"Hiken in het donker, dat maak je liever niet mee": tips voor wie de bergen in trekt

Die bergtoppen liggen wel heel verleidelijk te blinken in de verte, en de wandelpaden liggen er uitnodigend bij. Maar voelt u zich wel voldoende voorbereid om te gaan hiken? Wij praatten met twee ervaren bergwandelaars: als u deze tips volgt, komt u al een heel eind ver (en dat mag u best letterlijk nemen).  

Jan Vanhees van Namaste Mountainguides lijst om te beginnen drie algemene principes op die u best in het achterhoofd houdt. 

• Niet jij, maar de natuur beslist over de uiteindelijke plannen. "We leven in een cultuur waarin we ervan uit gaan dat we alles de baas kunnen. Maar dat is niet zo met de natuur, die is nu eenmaal sterker. Mensen beginnen hun dag met een specifiek plan in het achterhoofd, en gaan dan andere factoren negeren." En dat is een verkeerde aanpak, zegt Vanhees. "Het is best om verschillende ideëen of plannen te hebben, zodat je die meteen kan aanpassen in functie van de uiteindelijke omstandigheden." Want het is de natuur die beslist wat wij kunnen doen, en niet omgekeerd. 
• Bespaar niet op de schoenen. Als er één item in je materiaal is waar je niet mag op besparen, dan zijn het de wandelschoenen. "Hier moet je niet naar de prijs kijken, maar naar je eigen veiligheid." Vanhees geeft nog een extra tip: wie wat struiser of zwaarder gebouwd is, gaat sneller (weg)schuiven, en kiest best voor een hoger gamma dan wat strikt nodig is.  Concreet raadt Vanhees Vibram-zolen aan, omdat dit volgens hem heel goed rubber is dat goed "plakt" op de ondergrond. 
• Pak het stapsgewijs aan. We leven in een tijd met bucketlists en uitdagingen op sociale media, "en mensen gaan te snel naar het moeilijkere werk, terwijl je beter de juiste stappen zet en het stapsgewijs aanpakt." Vanhees en collega's ondervinden dat steeds meer mensen moeite hebben om te stappen op lastig terrein, zoals rotsbodems. Als u op reis dan toch die hogere bergpas wil proberen, proef dan eerst van het kleinere werk op een ander pad, vooraleer voor die andere uitdaging te gaan. 

Blogger Niel Van Herck is een ervaren bergwandelaar die ook op Instagram post. Hij geeft concrete tips die op te delen zijn in drie delen: de voorbereiding (of hoe vul je je (dag)rugzak), tips voor tijdens de tocht en tips voor erna. 

Vooraf kan je verschillende nuttige dingen doen die zullen bijdragen tot een geslaagde tocht. Check eerst en vooral het weer: is er kans dat het gaat regenen, gaat het misschien onweren, hoeveel graden is het boven op de plek waar je naartoe wilt, staat er veel wind, zijn er temperatuursdalingen te verwachten? Laat ook weten aan andere instanties dat je een tocht gaat maken, en check vooraf nog eens een goede kaart, om te zien of het wel binnen je mogelijkheden ligt. Daarbij geldt de gouden regel: overschat nooit jezelf, en ga bij twijfel liever voor iets eenvoudigers. 

"Een goede voorbereiding is alles. De route vooraf goed bekijken is nodig om zeker niet voor verrassingen te komen staan, zowel naar niveau toe, als om te checken of er waterstops zijn, of bijvoorbeeld leuke lunchplekken om het wat toffer te maken," zegt Van Herck. "En dus zeker het weerbericht checken, best nog de ochtend zelf, want je wil echt niet in een onweer zitten in de bergen. Dat is sowieso ook redelijk gevaarlijk." 

Je kan die route checken op google maps of google satellite, maar een goeie wandelkaart is zeker ook niet slecht, want die kan nooit uitvallen door een slechte verbinding of lege batterij. Navigeer je toch digitaal, dan is Maps.me een goede app, maar vergeet de kaart van het gebied niet te downloaden met Wifi op de kamer. 

