Arbeidseconoom Stijn Baert: "Regering zet belangrijke stap"

In een tweet geeft u de regering een "grote onderscheiding" voor haar arbeidsdeal.

Stijn Baert: "Eerder vond ik dat deze coalitie een onderscheiding verdiende: vooral dan voor de verlaging van de loonlasten en de indexsprong. Maar nu stel ik dat dus bij tot een grote onderscheiding. Een hervorming van de werkloosheidsuitkeringen en het SWT drong zich al een poos op. Het is een goede zaak dat de regering hier nu daadwerkelijk aan begint. Dat is een belangrijke stap, punt."

U springt uit de band. Veel opiniemakers vinden het akkoord maar een mager beestje.

"Ik lees dat ook. Die smalende kritieken snap ik niet helemaal. Het klopt dat de regering vandaag alleen een princiepsakkoord heeft afgesloten over de hervorming van de uitkeringen. Maar ik ga ervan uit dat ze haar woorden zal omzetten in daden. 

"Je kan dan zeggen: waarom hebben ze deze hervorming niet meteen volledig uitgewerkt? Maar eigenlijk vind ik het wel goed dat de regering hier haar tijd voor neemt.  En stoemelings iets beslissen daar hebben we meestal niet zo veel aan. Het uitgangspunt klopt alvast: in het begin een hogere werkloosheidsuitkering, die dan sneller naar omlaag gaat."

Hoe hoog mag een werkloosheidsuitkering volgens u nog zijn na één jaar tijd?

“Dat is een moeilijke vraag. In mijn voorstel, dat ik de afgelopen weken aan minister van Werk Kris Peeters heb bezorgd, ga ik uit van een uitkering van 70 procent van het laatste loon tijdens de eerste maanden (momenteel is dat 65 procent, JVH) om daarna per drie maanden een stukje te zakken, en uiteindelijk na twee jaar werkloosheid uit te komen op een uitkering die gelijk staat aan het leefloon plus 15 procent van het laatste loon. 

"Met die percentages kan de regering nog schuiven. Dat hangt puur af van haar keuzes."

De regering rekent erop dat elke werkloze die een baan vindt de staatskas goed 40.000 euro oplevert. En dat de arbeidsdeal voor 12.500 nieuwe jobs zal zorgen.

"Dat eerste lijkt me geen onrealistische inschatting. Wanneer je als overheid een uitkering van 1.500 euro gedurende twaalf maanden kan uitsparen, dat heb je al een kost van 18.000 euro minder. Tel daarbij de belastingen die een werkende oplevert, plus de bijdrage die hij levert aan onze economische productiviteit en je komt wel in de buurt van 40.000 euro.

"Dat de arbeidsdeal 12.500 jobs zal opleveren, lijkt me al wat meer nattevingerwerk. Zoiets is heel moeilijk te voorspellen. Economen hebben zich daar al enorm aan mispakt."

De regering claimt dat ze het omstreden SWT-stelsel ingrijpend hervormd. Maar eigenlijk doet ze gewoon wat al jaren afgesproken is in het regeerakkoord. 

"Dat klopt niet helemaal. Vandaag kunnen de sociale partners de zaak nog blokkeren. Wat ze ook gedaan hebben in het dossier van Carrefour, waar SWT op 56 jaar wordt toegestaan. Vanaf volgend jaar zal dit niet meer kunnen. Dat is 59 jaar de grens. En in 2020 60 jaar."

Volgens uw collega Ides Nicaise (KU Leuven) is werklozen verarmen om de armoede te bestrijden een heel "vreemde hersenkronkel" van de regering. 

“Daar ben ik het niet eens mee. Door de uitkeringen eerst te verhogen en dan sneller te verlagen, krijgt werkzoekenden uiteindelijk hetzelfde als vandaag, maar worden ze wel meer gestimuleerd om snel een job te zoeken. En een job is geen perfecte garantie tegen armoede, dat klopt. Maar het is wel een erg goede stap.”