‘Wij voelen ons helemaal niet aangesproken. U moet zeer omzichtig omgaan met dergelijke verdachtmakingen.’ N-VA-parlementslid Axel Ronse wees zijn Groen-collega Ingrid Pira eind vorig jaar nog terecht, omdat ze het verband had gelegd tussen een amendement op een decreet dat bekend staat als de ‘codextrein’, en de vergunningsproblemen van het bedrijf Hens/Revabo in Brasschaat.Het amendement maakt het mogelijk voor een zandwinningsbedrijf om niet alleen aan ontginning te doen, maar ook aan ‘mechanische bewerking van de ontgonnen delfstoffen’. De regeling stond wat plompverloren in het ontwerp­decreet dat allerlei regels inzake ruimtelijke ordening, milieu en omgeving verandert, omdat ze zo concreet was toegespitst op een specifieke situatie.

Het verband met Hens/Revabo in Brasschaat is niet zo ver gezocht. Het bedrijf ontstond als een zandontginningsbedrijf in landbouwgebied, maar breidde zijn activiteiten uit richting de recyclage van bouw- en sloopafval. En het vecht al jaren tegen een actiecomité, dat tot nu toe met succes de uitbreiding naar meer industriële activiteiten, zoals recyclage van bouwafval met een breekinstallatie, tegenhoudt.

Voor Pira leek de regeling daarom verdacht veel op een ‘dienstbetoon op parlementair niveau’, om het bedrijf te verlossen van de juridische tegenstand. Het decreet tegenhouden kon ze niet. Eind november werd het omstreden amendement samen met de rest van de codextrein goedgekeurd in het Vlaams Parlement.

Openbaar onderzoek

Wat voorspeld was, is nu uitgekomen. Op 20 juli ontvingen de buren van Hens/Revabo een aangetekend schrijven van de gemeente Brasschaat, waarin een openbaar onderzoek wordt aangekondigd voor een nieuwe omgevingsvergunning voor een ‘geïntegreerd bedrijf zandwinning met TOP (tijdelijke opslag, red.) en bouwproducten met TOP’. Met die nieuwe vergunning zou het bedrijf voorkomen dat het zijn installaties moet afbreken. In de verantwoordingsnota wordt uitdrukkelijk verwezen naar de betrokken artikels uit de codextrein om de vergunningsaanvraag te onderbouwen. Het is waarschijnlijk de eerste keer dat de toepassing van de artikels wordt gevraagd.

Zelfs het Grondwettelijk Hof lijkt de gang van zaken gortig te vinden. Het Hof heeft op 19 juli uitzonderlijk zelfs een verzoek tot schorsing van de betrokken decreetsartikelen ingewilligd. Het neemt de klacht ernstig dat de artikelen het gelijkheidsbeginsel schenden. Een uitspraak over de vernietiging volgt later.

Volgens het Hof kan van het buurtcomité ook niet worden geëist dat het telkens nieuwe juridische procedures moet voeren, vooral omdat het in voorbije procedures steeds zijn gelijk heeft gehaald. Maar aangezien de procedure voor het arrest van het Grondwettelijk Hof was opgestart, kan de nieuwe vergunningsprocedure bij Hens/Revabo blijven lopen.

Voor Pira is nu wel duidelijk dat de meerderheid is betrapt op ‘politiek dienstbetoon pur sang en op hoog niveau’. ‘Als dit soort van praktijken blijft duren, hebben doorwrochte maatregelen om onze ruimtelijke ordening op orde te krijgen weinig zin’, zegt ze.‘Als er al twijfel was over de stelling dat de artikelen op maat van Hens gemaakt zijn, ligt hierbij het bewijs onomstotelijk vast’, vindt ook Jan van den Assem van het buurtcomité De Brasschaatse Heide.

Goed bestuur?

Welke politicus achter de regeling zit, is niet duidelijk. De betrokken amendementen zijn ingediend door parlementsleden van alle meerderheidspartijen, met name Lode Ceyssens (CD&V), Axel Ronse (N-VA), Lydia Peeters (Open VLD), Wilfried Vandaele (N-VA), Tinne Rombouts (CD&V) en Bart Nevens (N-VA).

Maar volgens de N-VA-schepen in Brasschaat, Luc Sevenhans, ligt het initiatief elders. Hij wijst naar eerste schepen Dirk de Kort (CD&V), nochtans een collega in het schepencollege, en naar vicepremier en titelvoerend burgemeester Jan Jambon, nochtans een partijgenoot.

Schepen De Kort wil weinig kwijt over de zaak, maar volgens hem is de problematiek wel breder dan die van één bedrijf. ‘Dit soort activiteiten zijn weinig gewenst, maar wel nodig in de samenleving. Het is de verantwoordelijkheid van de politiek om een gebied aan te wijzen waar dergelijke activiteiten wel nog kunnen.’ ­Vicepremier Jan Jambon ontkent elk politiek manoeuvre in alle toonaarden.Sevenhans, die zijn afscheid van de politiek heeft aangekondigd, blijft bij zijn stelling. ‘Het schepencollege heeft altijd de kaart van Hens/Revabo getrokken, tegen de eigen bevolking in. De actiegroepen hebben gelijk. De wet aanpassen om burgers in het ongelijk te stellen, gaat in tegen alle principes van goed bestuur. Dit beschadigt de politiek, maar ze hebben het zelf gezocht.’