Vlaamse regering bereikt akkoord over nieuwe eindtermen

De eindtermen zijn in aantal verminderd en zijn volgens de regering ambitieuzer en duidelijker. Voor het eerst wordt per eindterm uitvoerig aangegeven welke kennis er wordt verwacht, zoals De Morgen vorige maand kon melden. Ook staat bij elke eindterm het voorgeschreven beheersingsniveau vermeld.

Anders dan vroeger, toen per vak werd gekeken, zijn de eindtermen onderverdeeld in zestien sleutelcompetenties. Denk aan 'historisch besef', 'digitale competenties' of 'Nederlands'. Zeven speciale ontwikkelcommissies hebben per competentie de minimumdoelen opgesteld. "We gaan van 688 naar 382 eindtermen voor de eerste graad: minder, maar ambitieus en duidelijker", klinkt het bij minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V). "Ze vormen een samenhangend geheel waarbij ze een houvast zijn voor leerkrachten. Samen met de eerdere goedkeuring van de modernisering van het secundair onderwijs bereiden we ons zo voor op de uitdagingen van de toekomst.”

De eindtermen moeten volledig en letterlijk in de leerplannen van de onderwijskoepels worden opgenomen. Vooral binnen het katholiek onderwijs, waar het werd gezien als een beperking van de vrijheid van onderwijs, lag dit moeilijk. De N-VA reageert nu opgetogen. "Dat is positief voor de leerkrachten", zegt Vlaams Parlementslid en onderwijsspecialist Koen Daniëls. "Zij weten daardoor wat het minimum is wat de overheid verwacht en dat zij verder autonoom beslissen hoe ze dit invullen en overbrengen."

Tijdens de politieke onderhandelingen zijn nog enkele wijzigingen aangebracht. Bij gemeenschaps- en burgerschapsvorming staat nu vermeld dat leerlingen expliciet kennis moeten verwerven over de Vlaamse gemeenschap en zijn symbolen. Ook de Belgische en Europese symbolen moeten worden bestudeerd. Hoe scholen dit doen, staat hen verder vrij. Wie elke dag de Vlaamse Leeuw of de Brabançonne wil zingen, kan dat doen, maar is daartoe niet verplicht.

Nippertje

Het Vlaams Parlement moet de eindtermen na het zomerreces wel nog definitief goedkeuren. Ook volgen er nog adviezen van de Vlaamse Onderwijsraad, de SERV en de Raad van State. Het is de bedoeling dat de nieuwe eindtermen ingaan op 1 september 2019. Op dat moment moet ook het eerste jaar van het gemoderniseerd secundair onderwijs van start gaan. 

Het akkoord binnen de regering komt daarom op het nippertje. De onderwijskoepels en uitgeverijen kunnen nu het gaspedaal induwen en de leerplannen, die de eindtermen naar de praktijk vertalen, en handboeken opstellen. Het Gemeenschapsonderwijs (GO!) reageert positief. "We zijn blij dat het is goedgekeurd", zegt afgevaardigd bestuurder Raymonda Verdyck. "We waren intensief bij de totstandkoming betrokken en zijn tevreden met wat er nu ligt. We kunnen nu verder met het voorbereidend werk."

Andere koepels zijn wat voorzichtiger. "We waren al bezig met de voorbereidingen, dit betekent dat we verder kunnen gaan", zegt Lieven Boeve, topman van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. "Als de overheid eindtermen formuleert, beperkt ze natuurlijk op een bepaalde manier de vrijheid van onderwijs. Tegelijk gaan wij deze minimumdoelen nog vertalen naar de vakken, komen er uitbreidingsdoelen bij en zullen we ze inbedden in het breder pedagogisch project van de katholieke dialoogschool. Tegen het einde van dit jaar willen we de leerplannen voorstellen."

Het Steineronderwijs, dat in de jaren negentig naar het Grondwettelijk Hof trok en tot vandaag haar eigen eindtermen maakt, was eveneens betrokken in de ontwikkelcommissies. Woordvoerder Paul Buyck geeft aan dat de Federatie Steinerscholen nog geen beslissing heeft genomen. Het blijft voorlopig dus onduidelijk of de Steinerscholen opnieuw een uitzonderingspositie zullen aanvragen. "We gaan dit voorleggen aan onze raad van bestuur. Tot dan doen we hier geen uitspraken over."