"Contracten met farma-industrie zijn te duur en niet transparant"
Volgens de voormalige topman van het Riziv, dokter Ri De Ridder, sluit de overheid te veel en te dure geheime contracten af met de farma-industrie. Dat is een probleem, want vaak gaat het om nieuwe, zogenaamd innovatieve geneesmiddelen die al worden terugbetaald, maar waarvan de meerwaarde nog niet duidelijk is. "En dat heeft zware budgettaire gevolgen", zegt De Ridder. "Dit jaar is het budget al met 300 miljoen euro overschreden."
Het budget voor de terugbetaling van geneesmiddelen wordt te vaak overschreden, dit jaar zelfs al met ruim 300 miljoen euro. En dat komt vooral door de voorlopige terugbetaling van nieuwe, innovatieve middelen. Middelen waarvan de meerwaarde nog niet objectief is vastgesteld én waarbij de prijs wordt bepaald na een reeks - geheime - onderhandelingen tussen de Belgische overheid en een te machtige, internationale farma-industrie.
Dat zegt tenminste dokter Ri De Ridder, de voormalige topman van het Riziv, in een afscheidsinterview in de krant De Morgen. De Ridder stapt na twaalf jaar op als directeur-generaal en wordt de nieuwe voorzitter van de ngo Dokters van de Wereld.
Het Riziv staat in voor de terugbetaling van geneesmiddelen en uitkeringen bij ziekte of invaliditeit. Volgens De Ridder staat de overheidsdienst al jaren onder grote budgettaire druk en wordt de situatie nu stilaan onhoudbaar. Vooral omdat er over de kostprijs van sommige geneesmiddelen eerst moet worden onderhandeld met farmabedrijven die nog te vaak in een monopoliepositie zitten. Voor sommige patiënten kan die prijs oplopen tot enkele tienduizenden euro's per behandeling.
Het gaat over beursgenoteerde bedrijven die grotendeels zelf bepalen welke prijzen ze hanteren én naar de hoogst mogelijke winstmarges streven. Meer nog: de farmabedrijven staan er meestal op dat de prijsonderhandelingen met overheden geheim moeten blijven.
Een compleet gebrek aan transparantie, vindt De Ridder. "Het zou op z'n minst mogelijk moeten zijn dat een externe, onafhankelijke instelling een audit of evaluatie maakt van de inhoud van dit soort contracten. De deal zou ook altijd in verhouding moeten staan met de meerwaarde van het product."
Gevolgen
Die monopolistische situatie binnen de farma-industrie leidt tot een zwakke onderhandelingspositie voor de overheid. "Daarom is het belangrijk om transparant te zijn én beter samen te werken met andere landen."
"Eén gevolg van dit soort toestanden is dat er minder middelen overblijven voor andere patiënten. Denk maar aan psychologische zorg, waar ook duidelijk specifieke behoeften zijn. Een ander gevolg is dat we middelen zien stromen naar de aankoop van producten, maar dat we niet écht weten of die producten ook een meerwaarde hebben."