Vanaf 1 augustus moeten consumenten geen extra kosten meer betalen bij het gebruik van de meest courante bankkaarten zoals bancontact, Maestro, Visa en Mastercard. Zelfs niet voor kleine bedragen of bij aankopen via het internet. Het wetsontwerp is een omzetting van de Europese richtlijn PSD II. “We willen elektronisch betalen aanmoedigen”, klonk het eerder op het kabinet van minister van Consumentenzaken Kris Peeters (CD&V). “Het zorgt voor meer veiligheid voor zowel de handelaar als de consument, omdat er minder cash geld circuleert. Bovendien maakt elektronisch betalen het eenvoudiger om fiscale fraude aan te pakken.”

Toch zijn niet alle handelaren er tevreden mee. Vooral de kleinere zaken zijn de dupe van de nieuwe wetgeving, aldus Veerle Lombaert, van de Antwerpse dagbladhandel Regatta. “Een voorbeeld: op een pakje sigaretten hebben we een bruto winstmarge van vijf procent. Reken maar eens uit hoeveel dat is voor een pakje van 5 à 6 euro. Op een lottoformulier van 3 euro houden we 0,013 euro over. Als je de kosten van bancontact bijneemt, blijft daar amper 0,005 euro van over. Zo moet je veel formuliertjes verkopen om het hoofd boven water te houden, hoor. Veel mensen zijn ervan overtuigd dat bancontact gratis is, maar mijn laatste factuur bedroeg weer 115 euro. En daar tel ik de aankoop van zo’n terminal - nog eens 800 euro - nog niet eens bij.”

“Wij krijgen opnieuw de rekening gepresenteerd”

Lombaert spreekt van een “scheefgetrokken situatie” en ziet zich genoodzaakt om voortaan een “minimumbedrag” van 10 euro in te voeren voor elektronische betalingen. “Hoe meer transacties je hebt, hoe goedkoper. Maar dagbladhandelaars of kleine zaken worden wel op gelijke voet gezet met warenhuizen en kledingzaken, waar veel meer gespendeerd wordt. De grote voelen dat dus niet alleen veel minder, ze moeten ook nog eens minder betalen.”

“Ik sta achter het idee van elektronisch betalen, maar in Nederland worden de kleintjes wel ondersteund door de overheid, waarom bij ons niet? Er zijn al veel kleine zaken verdwenen in Vlaanderen. Ik zeg niet dat dat alleen hierdoor is, maar dit komt er nog eens bovenop. Na een tijdje wordt het gewoon onhoudbaar. Veel collega’s denken er net zo over. Het zou fijn zijn moest de overheid ook eens naar onze problemen luisteren. Niet de overheid, niet de klanten, maar wij krijgen opnieuw de rekening gepresenteerd.”

Andere opties

Bij het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ) begrijpen ze het ongenoegen van de dagbladhandelaars. “Het is een maatregel die ons opgelegd is door Europa, we kunnen er dus niet omheen”, aldus voorzitter Christine Mattheeuws. “Handelaars hebben nog andere opties: ofwel verbieden ze betalingen met de kaart en gooien ze hun terminal buiten, ofwel stellen ze een minimumbedrag in voor elektronische betalingen. Dat mag.”

“Het zou jammer zijn als de handelaars ervoor kiezen om hun terminals weg te gooien. De meeste jongeren, maar ook ouderen betalen al bijna uitsluitend met bankkaart. We moeten dat ook stimuleren, maar we begrijpen hun reactie. Zeker bij dagbladhandelaars gaat het om kleine bedragen, kleine marges… Een krant, een tijdschrift… Veel kost dat niet.”

“Uit ons onderzoek in februari bleek dat negen procent van de handelaars nog een extra toeslag aanrekent. Het gaat dan vooral om dagbladhandelaars en bakkers. Vijf procent van die handelaars liet weten hun terminal buiten te gooien zodra ze de extra kosten niet meer mogen aanrekenen. Vier procent gaf aan betalingen onder de 10 euro te verbieden.”

Ook bij minister van Consumentenzaken Kris Peeters (CD&V) klinkt het dat kleine handelaars het recht hebben om elektronisch betalen te weigeren of om daarvoor een minimumbedrag in te stellen. “Daarnaast zijn de terminals ook fiscaal aftrekbaar geworden”, luidt het.