Recordboete van 4,3 miljard euro voor Google, internetreus gaat in beroep

Alphabet, het moederbedrijf van internetreus Google, moet 4,34 miljard euro betalen vanwege oneerlijke concurrentie met het mobiele besturingssysteem Android. Ook moet het Amerikaanse bedrijf zijn contracten met telefoonfabrikanten en telecomexploitanten herzien, eist de Europese Commissie.

Het bedrag was deze voormiddag al uitgelekt en wordt door EU-commissaris Margrethe Vestager (Mededinging) bevestigd. De nieuwe geldstraf is bijna een verdubbeling van de recordboete van 2,42 miljard euro die Alphabet een jaar geleden van de Europese Commissie kreeg opgelegd vanwege misbruik van zijn zoekmachine bij onlineshoppen via Google Shopping.

Google is veroordeeld omdat het telefoonfabrikanten zou hebben gedwongen om Google-apps te installeren als ze het door Google gemaakte besturingssysteem Android meeleverden. Vestager zegt dat Google sinds 2011 bijvoorbeeld illegale, beperkende voorwaarden heeft opgelegd aan telefoonfabrikanten door te eisen dat zij de browser Chrome en de zoekmachine Google Search op hun smartphones en tablets installeren om toegang tot de app-winkel Google Play te kunnen krijgen. 

Ongeveer 80 procent van alle mobiele apparaten draait op Android-software. 

"Google heeft Android gebruikt om de dominantie van zijn zoekmachine te betonneren", aldus Vestager. "Met zijn praktijken was het voor de concurrenten onmogelijk geworden om te innoveren en te concurreren op basis van hun eigen verdiensten. Ze hebben de Europese consumenten de voordelen van een efficiënte concurrentie in de belangrijke mobiele telecommarkt ontzegd. Dit is illegaal onder de Europese antitrust-regels."

De Commissie eist dat Google binnen negentig dagen een einde maakt aan de praktijken op straffe van een extra boete van 5 procent van de wereldwijde dagomzet van Alphabet. Ook moet het Amerikaanse bedrijf zijn contracten met telefoonfabrikanten en telecomexploitanten herzien.

Ook betaalde Google grote fabrikanten en mobiele netwerkaanbieders om Google Search vooraf al te installeren en inclusief te leveren. Het bedrijf verhinderde producenten bovendien om mobiele apparaten te verkopen die op alternatieve besturingssystemen van Android draaiden die niet door Google waren goedgekeurd.

De Europese consumentenorganisatie BEUC reageert verheugd op de beslissing van de Commissie. "Consumenten moeten in een steeds verder gedigitaliseerde wereld kunnen kiezen uit een breed aanbod van producten, en niet worden beperkt tot een handvol marktspelers", aldus een woordvoerder.

Google heeft al gereageerd op de boete en zegt dat het in beroep zal gaan. Volgens het bedrijf krijgen consumenten door Android net meer keuze. "Android heeft meer keuze voor iedereen gecreëerd, niet minder. Een levendig ecosysteem, snelle innovatie en lagere prijzen zijn klassieke kenmerken van robuuste concurrentie", klinkt het in een reactie.

Ondanks het beroep dat Google aanspant, zal het bedrijf het geld toch meteen aan Europa moeten overmaken. Het wordt dan op een geblokkeerde rekening geparkeerd, aldus Vestager, tot de definitieve uitspraak van het Europees Hof van Justitie. Dat kan overigens jaren duren, maar als de Commissie de zaak wint dan wordt het bedrag daarna verdeeld over de 28 lidstaten via dezelfde sleutel als ze aan de EU afdragen.

Google is niet het eerste bedrijf dat een zware boete heeft gekregen van de Europese Commissie. Meer bedrijven zijn bestraft omdat ze volgens Brussel de regels overtraden. Een overzicht:

• Google, 2017: De hoogste boete die de Europese Commissie tot woensdag ooit oplegde aan één bedrijf, was voor Google. Het bedrijf moest vorig jaar 2,42 miljard euro betalen voor misbruik van de macht die de zoekmachine van Google heeft.

• Vrachtwagens, 2016: Vijf vrachtwagenfabrikanten krijgen boetes van in totaal 2,93 miljard euro voor verboden prijsafspraken. 

• Autoruiten, 2008: Eurocommissaris Neelie Kroes legt vier makers van autoruiten boetes op van bij elkaar 1,35 miljard euro voor kartelvorming.

• Intel, 2009: Chipmaker Intel moet 1,06 miljard euro betalen voor misbruik van zijn machtspositie.

• Microsoft, 2008 en 2013: Microsoft heeft twee boetes gekregen. In 2008 ging het om 899 miljoen euro voor misbruik van zijn machtspositie, vijf jaar later moest Microsoft 561 miljoen betalen omdat consumenten niet genoeg mogelijkheden hadden om een andere browser dan de Internet Explorer van Microsoft te gebruiken.

• Luchtvaart, 2017: Ongeveer tien luchtvrachtvervoerders krijgen boetes voor verboden prijsafspraken. Ze moeten bij elkaar 776 miljoen euro betalen. Onder de bestrafte bedrijven zijn Air France, KLM en Martinair.

• Facebook, 2018: Facebook kreeg dit jaar een boete van 110 miljoen euro. Bij de overname van chatapp WhatsApp zou Facebook de Europese Commissie hebben misleid.

• Apple, 2016: Apple werd in 2016 bestraft, maar dat was geen boete. De Europese Commissie bepaalde dat de gigant in Ierland verboden belastingvoordeeltjes had gekregen. Het bedrijf hoefde maar 0,005 procent belasting te betalen over zijn verkopen. Brussel gaf Apple opdracht om alsnog de volle mep te betalen, een bedrag van ongeveer 13 miljard euro.