"We kennen hun namen, lazen hun brieven en zagen ze op tv": waarom leeft de wereld zo mee met Thaise voetballertjes?
De twaalf Thaise voetballertjes en hun coach die vastzitten in een grot wekken al dagenlang wereldwijd beroering op. Iedereen leeft mee, zo lijkt het wel. En dat terwijl de honderd doden in Japan door het noodweer amper aandacht krijgen. "Daar zijn verschillende redenen voor", zegt filosoof Ignaas Devisch in "Terzake"
De hele reddingsoperatie van de Thaise voetballertjes is zowat overal stap voor stap te volgen. Media brengen in topsnelheid al het nieuws en iedereen is opgelucht wanneer ze horen dat er alweer een kindje is bevrijd uit de grot. Maar waarom leven we allemaal zo massaal mee met de twaalf kindjes en hun coach?
"Dat het hier gaat om een kleine overzichtelijke groep, speelt hier zeker een rol", zegt filosoof Ignaas Devisch in "Terzake". "Empathie werkt beter bij één persoon of een kleine groep. Bij abstracte problemen of grote aantallen - denk aan de vluchtelingencrisis - komt empathie veel moeilijker op gang. Veel mensen hebben het idee dat wanneer ze tien vluchtelingen helpen, er de dag erna nog meer aan hun deur staan. Het lijkt alsof het niet beheersbaar is. Tenzij er één specifieke case aan het licht komt, zoals bij Aylan (de Syrische kleuter die dood aanspoelde in de Turkse badplaats Akyarlar, nvdr.)."
Empathie werkt beter bij één persoon of een kleine groep. Bij abstracte problemen of grote aantallen komt empathie veel moeilijker op gang
Maar deze twaalf Thaise kinderen lijken we te kennen, zegt Devisch. En net dat is belangrijk om empathie te wekken. "We hebben beelden van hen gezien, we kennen hun namen, we hebben de brieven gelezen die ze naar hun ouders hebben gestuurd. Als kijker raak je dan betrokken in het verhaal."
"En ook de leeftijd is niet onbelangrijk", zo klinkt het nog. "Mensen bekijken kinderen bijna altijd als onschuldige slachtoffers. Van nature hebben we meer de neiging om mee te leven met "pure onschuldige slachtoffers" dan met mensen die eerst iets fout hebben gedaan. Hier is het duidelijk: de kinderen zijn allemaal slachtoffer van bepaalde toevallige omstandigheden."
Mensen bekijken kinderen bijna altijd als onschuldige slachtoffers. En net daar leven we harder mee mee
Dat mensen empathie hebben met de Thaise kindjes, vindt Devisch geen probleem. "Maar ze moeten wel beseffen dat empathie enkel werkt op een beperkt aantal feiten en dat ze door empathie net heel hard gaan focussen op één feit of enkele feiten. En dat terwijl er ook op andere plekken in de wereld - denk aan Japan - verschrikkelijke zaken gebeuren."
"De media versterken de empathie die al aanwezig is bij de mensen", zegt de filosoof nog. "Uiteraard kan je zo'n nieuws brengen, maar nieuwsorganisaties moeten wel de afweging maken met de andere nieuwsfeiten. Ze mogen niet volledig meegaan in de emotionaliteit van die dag, want de dag erna zijn er weer nieuwe problemen."
Ons empathisch vermogen kent grenzen. We zullen keuzes moeten maken
"Ons empathisch vermogen kent grenzen. En met alles wat er tegenwoordig op ons afkomt, zullen we onvermijdelijk bepaalde keuzes moeten maken over de wijze waarop we met mensen meeleven. Daar zullen we over moeten nadenken."