Raar: in Zimbabwe heeft men stemgerechtigden van 141 jaar en 100 geregistreerden op één adres
Meer dan honderd kiezers die geregistreerd staan op één en hetzelfde adres: dat lijkt wat vreemd. Maar het is het geval in Zimbabwe, in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 30 juli. De lijst met de 5,6 miljoen kiesgerechtigde Zimbabwanen bevat wel meer eigenaardigheden, volgens berichten van onder meer het persbureau AP. Zo is een van de kiezers 134 jaar. Overigens is die nog jong, vergeleken met een andere kiezer van 141.
De onregelmatigheden in de kiezerslijst werpen een schaduw over de naderende stembusgang in Zimbabwe. De oppositie suggereert bij voorbaat dat er verkiezingsfraude wordt gepleegd. Dit terwijl president Emmerson Mnangagwa (75) er juist veel aan gelegen is om een ‘vrij en eerlijk’ verkiezingsproces te kunnen presenteren.
Mnangagwa hoopt legitimiteit te verwerven en buitenlandse donoren en investeerders ervan te overtuigen terug te keren naar het armlastige Zimbabwe. Mnangagwa werd president toen het leger in november vorig jaar de rampzalige Robert Mugabe afzette door middel van een operatie die vooral geen staatsgreep mocht heten.
De aanloop naar de verkiezingen verloopt met minder openlijke intimidatie van kiezers dan het geval was onder Mugabe. Dergelijke negatieve zaken kan president Mnangagwa immers niet gebruiken in zijn pogingen om Zimbabwe internationaal weer aan de man te brengen. Mnangagwa heeft zelfs verkiezingswaarnemers uit onder meer Europa toegelaten.
Subtiele beïnvloeding
Maar er zijn legio voorbeelden van subtiele beïnvloeding van het verkiezingsproces door regeringspartij Zanu-PF. Zoals van kiezers die door plaatselijke bestuurders werd verteld dat hun stemgedrag in het kieshokje geregistreerd zal worden. Kiezers hebben dit te horen gekregen tijdens hun biometrische registratie, de eerste keer dat Zimbabwe bij verkiezingen zo’n modern systeem toepast. Stemgerechtigden moeten allerlei persoonlijke gegevens delen.
De afgelopen dagen ontvingen veel Zimbabwanen bovendien via Whatsapp ongevraagd campagneberichten van de regeringspartij, wat er volgens de oppositie op duidt dat de regering belgegevens heeft gekregen van de kiescommissie. De regeringspartij ontkent dit, maar wil niet zeggen waar de belgegevens dan wel vandaan kwamen.
Veel Zimbabwanen kregen via Whatsapp ongevraagd campagneberichten van de regeringspartij
De oppositie
De belangrijkste oppositiepartij, MDC, reageerde woensdag met een protestmars naar het kantoor van de kiescommissie in de hoofdstad Harare. ‘Nee tegen stembusfraude’, stond er op plakkaten van betogers. De oppositie zegt dat ze ook niet vertrouwt op de kwaliteit van de stembiljetten.
Onafhankelijke waarnemers, ook uit bijvoorbeeld de Verenigde Staten, hebben al zorgen geuit over de transparatie van Zimbabwes verkiezingsproces. In de kiescommissie zitten bijvoorbeeld ook mensen die banden hebben met de regeringspartij en het leger.
In de kiescommissie zitten bijvoorbeeld ook mensen die banden hebben met de regeringspartij en het leger
Oppositiepartij MDC wordt na het overlijden in februari van kopstuk Morgan Tsvangirai geleid door Nelson Chamisa. De energieke 40-jarige slaagt erin vooral jonge, stedelijke kiezers achter zich te scharen in zijn kritiek op de regering, al heeft hij zelf soms ook een wat tweeslachtige verhouding tot de waarheid. Zo claimde hij dat hij bij een verkiezingsoverwinning 15 miljard dollar zou krijgen van Donald Trump en dat hij medeverantwoordelijk is voor de economische vooruitgang in Rwanda.