"Uitbarsting van Kilauea kan nog maanden of zelfs jaren duren"
De uitbarsting van de vulkaan Kilauea op Hawaï zou nog maanden, zelfs jaren kunnen duren. Dat zeggen wetenschappers van het US Geological Survey. Momenteel stroomt er 100 kubieke meter lava per seconde uit de vulkaan en er lijkt nog geen sprake te zijn van afnemende druk. Het grootste gevaar op dit moment is een breuk in het "lavakanaal" naar de oceaan.
De Kilauea ligt in het Hawai Volcanoes National Park, op het grootste eiland van de staat Hawaï. Het is een van de meest actieve vulkanen ter wereld. Meestal laat de Kilauea stoom af door scheuren in de flanken. De voorbije eeuw waren er verschillende, meer explosieve uitbarstingen. Daarbij stoot de Kilauea gloeiend hete as en brokstukken van soms enkele tonnen zwaar uit. Die kunnen tientallen kilometers ver reiken. Er is ook het gevaar van "lavanevel" (giftige gaswolken die ontstaan als de kolkende lava in de koude oceaan belandt) en "lavabommen" (brokstukken die de lucht in geslingerd worden).
Sinds begin mei zit de Kilauea opnieuw in een explosieve fase. Meer dan 700 huizen zijn al vernield, duizenden inwoners moesten worden geëvacueerd. Het Hawaiian Volcano Observatory, een onderdeel van US Geological Survey, heeft nu berekend dat al meer dan 23 vierkante kilometer van het eiland met zwarte lava bedekt is en 700 are "nieuw land" aan het bestaande eiland toegevoegd is. Meer nog: de huidige uitbarsting heeft al een groter volume aan lava geproduceerd dan eerdere uitbarstingen in dat gebied.
100 kubieke meter lava per seconde
Momenteel stoot de Kilauea lava uit aan de oostzijde, in een gebied dat de Lower East Rif Zone heet. De uitbarsting heeft tientallen "spleten" geslagen in het aardoppervlak, waaruit lava en gas ontsnappen. De voornaamste heet "fissure 8", een gigantische kloof van waaruit lava in een soort kanaal richting de oceaan stroomt. De lava stroomt eruit met een geschat volume van 100 kubieke meter per seconde. Vooralsnog lijkt er geen sprake van afnemende druk.
Gevaar: een breuk in het lavakanaal
"Als de huidige uitbarsting met deze intensiteit blijft doorgaan, met een zelfde lava-uitstroom, dan kan het enkele maanden tot twee jaar duren voor de activiteit weer afneemt", zeggen de wetenschappers in een rapport. Ook in 1840, 1955 en 1960 waren er uitbarstingen in die zone, de langste daarvan deed zich voor in 1955 en duurde 88 dagen, met af en toe kleine "pauzes".
Het rapport is ook bedoeld om de autoriteiten op Hawaï te wijzen op mogelijke gevaren waar ze zich op moeten voorbereiden. Het grootste risico is momenteel een breuk in het 400 meter lange kanaal van de lavastroom die uit "fissure 8" komt. Die kan de lava in een andere richting stuwen en dus nieuwe gebieden bedreigen.
Herbeluister "#weetikveel": Vulkanen
Op maandag 23 juli was vulkanoloog Sam Poppe (VUB) te gast in het Radio 1-programma "#weetikveel". U kunt de uitzending hier herbeluisteren.