Stoomt het Vlaams onderwijs onze jongeren wel klaar voor de toekomst?

Bedrijven spreken steeds over de vierde industriële revolutie, maar dat is inderdaad nogal abstract. De arbeidsmarkt verandert stapsgewijs. Voor de hand liggende jobs als bankbediende, accountant en belastingadviseur verdwijnen de komende jaren. Andere jobs zoals data marketeer, cyber security specialist, maar ook verpleegkundige zijn hard nodig. Veel mensen hebben overigens geen idee wat de eerste twee beroepen precies doen. Dat vergt aan de ene kant andere vaardigheden, maar vooral ook een andere mind-set van ouders en leraren. 

Mijn oma (80) leerde in een zwartwit studieboek wat een vulkaan was. Nu hebben onze kinderen dat al geleerd via TV-series op de tablet. Op school wordt dit vaak nog eens herkauwd. Belangrijker is de vraag: waarom kan een vliegtuig niet opstijgen als een vulkaan uitbarst en welke oplossingen zijn er voor dit probleem. Technologie kan helpen om vaardigheden als nieuwsgierigheid in innovatietrends, logisch nadenken en kritisch leren omgaan met sociale media te bevorderen. Hierbij staan de leraar, ouders en het kind echter centraal. 

Powervrouw Dominique Leroy van Proximus trok ook aan de alarmbel: scholen leveren veel te weinig digitale profielen af. In dat opzicht staat Vlaanderen op een kantelmoment inzake onderwijsvernieuwing. We willen toch allemaal dat onze kinderen, neefjes en nichtjes dadelijk goed terecht komen en een mooie toekomst opbouwen. Tijd om dat met de nakende nieuwe eindtermen nog eens extra in de verf te zetten. Daarbij zijn de 21e eeuwse vaardigheden, waaronder digitale vaardigheden essentieel.

Misschien denkt u, hij preekt voor eigen parochie. Echter, in een wereld waarin alles digitaliseert, staan er in iédere sector vacatures open die vragen om digitale vaardigheden. Een EU-studie verwacht een tekort van 27.000 werknemers met digitale vaardigheden in België tegen 2020.  Mijn zus (28) is huisarts, een beroep dat al eeuwen bestaat. Toch heeft zij meer dan ooit tevoren te maken met digitalisering: data, computerconsultsystemen en nieuwe technologische mogelijkheden voor patiënten.

Binnen de onderwijshervorming valt de term digitale vaardigheden wel eens, maar er is totaal geen duidelijke visie, die de vaardigheden concreet definieert en in de lessen onderbrengt. Toegegeven, volgens de internationale PISA-rapporten scoort België, zeker Vlaanderen, nog altijd goed op vlak van onderwijs. Maar het gevaar schuilt er in dat we op onze lauweren gaan rusten.

Als technologiebedrijf met 308.745 medewerkers weet Samsung welke competenties nodig zijn. Laat ons echter duidelijk zijn: leraren en schoolbestuurders zijn de échte experts in het onderwijs. Onderzoek omtrent de innovatieve leraar van de UCL en UGent gaf aan dat er verschillende barrières zijn om technologie en andere les-vormen in de klas te gebruiken. Goed nieuws is dat de meeste leraren graag willen, maar graag geholpen en bijgeschoold worden door een leraar die het al doet. Samsung draagt hier aan bij met het Smart Education Hub-programma in België. Daaruit blijkt onder meer dat de overgang naar moderne scholing met een focus op digitale vaardigheden het best kan worden bereikt via nauwe samenwerking met verschillende stakeholders, waaronder ook bedrijven.

Het Vlaamse onderwijs zal in 2019 een grondige facelift krijgen. Die verandering is ook noodzakelijk. Gewaardeerde minister Crevits, onderwijskoepels en vooral ook schoolbestuurders en leraren: laten we samen deze uitgelezen kans aangrijpen om volop in te zetten op 21e-eeuwse en digitale vaardigheden, en zo de inhaalbeweging op de onderwijs-koplopers in de EU in te zetten.