De handelsoorlog die Trump heeft ontketend, begint de wereldeconomie te raken

In de machinekamer van de wereldeconomie is smeerolie vervangen door zand, waardoor de motoren gaan haperen. Zandschepper is de Amerikaanse president Donald Trump, die aankondigde voor nog eens 200 miljard dollar aan importheffingen op te leggen aan China, bovenop de 50 miljard waarmee hij Chinese producten en diensten eerder al belastte.

China reageerde 'geschokt' en belooft terug te slaan. Het probleem voor China is dat het niet met gelijke munt kán terugbetalen. China exporteerde voor maar liefst 524 miljard dollar naar de Verenigde Staten in 2017, terwijl de VS voor slechts 188 miljard naar China verscheepte. Trump is zelfs bereid om tot 550 miljard dollar aan importheffingen op te leggen, meer dan Amerika uit China importeert, alles om aan te geven dat hij tot het uiterste wil gaan.

Er is nu eerst een periode van inspraak in de VS over de nieuwe importheffingen van 10 procent. Die loopt eind augustus af, dus begin september kan Trump de nieuwe tarieven laten ingaan. Dan wordt de Chinese export al geraakt voor 250 miljard dollar.

Wil China de VS even hard raken, dan moet het naar andere middelen dan importheffingen grijpen. Daarmee kan het maar tot circa 188 miljard gaan, omdat het niet meer importeert uit de VS.

De verwachting is dat Amerikaanse bedrijven in China, zoals autoconcerns en fastfoodketens, te maken gaan krijgen met lange administratieve procedures en onderzoeken naar vergunningen. Dat jaagt deze ondernemingen op kosten en bemoeilijkt hun productie. Ook is China goed in het organiseren van consumentenboycots, die maken dat buitenlandse bedrijven hun afzet in het land zien kelderen. Dit overkwam eerder Zuid-Koreaanse en Japanse bedrijven.

Duitsland

Behalve met China, heeft Trump ook een appeltje te schillen met Duitsland. De president onderzoekt of de VS verdere maatregelen kunnen nemen tegen de Duitse auto-industrie. Er gelden al importheffingen op Europees staal en aluminium en de Europese Unie heeft teruggeslagen met heffingen op Amerikaanse producten als motoren van Harley Davidson, whisky's als Jack Daniels en Levi's spijkerbroeken.

En er zijn nog veel meer fronten; de tarievenoorlog woedt ook volop tussen de VS enerzijds en Mexico, Canada, Rusland en Turkije anderzijds. Met al deze landen heeft Trump, net als met de EU, een probleem vanwege het handelstekort dat ze hebben met de VS. Hij vindt dat oneerlijk en wil het verkleinen.

Het grootste handelstekort hebben de VS met China – vorig jaar 375 miljard dollar en nog oplopend in de eerste maanden van dit jaar. Maar de kern van de onvrede van de Amerikanen ligt bij de "oneerlijke" manier waarop China Amerikaanse kennis en technologieën bemachtigt in zijn ambitie om Amerika in 2025 technologisch voorbij te streven. Zo moeten Amerikaanse bedrijven alle kennis inleveren als ze in China willen produceren en zijn ze slachtoffer van diefstal van bedrijfsgeheimen op het gebied van robotica, elektrische auto's en bio-farmacie. Trump wil die praktijken stoppen. China heeft wel beloofd in te binden, maar dat blijken steeds loze beloftes.

De uitdijende handelsoorlog onder aanvoering van Trump gaat ten koste van economische groei. Er zijn schattingen dat zijn eerste reeks heffingen ter waarde van 50 miljard dollar zowel China als de VS 0,2 procentpunt aan economische groei kosten. Door allerlei bijeffecten wordt het effect steeds groter: heffingen over 250 miljard aan producten een diensten kunnen zo ruim een procent van de economische groei afschaven. En zo kan de handelsoorlog de nu bloeiende wereldeconomie opzadelen met een stevige terugslag.