Trump heeft nieuw wapen om immigratie in te dammen

Terwijl de regering-Trump op last van de rechter immigrantenkinderen probeert te herenigen met hun ouders, heeft minister van Justitie Jeff Sessions iets anders bedacht om de toevloed van vluchtelingen in te dammen. Huiselijk geweld en bendegeweld zijn voortaan niet meer voldoende voor een asielaanvraag.

De hereniging van immigrantenkinderen en hun ouders, die sinds april na het overschrijden van de Amerikaanse zuidgrens door de autoriteiten van elkaar waren gescheiden, is nog niet op de helft. Maandag waren 1.187 van de 2.551 gescheiden kinderen terug bij 879 ouders, of "op een andere gepaste manier vrijgelaten". Wel hadden ruim 500 andere ouders groen licht gekregen om hun kinderen (met een enkelband) op te halen, waarbij Amerikaanse activisten soms de borg hadden betaald. Morgen moeten alle gezinnen van de rechter herenigd zijn.

Precedent

Achter de cijfers schuilen ruim 2.500 kleinere en grotere drama's, meestal met een open einde. 463 ouders zijn zonder hun kinderen gedeporteerd naar het land van herkomst, vaak nadat ze te horen hadden gekregen dat dat de hereniging zou versnellen. Ruim honderd van hen overwegen nu hun kinderen achter te laten in Amerika, omdat ze daar een beter leven zouden hebben. Andere ouders zijn op borgtocht vrij en met hun kinderen herenigd, en wachten nu met enkelband op een hoorzitting en een beslissing over hun asielverzoek.

De kans dat zo'n verzoek wordt ingewilligd, is de afgelopen weken kleiner geworden. Minister van Justitie Jeff Sessions heeft een decreet uitgevaardigd dat het voor migranten uit Midden-Amerika veel moeilijker moet maken asiel te krijgen. Als ze op de vlucht zijn voor huiselijk geweld of bendes, komen ze voortaan "in het algemeen niet in aanmerking voor asiel", volgens Sessions.

Dat geldt niet alleen voor de onlangs gearriveerde gezinnen, maar ook voor de tienduizenden asielzoekers die soms al een paar jaar wachten op de behandeling van hun zaak.

Sessions gebruikte een zelden gebruikt machtsmiddel om de nieuwe richtlijn in te voeren. Immigratierechtbanken vallen niet onder het gewone rechtssysteem, maar onder het ministerie van Justitie. Ook de instantie voor beroepsprocedures valt onder dat ministerie. Sessions 'kaapte' een beroepsprocedure bij die Board of Immigration Appeals: de rechters werden terzijde geschoven, de minister nam het over, en bepaalde dat asiel eigenlijk alleen nog bedoeld is voor mensen die politiek worden vervolgd. Zijn uitspraak schept een bindend precedent voor alle immigratierechters: 'voortaan doen we het zo'.

Het lijkt erop dat immigratiebeambten de nieuwe beleidslijn ter harte nemen. Volgens de Houston Chronicle worden de laatste weken veel meer asielzoekers teruggestuurd na hun eerste gesprek met een immigratiemedewerker. Tot dusver kwam zo'n 70 procent van de asielzoekers door deze 'screening', om daarna te wachten op een zitting met een immigratierechter. Nu wordt iedereen geweigerd, stelt immigratieadvocaat Carlos Garcia tegen de Texaanse krant.

Oppakken en vrijlaten

Zo probeert de regering-Trump op een nieuwe manier de stroom vluchtelingen aan de grens met Mexico in te dammen: door de allereerste deur naar een legaal verblijf in Amerika dicht te gooien. Hoe minder er door die deur komen, hoe minder er vervolgens hoeven te worden vrijgelaten in afwachting van hun asielprocedure.

Het uiteindelijke doel is het gewraakte 'catch-and-release' te vermijden, het oppakken en weer vrijlaten van asielzoekers. Want dat was ook de strategie achter de scheiding van ouders en kinderen. Omdat kinderen maar twintig dagen mogen worden vastgehouden, dacht de regering-Trump iets slims te hebben bedacht met het nultolerantiebeleid: de ouders opsluiten voor een vergrijp, en de kinderen in een opvanghuis.

Het afschrikwekkende effect was ook mooi meegenomen. Toen de ophef te groot werd, was Trump genoodzaakt met het beleid te stoppen. Hij vroeg de rechter of hij de ouders met hun kinderen toch langer dan twintig dagen mocht opsluiten. Nee, zei de rechter, waardoor Trump genoodzaakt was ze te laten gaan.