"Google heeft Android gebruikt om de dominantie van zijn zoekmachine te betonneren"

De Europese Commissie heeft woensdag een recordboete van 4,3 miljard euro opgelegd aan het Amerikaanse technologiebedrijf Google. Dat krijgt, behalve de boete, ook negentig dagen de tijd om zich in orde te stellen met de Europese wetgeving, zo kondigde Europees commissaris voor Mededinging Margrethe Vestager aan.

Google werd veroordeeld omdat het telefoonfabrikanten zou hebben gedwongen Google-apps te installeren als ze het door Google gemaakte besturingssysteem Android gebruikten. 

"Google heeft Android gebruikt om de dominantie van zijn zoekmachine te betonneren", stelde Vestager. "Door zijn praktijken werd het voor de concurrenten onmogelijk om te innoveren en te concurreren op basis van hun eigen verdiensten. Het heeft de Europese consumenten de voordelen van een efficiënte concurrentie in de belangrijke mobiele telecommarkt ontzegd. Dat is illegaal volgens de Europese antitrustregels."

Google, dat vorig jaar een omzet van 110 miljard dollar boekte, wijst de aanklacht van de hand. Volgens het technologiebedrijf zorgde Android juist voor meer keuze in de smartphonemarkt. "Android heeft meer keuze voor iedereen gecreëerd, niet minder. Een levendig ecosysteem, snelle innovatie en lagere prijzen zijn klassieke kenmerken van robuuste concurrentie", zegt een woordvoerder. Google gaat in beroep tegen de aanklacht.

'Marktdominantie'

Zowat 85 procent van alle mobiele telefoons wereldwijd draait op het Android-systeem. Europa heeft geen bezwaar tegen de dominantie op zich, maar neemt het niet dat Google die misbruikt om ook op andere vlakken zijn macht te doen gelden. Het gaat daarbij om de Google-apps die telefoonfabrikanten standaard op een nieuw toestel zetten. Voor die telefoonfabrikanten was Android destijds een manier om snel een concurrent voor de iPhone op de markt te brengen.

Android was aanvankelijk een open systeem, waarop iedereen zijn apps mocht bouwen. Tot Google in de gaten kreeg hoe snel de markt voor smartphones groeide en hoe het voordeel kon halen uit de combinatie van onder andere zijn app-store, zijn e-mail (gmail) en zijn Chrome-webbrowser. 

Zo breidt het bedrijf zijn invloed uit naar veel meer aspecten van de smartphone. Het webverkeer of het kijkgedrag op YouTube van gebruikers leveren waardevolle persoonlijke data op. Door alle data van de toepassingen te analyseren kon Google nog gerichter advertenties verkopen. Vorig jaar haalde Google ruim 95 miljard dollar omzet uit advertenties. Het is dus zaak voor Google om die greep niet te verliezen, en net dat is de inzet van deze strijd. 

'Jarenlange procedureslag'

4,3 miljard euro is een hoog bedrag, zelfs naar Google-normen. Het komt overeen met 5 procent van de jaaromzet van Google. Het komt boven op de andere recordboete van 2,4 miljard euro die Google vorig jaar kreeg in een andere zaak, omdat het zoekresultaten van de eigen dienst Google Shopping voortrok. Die zaak wordt ook nog in beroep behandeld. 

Maar de meeste pijn kan geleden worden als Google zijn systeem moet aanpassen, waardoor het zijn grip verliest op de manier waarop Android gebruikt wordt. En dus ook zijn lucratieve advertentiebusiness. Door het beroep dat Google aantekent, verdwijnt dat gevaar voorlopig, tot de definitieve uitspraak van het Europees Hof van Justitie valt. 

Dat kan jaren duren. Een vergelijking met Microsoft dringt zich op. Aan het begin van het millennium kreeg dat bedrijf het ook aan de stok met Europa omdat het software zoals zijn mediaspeler en de webbrowser Internet Explorer standaard bundelde met Windows, dat een monopoliepositie op de markt van de besturingssystemen had. Na een procedureslag moest Microsoft inbinden: er kwam een alternatieve, Europese Windows-versie zonder mediaspeler, en Microsoft paste het besturingssysteem aan zodat gebruikers bij de installatie konden kiezen uit een reeks browsers. Microsoft verloor veel marktaandeel, onder meer aan... Google. 

Lees ook: 

Dit is de vrouw die Google een recordboete van 4,3 miljard euro oplegt