Waarom jij niet kan sparen en anderen wel

Onze hersenen kunnen ons saboteren wanneer we willen sparen. Een goed argument wanneer je lief kwaad wordt omdat je wéér een paar schoenen gekocht hebt, als je 't mij vraagt. Mensen denken onbewust meer aan geld verdienen dan aan sparen, door een denkfout in onze hersenen. Dat toont een nieuwe studie van Cornell University aan. Die denkfout is zo krachtig dat het ons besef van tijd kan beïnvloeden. Dat maakt dat we vergeten dat de tijd opraakt om effectief te sparen. 

"We denken allemaal dat er genoeg kansen zullen komen om te blijven sparen, zelfs zonder professionele hulp. Sommige mensen zijn gewoon beter in sparen, zelfs onder dezelfde omstandigheden," vertelt Adam Anderson, professor of human development en onderzoeker aan Moneyish. "Onze studie toont aan dat de hersenen van geld verdienen onbewust een prioriteit maakt, boven geld sparen." 

Het onderzoek had twee onderdelen. Tijdens de eerste helft vertelden de onderzoekers aan de deelnemers dat ze geld konden verdienen of sparen. Dat geld was herkenbaar door verschillende kleuren. 78 studenten namen deel, 87,5 procent ging in het experiment meer verdienen dan ze zouden sparen. Daarna bekeken de onderzoekers welk woord (sparen of verdienen) de deelnemers het eerst op een scherm zagen. Ze zeiden stuk voor stuk dat het woord 'verdienen' eerst tevoorschijn kwam, terwijl het eigenlijk 'sparen' was. 

Het heeft allemaal te maken met een vertekend beeld van de realiteit, legt een andere onderzoeker uit. Het komt overeen met het gezegde: 'save later, earn now' wat zoveel betekent als 'spaar later, verdien nu'. 

De studie ontdekte daarnaast ook dat mensen die in de eerste helft van het onderzoek het meest verdiend hadden, later minder gingen sparen en dus ook een minder goede kijk op de realiteit hadden. Zelfs wanneer sparen op twee manieren werd voorgesteld: in de vorm van je geld beschermen of nu sparen voor later, dan kozen mensen nog steeds voor geld verdienen. 

Toch zijn er nog steeds ook andere factoren die sparen gaan beïnvloeden. Zo heeft ook onze leeftijd, financiële zekerheid en persoonlijkheid effect op hoe goed we sparen. 

De oplossing? Zorg dat je kansen om te sparen grijpt. Zo kan je beginnen met simpele oefeningen, een euro per dag sparen bijvoorbeeld. Je moet niet per se meteen honderden euro's sparen per maand. Kleine veranderingen kunnen je bewustmaken van spaargedrag.