neus rond in de boekenkast van bekende boekenwurmen, vrienden, familie, buren, collega's en ontdek wat zij van hun boeken vinden. Maak ook zelf je eigen boekenkast en geef bij elk boek je ongezouten mening en score.