“Ik had nooit gedacht dat hij jihadi zou worden. Het brak mijn hart”: moeder Osama bin Laden praat voor het eerst

Het interview vond plaats in het chique landhuis van de bin Ladens in Djedda, Saudi-Arabië. Het is daar dat de steenrijke en invloedrijke familie al generaties lang haar thuisbasis heeft.

Jarenlang weigerde Alia Ghanem – die een eind in de zeventig is en af en aan sukkelt met haar gezondheid – om te praten over haar zoon en de twee decennia dat hij aan het hoofd stond van terreurorganisatie Al Qaeda. Een periode waarin hij de aanslagen van 9/11 orkestreerde en die uiteindelijk meer dan negen jaar later zou eindigen met zijn dood in Pakistan.


“Hij was een verlegen, maar erg verstandige jongen”, herinnert ze zich. “Mijn tweede echtgenoot (Mohammed al-Attas, Ghanem scheidde van haar eerste man toen Osama bin Laden 3 jaar was, red.) voedde hem op vanaf zijn derde levensjaar. Hij was een goed man en hij was goed voor Osama.” (lees hieronder verder)

Volgens Ghanem werd haar zoon als twintiger een sterke, gedreven en vrome figuur. Hij studeerde economie aan de King Abdulaziz University en het was daar dat het fout begon te gaan. Een van de mannen die hij er ontmoette, was Abdullah Azzam, een lid van het Moslimbroederschap die later verbannen werd uit het land en de spirituele adviseur werd van bin Laden.

“Hij was een goed kind tot hij enkele mensen leerde kennen die hem brainwashten”, aldus Ghanem. “Je kan het een sekte noemen. Ze veranderden hem. Ik zei dat hij weg moest blijven bij hen. Hij zag me zo graag, dat hij me nooit vertelde waar hij mee bezig was.”

In het begin van de jaren 80 vertrok hij naar Afghanistan om er te vechten tegen de Russische bezetter. "Iedereen respecteerde hem in die tijd”, vult zijn halfbroer Hassan aan. “Aanvankelijk waren we heel trots op hem. Tot hij een moedjahedien werd. Ik ben fier op hem als mijn oudere broer. Hij heeft me veel geleerd. Maar ik denk niet dat ik trots ben op hem als man. Hij werd een internationale bekendheid, maar het was allemaal voor niets.” (lees hieronder verder)

Of zijn moeder ooit gedacht had dat haar zoon een jihadi zou worden? “Nooit”, zegt ze. “Het kwam niet bij me op. Toen ik het ontdekte, brak mijn hart. Ik wilde het niet. Waarom zou hij alles wat hij had op die manier verkwanselen?”

Zijn familieleden zagen hem naar eigen zeggen voor het laatst in Afghanistan, in 1999. Ze bezochten hem dat jaar twee keer op zijn basis net buiten Kandahar. “Die lag vlakbij de luchthaven, die hij en zijn troepen hadden veroverd op de Russen”, aldus Ghanem. “Hij was erg blij dat hij ons zag. Hij gaf ons elke dag een rondleiding. Hij doodde een dier en we vierden feest.”

Als Ghanem even gaat rusten tijdens het interview, drukt haar andere zoon Ahmad erop dat een moeder zelden een betrouwbare getuige is. “Het is 17 jaar geleden intussen (9/11, red.) en ze blijft in de ontkenningsfase zitten over Osama”, zegt hij. “Ze houdt zo veel van hem dat ze weigert om ook maar enige schuld bij hem te leggen. In de plaats beschuldigt ze iedereen rónd hem. Ze kent hem alleen als brave jongen, een kant van hem die ook wij zagen. Ze kende hem nooit als jihadist.” (lees hieronder verder)

Toen de familie het nieuws van de aanslagen vernam in New York en Washington, was ze in shock. “Het gaf een vreemd gevoel”, aldus Ahmad. “We wisten meteen dat Osama erachter zat, binnen de 48 uur. We schaamden ons allemaal diep. We wisten ook dat wij de vreselijke gevolgen zouden dragen. We werden allemaal ondervraagd door de politie en mochten het land niet meer uit. Intussen mogen we ons weer relatief vrij bewegen.”

Ook de directe familie van bin Laden mocht terugkeren naar Saudi-Arabië. Zeker 2 van zijn vrouwen en hun kinderen leven nu in Djedda, maar ze mogen de stad niet verlaten. “Ik spreek bijna elke week met zijn harem”, vertelt moeder Ghanem. “Ze wonen hier vlakbij.” (lees hieronder verder)

Ook de jongste zoon van de terrorist komt ter sprake, de 29-jarige Hamza die in de voetsporen van zijn vader lijkt te treden. Vorig jaar bestempelden de Verenigde Staten hem als een internationale terrorist. Vermoed wordt dat hij zich ophoudt in Afghanistan en de rechterhand is van de nieuwe leider van Al Qaeda, Ayman al-Zawahiri. Die laatste was de vroegere rechterhand van bin Laden.

“We dachten dat het achter ons lag”, aldus Hassan. “En opeens zei Hamza dat hij zijn vader wilde wreken. Ik wil het niet nog een keer meemaken. Als hij nu voor me zou staan, zou ik hem aanraden om twee keer na te denken. En zijn vader niet achterna te gaan.”