Dan zijn er nog de items die in de rugzak moeten. Naast de evidente dingen (voldoende water, zonnecrème en een petje tegen de zon, materiaal om te navigeren/communiceren en proviand) heeft Van Herck volgende tips: 

"Water is het allerbelangrijkste in de rugzak, want je wil niet zonder water vallen tijdens een hike. De gouden regel is een halve liter per uur, maar dat kan minder zijn als je onderweg waterstops hebt, of water- zuiveringstabletten (gebruik daarvoor nooit stilstaand water)." 

"Er zijn naast water drie zaken die altijd meegaan bij mij: een mes, een vuurtje en insectenspray. Niets zo onaangenaam als een hike waarbij je constant wordt aangevallen door insecten. Je hebt ook all-in sprays die tegelijk teken afhouden." 

En wat met de outfit? Het is best om lichte, synthetische kledij te kiezen bij warm weer. "Katoen neemt vocht op en geeft een klam gevoel, zeker als het kouder wordt. Ik verkies me te kleden in laagjes," zegt Van Herck.

"Wat broeken betreft, verkies ik een lange broek omdat die beter beschermt tegen netels, doornen, insecten of parasieten. Het allerbelangrijkste zijn de schoenen:  ook daar wordt vaak op bespaard, en dat kan je beter niet doen. Als je in iets moet investeren, dan zijn het de schoenen. Koop die ook nooit op een rommelmarkt. Want elke voet is uniek. Ik verkies een hogere schoen, voor betere stabiliteit, en je kan daarmee ook al eens door water." Een goeie instapschoen vind je aan 70 à 80 euro, zegt Van Herck.  

Wat de rugzak zelf betreft, kies je best voor een rugzak met een windgat op de rug, waardoor je minder zweet. Een opvallende kleur zoals rood is ook handig, want dat maakt je zichtbaar. "Maar let op, sommige kleuren trekken muggen aan, zoals geel of oranje." 

Probeer eerst je tempo te zoeken en ga niet in overdrive. Vergeet niet te pauzeren en drink geregeld. "Want mensen zijn vaak zodanig enthousiast over wat ze zien, dat ze vergeten te drinken." Van Herck raadt oortjes of muziek af. "Probeer de omgeving te absorberen. Dat heeft een mediterend effect." 

Dit voorjaar heeft het veel gesneeuwd: daardoor kunnen er grotere sneeuwvelden zijn, of sneller stromende beekjes wat dieper. Spring daar zeer voorzichtig mee om en neem je tijd. En als je dieren zou tegenkomen, laat hen met rust en blijf ervan weg. "Ik zie soms mensen die met stenen of stokken naar dieren gooien. Verstoor hun rust niet, en zelfs kleine dieren kunnen trouwens scherp uit de hoek komen, zeker als ze jongen hebben."

Ga met respect om met de natuur: blijf op de paden, kerf niet in bomen, pluk niks uit de natuur en laat niks achter. 

Mocht je toch op een onweerachtige dag op pad zijn, let zeer goed op voortekens, bijvoorbeeld de wind die opkomt, en hou uiteraard de hemel extra in het oog. Vermijd ook absoluut dat je in het donker terechtkomt. "Een tip voor als je ongeveer wil weten wanneer de zon ondergaat en je kent het uur niet: per vingerdikte tussen de horizon en de zon is een kwartier tijd. Want hiken in het donker, dat kom je liever niet tegen." 

Tot slot: een doel is maar een doel. Neem geen risico als de omstandigheden veranderen, en pas je plannen aan aan de natuur. "Je moet zeker geen risico's nemen om op Instagram te kunnen uitpakken. Die berg loopt niet weg. Stel het dan een dagje uit, want die Instagram-like is je leven niet waard. De natuur is niet te onderschatten. En mocht je tijdens de tocht iets tegenkomen, sla niet in paniek, want dat kost enkel extra energie. Kies uiteraard de kortste weg terug." 

Check jezelf op teken. Zet je schoenen zeker niet met modder in de kast, maar spoel ze af. En eens aangekomen, kan je je afval weer kwijt. Want laat uiteraard niks achter onderweg. Hou daarom ook plaats vrij in je rugzak om afval mee te nemen.

Reist u graag avontuurlijk? Click hier om de reiservaringen te lezen van Niel Van Herck op zijn reisblog.