De broer van Laura (24) stierf aan een overdosis: "Kaken en neuzen die openliggen, moeten we daarover zwijgen?"

"Ik wil echt geen haatcampagne tegen drugs beginnen", zegt Gieseke. Volgens haar falen die toch alleen maar. De kersverse alumnus van LUCA School of Arts in Gent gooit het over een andere boeg: in een strak vormgegeven eindwerk in drie delen vertelt ze het verhaal van haar broer Ilya, die op zijn twintigste aan een overdosis is gestorven.

Geen "belerende ontradingscampagnes" voor de jonge vrouw, in 'IL Y A' vertelt ze het tragische verhaal van haar broer aan de hand van interviews met familieleden en vrienden. Gieseke wijst niet met de vinger, ze laat aan de lezer over welke elementen blijven hangen.

Ilya is gestorven in 1995, toen Gieseke nog in de pampers zat. Net daarom vond ze het zo belangrijk om dit boek te maken. "Voor mij was mijn broer altijd een grafsteen. Ik ging naar een herdenkingsmis, legde bloemen op zijn graf. Maar dat was het. Ik wist niets van hem."

Toen Gieseke 21 werd, kreeg ze een inzinking. "Terwijl leeftijdsgenoten zich kapot feestten, dacht ik: Ilya is gestorven op zijn twintigste, hoe kan het dat ik wel nog leef? Dat heeft mij getriggerd om op zoek te gaan naar de persoon die mijn broer was."

Gieseke ontdekte dat zijn periode in het leger een kantelpunt was. Als late tiener werd hij soldaat, maar een incident met wiet leverde hem drie maanden krijgsgevangenis op. Wat er precies is gebeurd in de gevangenis weet de familie niet. "Wel zeker is dat hij met een heroïneverslaving is teruggekeerd."

Daarna ging het van kwaad naar erger met hem. Tot ze op een ochtend telefoon kregen van de politie: Ilya werd de allereerste drugsdode in Tienen. Het aantal overdosissen is moeilijk in kaart te brengen. Volgens de Druglijn is het onmogelijk om te weten hoeveel Belgen er aan de rechtstreekse gevolgen van drugs sterven.

Foute feestjes

Door op te groeien met het verhaal van haar broer leefde bij Gieseke ook voortdurend de angst om verslaafd te worden. Zeker omdat ze in haar omgeving merkte dat het normaal was om met drugs te experimenteren. "Ik ging naar heel foute feestjes waar ik letterlijk eens iemand een spiegel van de muur heb zien halen om op te kunnen snuiven. Dan denk je: shit, wat doe ik hier? Ben ik te ver aan het gaan?"

Nu beseft de twintiger dat ze nooit verslaafd zal worden omdat ze er altijd mee bezig is. "Ik heb twee keer van een joint getrokken toen ik zestien was, omringd door mensen die het deden. Daar bleef het echter bij. Ik heb in mijn omgeving mensen door drank en drugs hun leven zien weggooien. Ik heb vrienden er volledig onderdoor zien gaan. Verkeerde vrienden, verkeerde situaties en niemand die je helpt… Ik probeer er nu meer afstand van te nemen."

Volgens Gieseke gaan we er altijd van uit dat drugsverslavingen enkel marginalen overkomen. "Maar wij doen ook onze boodschappen hier in de Delhaize. Je treft mij ook aan in de Vooruit. Mijn broer was een tiener zoals er zoveel zijn. Hij ging naar fuiven en experimenteerde weleens met xtc of wiet, maar het was op dat moment nooit een verslaving. Hij deed gewoon mee met de rest."

Kaken die openliggen

Hoe heftig het verhaal van Giesekes broer ook is, ze wil voor een tussenweg gaan: drugs niet demoniseren, maar ook niet romantiseren. "Een pil te veel maakt geen crimineel. Doe toch niet zo hypocriet. Ik wil vooral dat er minder over gepocht wordt. Drugs en drank zijn alomtegenwoordig in de media, muziekwereld, overal. Het wordt gepercipieerd als iets hips, maar het is helemaal niet grappig of stoer. Integendeel. Ik heb vrienden die terugkomen van een festival of een feestje met kaken en neuzen die openliggen. Moeten we daar dan over zwijgen?"

Als er eindelijk op een normale manier over drugs wordt gepraat, zonder in extremen te vervallen, krijgen de Ilya's van vandaag misschien een betere kans. Dat hoopt Gieseke althans: "Met dit boek wilde ik mijn broer leren kennen. Ik begin het boek ook met een boodschap aan hem: 'Voor mijn broer, ik had u graag gekend'. Ik eindig met: ‘Voor mijn broer, het was fijn u te leren kennen'."