Uitroeiing dino's had ook impact op haaien: ergste soorten gingen eruit en dat zou te maken gehad hebben met hun voeding

Dat staat te lezen in een studie die deze week gepubliceerd werd in het wetenschappelijke tijdschrift Current Biology. Wetenschappers van de universiteit van Uppsala in Zweden wilden weten hoe haaien zich konden aanpassen, terwijl drie kwart van het dierlijke leven op de planeet verloren ging. En ze namen daarvoor fossiele tanden van haaien onder de loep.

Vóór de uitroeiing van de dinosaurussen waren de Lamniformes of Makreelhaaien de dominante orde. Dat waren van de meest gevreesde roofdieren in het water en ze omvatten soorten als de uitgestorven megalodon – die wel 18 meter lang kon worden – en de witte haai, die we nog kennen.


Ná de uitroeiing werden de Carcharhiniformes of Grondhaaien de dominante orde en dat bleef zo tot op de dag van vandaag. Het waren roofdieren van de middenklasse en ze omvatten onder meer de hamerhaai en de zandbankhaai. Er ontstonden maar liefst 270 soorten, een heel pak meer dan de 15 soorten Makreelhaaien die we vandaag de dag nog tellen. (lees hieronder verder)

De wetenschappers onderzochten 597 fossiele tanden die tussen 56 en 72 miljoen jaar oud waren op hun vorm en grootte en ontdekten dat het aantal Lamniformes met driehoekige en laaggekroonde tanden achteruitging, terwijl het aantal Carcharhiniformes met hetzelfde soort tanden enorm toenam. Ze concludeerden daaruit dat de veranderende evolutie van de soorten te wijten was aan het voedsel dat voor hen voor handen was.

Waar de Lamniformes vooral joegen op grote zeereptielen, gingen de Carcharhiniformes vooral achter kleinere vissen aan. Heel wat soorten zeereptielen werden echter uitgeroeid bij de ramp 66 miljoen jaar geleden, terwijl de vissen het goed deden als nooit tevoren.

Zo joeg de angstaanjagende Carcharhiniformes Squalicorax – die tot 5 meter lang kon worden – op Plesiosauria en Mosasauriërs. Maar toen die reptielen massaal verdwenen, liep ook het aantal Carcharhiniformes terug. Bijna een derde van alle haaien stierf uit. Alleen de soorten die joegen op vissen en genoeg eten vonden in het water, bloeiden op als nooit eerder.

Vandaag is zowat de helft van alle haaiensoorten bedreigd en de onderzoekers hopen dat inzicht in wat eerder tot de uitroeiing van bepaalde soorten leidde, nuttig kan zijn om een nieuwe uitroeiingsgolf te voorkomen.