Wie wordt er beter van het Thaise grottenavontuur?
Na de redding van twaalf jonge voetballertjes en hun trainer uit een grot zijn de Thaise marineduikers uitgeroepen tot nationale helden. Terecht, want een van hen is daarbij omgekomen. Toch kan het verhaal ook politieke gevolgen krijgen in Thailand nu de legerstaf kansen ruikt. Ook commercieel beweegt er wat.
Een golf van opluchting en euforie heeft zich vanuit het noorden van Thailand over de wereld verspreid nu de saga van de jonge voetballertjes die wekenlang in een donkere grot opgesloten zaten, goed afgelopen is.
Wel, niet helemaal, want nog voor de succesvolle reddingsoperatie is één Thaise duiker omgekomen. De 38-jarige Saman Gunan was tot 2006 duiker bij de Thai Navy SEAL's, de elite-eenheid van de Thaise marine. Daarna werkte hij op de luchthaven van de hoofdstad Bangkok, maar hij meldde zich als vrijwilliger om de jonge voetballertjes uit hun netelige situatie te bevrijden. Vorige week is Gunan op de terugweg uit de grot omgekomen toen zijn zuurstoftank leeg raakte.
Saman Gunan wordt nu als een held geëerd door een dankbare natie, maar ook de andere SEAL's (SEa, Air, Land) die de reddingsoperatie uitgevoerd hebben, worden door de Thaise bevolking op handen gedragen. Al hielpen er ook veel buitenlandse duikers uit de VS, Groot-Brittannië, Australië, China en de Belg Bert Reymenam.
Leger wil het ijzer smeden...
Het verhaal van de jonge voetballertjes zal wellicht ook politieke gevolgen hebben. Premier en de facto leider van de militaire junta, ex-generaal Prayuth Chan-ocha, die al sinds de staatsgreep van 2014 de plak zwaait over Thailand, was er als de kippen bij om de ouders vorige week te bezoeken. Ook vandaag is hij opnieuw in Chiang Rai om de reddingsoperatie van nabij te volgen.
Mogelijk leeft hij oprecht mee met die mensen, maar hij zal ook wel aanvoelen dat via de marineduikers het imago van het Thaise leger en mogelijk ook het regime opgepoetst is. Het leger is en blijft de machtigste instelling in Thailand met eigen bedrijven en banken. Veel Thais van alle politieke strekkingen waren het militaire regime echter beu geworden en eisten een terugkeer naar de democratie. Het gaat dan niet enkel om de Pheua Thai, de partij van de door het leger zo verafschuwde Shinawatra-familie, maar ook hun politieke rivalen van de Democratische partij en andere groepen.
Prayuth talmt echter met het uitschrijven van nieuwe verkiezingen, ook nadat de troonswissel tussen koning Bhumibol en diens opvolger Mahavajiralongkorn rustig verlopen is en nadat de grondwet en de kieswet naar de geest van de legerstaf zijn aangepast (en uitgehold dus). Als de legerstaf door de grottensaga nu populairder is geworden bij de man en de vrouw in de straat, zou het militaire regime dan toch sneller nieuwe verkiezingen kunnen organiseren.
De commercie loert om de hoek
Vorige week had premier Prayuth Chan-Ocha al aangekondigd dat het grottencomplex van Tham Luang Nang Non waar de voetballertjes opgesloten zaten, wellicht een belangrijke toeristische attractie in Thailand gaat worden. De directie van nationale parken in Thailand overweegt alleszins om die site toegankelijk te maken en er de nodige infrastructuur voor toeristen uit te bouwen. Door het drama zouden zowel toeristen in Thailand als uit het buitenland naar die grotten worden gelokt en dat zou geld in het laatje brengen.
Wie ook in Chiang Rai was de voorbije dagen, was de Amerikaanse ondernemer Elon Musk, de flamboyante oprichter van onder meer het elektrische autobedrijf Tesla en het ruimtebedrijf Space X. Musk had eerder aangeboden om tunnels in de rotswand te boren om de voetballertjes naar buiten te halen en had een mini-duikboot geleverd om eventueel die kinderen via de ondergelopen grottentoegang weg te halen. De Thaise regering heeft Musk uitdrukkelijk bedankt voor zijn inzet en "ingenieuze ideeën", maar gaf de voorkeur aan de redding door duikers zoals die nu is uitgevoerd. Op sociale media wordt Musk evenwel verweten dat hij een tafelspringer is die elke gelegenheid aangrijpt om zijn bedrijven in de belangstelling te zetten.
En wordt de regio daar zelf beter van?
Het belangrijkste is natuurlijk dat die voetballertjes en hun trainer gered zijn en dat de ouders hun kinderen terug in de armen kunnen sluiten. Tegelijk blijft echter de vraag of de verarmde en afgelegen regio rond Chiang Rai, vlakbij het drielandenpunt met Myanmar en Laos, beter gaat worden van al die plannen. Zo zijn een aantal van die voetballertjes en hun ouders officieel statenloos; ze wonen soms in de buurlanden en hebben geen nationaliteit. Nu gaan er in Thailand stemmen op om die mensen alsnog de Thaise nationaliteit te geven.
Het is ook de vraag of de lokale bevolking zelf iets gaat verdienen aan de stroom binnen- en buitenlandse toeristen die naar de grotten van Tham Luang gelokt zullen worden. Net zoals op andere erg toeristische plekken in Zuidoost-Azië gaat het grootste deel van de opbrengst vaak naar de eigenaars van hotels en touroperators ver weg in de hoofdsteden en blijven er voor de lokale bevolking vaak niet meer dan wat kruimels over uit de verkoop van wat prullaria, t-shirts, flesjes frisdrank of fooien.
