Regering heeft begrotingsakkoord en arbeidsdeal beet: dit is er beslist

Volgens het rapport van het Monitoringcomité moest de regering op zoek naar 2,6 miljard euro om de begroting op de sporen te houden. Een flink deel van die oefening werd dichtgereden door maatregelen binnen de arbeidsdeal. De regering spreekt over een "ambitieus pakket" van zo'n 25 maatregelen om werklozen te activeren en de duizenden vacatures in dit land in te vullen.

Blikvanger wordt een hervorming van de werkloosheidsuitkering, waarover Het Laatste Nieuws vorige week als eerste berichtte. Zoals bekend wordt de zogenaamde degressiviteit aangescherpt. Dat gebeurt al vanaf 1 januari 2019. De eerste zes maanden nadat iemand zijn job verliest, zal de uitkering stijgen om mensen de ruimte te geven een job te zoeken die hen ligt. Concreet wordt ofwel het percentage van het laatste loon opgetrokken (nu is dat 65%) of het plafond van 2.616 euro verhoogd. 

Daarna zal de uitkering sneller dalen om activering te stimuleren, maar de concrete modaliteiten moeten nog uitgewerkt worden. De uitkering wordt dus niét in de tijd beperkt, maar “de band met het volgen van een opleiding wordt wel versterkt”, luidt het.

Tegen het najaar moet duidelijk worden hoe de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen er precies zal uitzien. Rond november moet minister van Werk Kris Peeters (CD&V) met een voorstel naar de regering stappen over hoe het nieuwe principe concreet vorm zal krijgen. Hij ontkent ten stelligste dat het om een besparingsoperatie gaat of dat mensen in armoede worden geduwd.

De jongste weken was er heel wat commotie over SWT (het vroegere brugpensioen) vanaf 56 bij Carrefour. Open Vld en N-VA waren er voor gewonnen om het systeem af te bouwen. Maar CD&V verzette zich daar tegen. 

Concreet wordt nu vastgelegd dat de minimumleeftijd vanaf 2019 wordt opgetrokken naar 59 en vanaf 2020 naar 60. De regering zal dat als een hervorming verkondigen, maar eigenlijk is dit niets nieuws. Zo was het al voorzien in het regeerakkoord. De sociale partners hadden wel nog de mogelijkheid om een nieuwe uitzondering door te voeren, maar die mogelijkheid vervalt. Ook treft de regering maatregelen om SWT’ers naar knelpuntenberoepen te leiden.

De deal bevat ook een reeks fiscale ingrepen en premies om het geven en volgen van opleidingen aantrekkelijker te maken, net als de uitgewerkte bepalingen rond de al eerder aangekondigde startersjobs, zachte landingsbanen en het mobiliteitsbudget. Het tijdskrediet voor het volgen van een opleiding in een knelpuntberoep wordt uitgebreid van 36 naar 48 maanden.

Verder is er zoals bekend een deal bereikt over een dading met de 800.000 coöperanten van Arco. Er wordt een fonds van 600 miljoen opgericht, waaruit de beleggers 40 procent van hun inleg kunnen terugkrijgen. Uiterlijk tegen eind oktober zal het publiek aanbod gelanceerd worden. 

Voor de Arco-deal is geen voorafgaandelijk akkoord van Europa nodig, zei vice-premier Kris Peeters (CD&V) vanochtend op Radio 1. "Met dit akkoord willen we zekerheid geven voor de coöperanten. We zullen Europa informeren over dit akkoord, maar een voorafgaandelijk akkoord is niet nodig." We vergoeden geen rechtspersonen of vennootschappen, maar alleen natuurlijke personen, luidt het. "Geen enkele vennootschap gaat hier een voordeel uit halen."

De Arco-gedupeerden zullen eind oktober een voorstel in de bus krijgen. "Tegen dan moet een loket operationeel zijn waar de coöperanten zich kunnen aanbieden," dixit het CD&V-kopstuk. Op de uitbetaling van de vergoeding plakt hij geen timing.

De christelijke arbeidersbeweging, die bij de ondergang van Dexia zware verliezen moest slikken via haar financiële poot Arco, zou ongeveer 35 miljoen euro bijdragen in het fonds, dat mee gespijsd wordt door de overheid en de bank Belfius. Volgens Peeters "draagt iedereen evenwichtig bij" in het fonds.

De topministers raakten het ook eens over de mogelijkheid om een vierde speler op de telecommarkt toe te laten, naast Proximus, Orange en Telenet. Toen hij zijn voorstel enkele maanden geleden lanceerde, keek bevoegd minister Alexander De Croo (Open Vld) naar de veiling van de mobiele frequenties van volgend jaar, waarbij een deel zou worden gereserveerd voor een nieuwe speler. Dat moet leiden tot meer concurrentie, meer datagebruik en lagere prijzen. Ook hierover ontbreken nog details.

De ploeg-Michel raakte het ook eens over een manier om het succes van de innovatieve geneesmiddelen budgettair op te vangen. Dat succes had immers een keerzijde. Het leidde tot een budgetoverschrijding van 500 miljoen euro, waarvan 300 miljoen euro voor kankerbehandelingen in 2019.

Minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open Vld) had aangegeven dat ze geen besparing op de kankerbehandeling wilde doorvoeren. Om het gat dicht te rijden, voorziet de regering 200 miljoen euro, terwijl de farmaceutische sector 100 miljoen euro inbrengt.

De overige 200 miljoen wordt gevonden door maatregelen in het geneesmiddelenbeleid en technische correcties.

Over het Arco-akkoord zei hij bij Radio 1 dat "dit een dossier is dat ook in Europese kringen zal worden opgevolgd. We leven in een rechtsstaat waar ook Europa een rol in te spelen heeft. We gaan natuurlijk niets doen tegen de rechtsregels". Jambon beklemtoonde daarbij dat de Arco-regeling niet ingezet wordt voor de beursgang van Belfius. "Dat zal onder toeziend oog van Europa zijn. Die twee lopen samen."

Ook MR-fractieleider in de Kamer, David Clarinval, onderstreepte dat een groen licht van de Europese Commissie noodzakelijk zal zijn. "Zoniet kan deze operatie niet doorgaan", zei hij op de RTBF-radio.

Het is nog erg onduidelijk hoe de regering-Michel erin geslaagd is het geld te vinden om de begroting op koers te houden van het pad dat met Europa werd afgesproken. Mogelijk brengt morgenochtend licht in de duisternis, wanneer de regering tekst en uitleg geeft in de Kamer over het bereikte akkoord.

Volgens het laatste rapport van het Monitoringcomité moest de regering op zoek naar 2,6 miljard euro. De persconferentie waarop de regering vandaag toelichting gaf, bood echter amper duidelijkheid over hoe Michel en co de klus hebben geklaard om het tekort volgend jaar terug te dringen tot 0,6 procent van het bbp.