Die nacht van 16 op 17 mei ging het dramatisch fout op de E42. Een witte bestelwagen, vol migranten blijkt pas later, vlucht op een parking voor een patrouille van de politie. Het is het begin van een kilometerslange achtervolging, met op het einde een schot dat de kleine Mawda het leven kost.

Had het anders gekund? “Meer dan waarschijnlijk zouden de achtervolgende patrouilles de zaak zachter hebben aangepakt als zij de juiste context hadden gekend”, zeggen gerechtelijke bronnen. “Op de bewuste bestelwagen werd een tracker van de Franse politie aangetroffen. Die voert samen met een Belgisch rechercheteam al een tijdje een onderzoek naar mensensmokkel, en was daarom benieuwd naar de reisweg van het busje.”

Gegevensbank

De Fransen hadden aan onze centrale diensten het gebruik van die tracker moeten melden, maar het is niet duidelijk of zij dat gedaan hebben. “Het Comité P zal controleren of de Belgische speurders die aan het dossier meewerkten, op de hoogte waren van de Franse operatie en, zo ja, of zij eventueel nalieten om het in de centrale gegevensbank van de politie te vermelden.”

Dat is belangrijk, want tijdens een achtervolging wordt dat voertuig altijd gecontroleerd in die centrale databank. “En als wij daarin zien dat het voertuig deel uitmaakt van een gerechtelijk dossier, kunnen de agenten de speurders contacteren om richtlijnen te vragen alvorens tussenbeide te komen”, zeggen ervaren politiemensen. “Nu eens wordt gevraagd te laten begaan, omdat de zaak onder controle is. Dan weer moeten zo veel mogelijk gegevens worden genoteerd of wordt gevraagd het voertuig tot staan te brengen.”

Maar de melding in de gegevensbank is niet voldoende, voegen de politiemensen eraan toe. “Niet alle politiemensen hebben automatisch toegang tot alle gegevens in die bank. De toegang kan zelfs verschillen van gemeente tot gemeente, als het gaat om lokale politieagenten.”

Technisch onmogelijk

Wat de reden ook kan zijn, de patrouilles die de achtervolging inzetten op de witte Peugeot Boxer waarin het gezin van Mawda en nog 25 andere migranten zaten, kenden de juiste toedracht van de situatie niet.

Laurent Kennes, advocaat van de politieman van de Wegpolitie wiens schot de kleine Mawda het leven heeft gekost, bevestigt: “De eerste achtervolgers behoorden tot de politie van Namen. De ploeg van mijn cliënt hoorde via de dispatching dat er een achtervolging aan de gang was op de E42. De agenten vroegen in contact gebracht te worden met de eerste achtervolgers om te weten wat zich juist afspeelde, maar dat bleek technisch niet mogelijk. Toen mijn cliënt en zijn collega de autoweg opreden, volgden de andere politiewagens het busje op enige afstand. Waarom? Daar had de patrouille van mijn cliënt het raden naar. Zij kwamen langszij de vluchtende bestelwagen, die verscheidene pogingen ondernam om hen te rammen. Met de dramatische afloop die wij kennen.”

Het gerecht zit verveeld met de zaak. Het federaal parket wou enkel bevestigen dat het “aanwijzingen had dat een tracker was gebruikt”. De Bergense procureur-generaal Ignacio De la Serna wou onze vragen niet beantwoorden.

Chauffeur busje gekend bij Vreemdelingenzaken

De Britse politie heeft op 25 juli al de 25-jarige Irakees opgepakt die het busje bestuurde waarin Mawda tijdens de achtervolging door de politie werd doodgeschoten. De man kon geïdentificeerd worden dankzij de gegevensbank van de Dienst voor Vreemdelingenzaken (DVZ).

De chauffeur mengde zich na de dramatische achtervolging onder de passagiers van zijn busje en probeerde zo aan een aanhouding te ontsnappen. Maar hij werd wel verplicht om, zoals de andere inzittenden, een DNA-staal af te staan. Dat deed hem de das om.

“Wij vonden hetzelfde DNA op het stuur, de versnellingspook en een fles die in de wagen lag”, zegt procureur-generaal Ignacio de la Serna. Dankzij de gegevensbank van DVZ kon op dat DNA ook een naam gekleefd worden. “Er werd meteen een Europees aanhoudingsbevel uitgevaardigd en de Britten hebben de man ook teruggevonden.”

Wanneer de Irakees aan ons land wordt uitgeleverd, is nog niet bekendgemaakt.