De Block haalt slag thuis voor innovatieve kankerbehandelingen

Dat steeds meer patiënten geholpen worden door innovatieve geneesmiddelen, heeft een enorme impact op het geneesmiddelenbudget. De innovatiegolf heeft voor dit jaar geleid tot een budgetoverschrijding van 500 miljoen euro, waarvan 300 miljoen euro voor kankerbehandelingen.

Enkele weken geleden verkondigde minister De Block nog dat ze hier niet op zou besparen. "Want het zou betekenen dat ik elders in de gezondheidszorg moet snijden, waar ik niet wil snijden", zei ze in Het Laatste Nieuws. "Ons budget is altijd op orde, maar voor deze nieuwe kankerbehandelingen vragen we een uitzondering."

Zo liet ze weten dat ze zelf een tekort van 200 miljoen euro kon oplossen, maar dat de overige 300 van de andere ministers zou moeten komen. Maar het Monitoringcomité herraamde de uitgaven voor geneesmiddelen 200 miljoen lager, waardoor De Block,- naast haar eigen inspanning van 200 miljoen,- nog maar 100 miljoen zocht. Die zal de farmaceutische sector moeten aanleveren. 

Niet concreet

Dat laatste is niet zo uitzonderlijk. Wordt er meer geld aan geneesmiddelen uitgegeven dan oorspronkelijk was gebudgetteerd, dan moet de industrie zelf steeds een bepaald percentage terugstorten. Dat systeem is al een aantal jaar in voege. Vorig jaar bijvoorbeeld moest de sector volgens insiders ook iets meer dan 100 miljoen euro terugbetalen. 

Voor de resterende 200 miljoen euro verwijst De Block naar "maatregelen in het geneesmiddelenbeleid, goed voor 113 miljoen euro, die de patiënt niet zullen raken. De overige 87 miljoen door technische correcties."

Maar details kan de minister daar voorlopig niet over kwijt. "Dat zijn maatregelen die nog gezocht worden", zegt haar woordvoerder. "Dat is nog niet concreet. Of dat geen te optimistisch cijfer is? "Nee, dat is realistisch. Die komen er sowieso. En zulke technische correcties houden in dat bepaalde inkomsten en uitgaven gecorrigeerd moeten worden. Dat heb je bij elke begrotingscontrole."

Bij Pharma.be, de Algemene Vereniging van de Geneesmiddelenindustrie, wil voorlopig niks kwijt over de cijfers. "We kennen de details van het akkoord nog niet. Het is te vroeg om te reageren", benadrukt woordvoerder Stefaan Fier. "Ook Joris Van Assche, managing director van Medaxes heeft geen extra details. Medaxes is de Belgische koepel van farmaceutische bedrijven die generische, biosimilar (goedkope varianten van de doorgaans dure biologische medicijnen) en zelfzorggeneesmiddelen aanbieden.

Achterstand

Al klinken de cijfers die circuleren volgens hem realistisch. Zelfs de uitspraak van De Block dat de patiënt extra besparingen in het geneesmiddelenbeleid niet zal voelen, is volgens hem mogelijk. "Als je bepaalt dat er aan het remgeld dat de patiënt betaalt, niet wordt geraakt, dan hou je de patiënt uiteraard buiten schot. Dat betekent dan dat de fabrikant zijn prijs zal moeten doen dalen. Uiteraard zullen er nog heel wat moeilijke gesprekken daarover gevoerd moeten worden. Dat zijn pijnlijke oefeningen. Maar het is niet onhaalbaar."

Bovendien kan België volgens hem nog veel meer werk maken van goedkope bio-similars. "Ons land heeft wat dat betreft een enorme achterstand."

Toch lost dit het probleem op lange termijn niet op. Het geneesmiddelenbudget staat al enkele jaren onder druk, te meer omdat er heel veel nieuwe innovatieve – en dus vaak ook peperdure – medicijnen op de markt komen. Volgens een internationale studie waaraan professor gezondheidseconomie Lieven Annemans (Universiteit Gent) meewerkte, zal immunotherapie bijvoorbeeld de komende jaren ons land honderden miljoenen euro's kosten. "Het hele systeem moet herbekeken worden", geeft Van Assche toe. "Er zullen maatschappelijke keuzes gemaakt moeten worden."