Game je rijk: hoe zit dat met die donaties op streamingplatform Twitch?

In 2016 introduceerde Twitch een functie die gebruikers toelaat om geld aan anderen te doneren. Via PayPal kunnen kijkers een willekeurig bedrag schenken en daarbij een kleine boodschap nalaten. Ook YouTube heeft een gelijkaardige functie en verschillende externe partijen als 1UpCoin laten kijkers toe om hun idolen cryptomunten of andere waardevolle voorwerpen te schenken.

"Het woord doneren is eigenlijk raar", zegt Ergin Arslanbas. Op YouTube heeft zijn kanaal Achterklap zo’n 100.000 abonnees, en op Twitch is hij de grootste Vlaamse streamer. "Het klinkt wat alsof je geld schenkt om de laatste witte neushoorn te redden. In het Engels noemen ze het gebruik doorgaans ‘tipping’ en dat past volgens mij beter. Je geeft een fooi omdat je fan bent van iemands talent." 

Munt in de hoed

Twitch, dat in 2014 voor 735 miljoen euro door Amazon werd overgenomen, wordt niet alleen gebruikt door mensen die goed kunnen gamen. Ook muzikanten, koks en schilders delen er video’s van hun werk. "Eigenlijk kan je dat doneren nog het best vergelijken met een munt gooien in de hoed van een straatmuzikant", zegt Arslanbas.

De donateurs lijken volgens hem eindelijk te beseffen dat er wel degelijk tijd kruipt in het maken van creatief werk. Ook diensten als Buy Me a Coffee spelen daarop in: voor een klein bedrag steun je artiesten zonder dat je er per se iets voor terug hoeft te krijgen. De Vlaamse illustrator Laura Janssens, bijvoorbeeld, kreeg op het platform al 149 ‘koffies’ van drie dollar van haar fans cadeau. Geld dat haar toelaat om eens een aantal dagen volledig eigen werk te creëren of zonder druk van buitenaf te experimenteren met nieuwe technieken.

Naast het steunen van je favoriete creatieveling spelen uiteraard ook nog andere redenen mee om te doneren. Zelf een paar seconden in de spotlights staan, bijvoorbeeld. Wie op een videoplatform een bedrag schenkt, krijgt er weliswaar niet echt iets voor terug, maar wordt doorgaans wel even persoonlijk bedankt door de streamer. "Dat merk je vooral op YouTube, waar in tegenstelling tot op Twitch veel kinderen zitten", vertelt Ergin Arslanbas.

Kijkcijferkanonnen zijn onder meer de streams waarin Fortnite gespeeld wordt, een spel waarbij honderd gamers op een eiland gedropt worden en zo lang mogelijk in leven moeten proberen blijven. De kinderen die daar naar kijken doneren in de hoop dat hun idool hun naam zegt, om daar de dag nadien mee uit te kunnen pakken op de speelplaats.

Papa's kredietkaart

Soms gaat zoiets al eens mis, wanneer een kind met de kredietkaart van papa of mama grote bedragen gaat doneren. Experts wijzen dan ook op de rol van de ouders, maar ook de streamers zelf gaan niet vrijuit. "Er zitten altijd rotte appels tussen die het voor de rest verpesten", zegt Arslanbas. "Zo zijn er die valse beloftes doen om donaties uit te lokken omdat ze weten dat die kinderen aandacht willen van hun bereikbare idool. Andere YouTubers zijn sterk tegen die praktijken, en gelukkig houdt de meerderheid zich wel aan de regels. Al is het onvermijdelijk dat er eens een foutje gebeurt. Zo doneerde er ooit iemand 100 euro in plaats van 10,0 euro omdat de komma verkeerd stond. Toen heb ik een mailtje gestuurd om te vragen of het bedrag wel klopte en hebben we dat netjes opgelost."

Toch zijn zulke hoge bedragen geen uitzondering. Dat werd op 12 juli bewezen tijdens GuardianCon, een evenement waarop gamers als Tyler ‘Ninja’ Blevins geld inzamelden via donaties tijdens hun streams. Dat geld – dit jaar ging het om een totaalsom van 2,3 miljoen euro – schenken ze volledig aan het goede doel.

Grote kleppers als Ninja, die in maart nog samen met rapper Drake een potje Fortnite speelde dat door 600.000 mensen bekeken werd, had het geld sowieso zelf ook niet echt meer nodig. Via donaties, advertenties en andere inkomsten verdient de twintiger maandelijks zo’n half miljoen dollar. Voor Vlamingen als Ergin Arslanbas blijven de donaties vooralsnog vooral een fijne extra inkomstenbron: "Ik stream een paar keer per week en krijg dan een twintigtal euro aan donaties. Meer dan wat ik met advertenties zou krijgen én het is een pak minder storend voor wie kijkt. Een win-win, dus!"