Wegenwerken in hun straat, zelfstandigen zijn er als de dood voor. Behalve voor overlast (moeilijke bereikbaarheid, vuile winkels...) zorgen de werken altijd voor minder klanten en dus lagere omzetten, soms zelfs met een faillissement tot gevolg. Om de bittere pil wat te vergulden, voerde de federale overheid in 2007 een inkomenscompensatievergoeding in. “Die was niet alleen belachelijk laag – een kleine 80 euro per dag, bovendien beperkt in de tijd – je moest bovendien je zaak sluiten. Dat is zowat het ergste wat je een ondernemer kunt vragen”, zegt Sven Nouten van het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen (NSZ). ”Geen wonder dus dat jaarlijks gemiddeld maar 235 Vlaamse ondernemers de vergoeding aanvroegen.”

Na de zesde staatshervorming heeft het kabinet van Philippe Muyters (N-VA) de compensatie totaal hertekend. Met succes: in het eerste jaar van de Vlaamse hinderpremie (periode 1 juli 2017 tot 30 juni 2018) vroegen liefst 4.411 ondernemers ze aan, zo blijkt uit cijfers van het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen. Samen goed voor 8.822.000 euro.

Het NSZ ziet twee verklaringen: “Ten eerste is die fameuze sluitingsplicht gesneuveld: handelaars kunnen hun zaak nu tijdens de werken openhouden. Bovendien worden handelaars in de werfzone automatisch op de hoogte gebracht door de Vlaamse overheid. Het enige wat ze nog moeten doen, is de premie aanvragen via www.vlaio.be.”

En dat is een fluitje van een cent, aldus Erik Tuytens van Interim Car in Waregem. “Eind 2017 kregen wij een brief over de geplande werken. Met de uitleg hoe we de premie konden krijgen. Die 2.000 euro stond vrij snel op de rekening. Al blijf ik het persoonlijk wat raar vinden dat het om een vast bedrag gaat, ongeacht het aantal medewerkers en de duur van de werken. Maar beter dat dan niets.”

Proactiever informeren

Niet dat daarmee alle problemen van de baan zijn. “Volgens de brief zouden de werken eind maart beginnen en anderhalve maand duren. In werkelijkheid zijn ze pas op 1 juni gestart en zijn ze nog bezig”, zegt Erik Tuytens. “Alles zou nu af moeten zijn tegen Waregem Koerse, eind augustus. Alleen zijn we daar nooit over ­geïnformeerd. En toen we bij het stadsbestuur langsgingen, trokken ze hun paraplu open: Tja, die expresweg, da’s de provincie hé...”

Net daarom pleit het NSZ voor een betere coördinatie tussen de verschillende bestuursniveaus en een pro­actieve communicatie naar de handelaars: “Alleen door de ondernemers zo vroeg mogelijk bij de plannen te betrekken en continu op de hoogte te houden, kunnen zij de schade zo veel mogelijk beperken”, zegt Sven Nouten.