Ri De Ridder weet waarover hij spreekt als het over onze sociale zekerheid gaat. Dit voorjaar ging hij met pensioen als directeur-generaal bij het Riziv. Twaalf jaar lang besliste hij mee over welke medicatie terugbetaald wordt en tegen welke prijs. Als nieuwe voorzitter van de ngo Dokters van de Wereld waarschuwde hij gisteren voor de ontsporing van het budget voor nieuwe geneesmiddelen. “Onze sociale zekerheid kan dat straks niet meer dragen. Er komen besparingen aan die ten koste zullen gaan van de toegang tot zorg voor de ­gewone Belg.”

De kosten lopen vooral hoog op bij zogeheten innovatieve geneesmiddelen, zoals immuno- of gentherapie tegen kanker. Een middel als­ ­nivolumab kost naar verluidt meer dan 100.000 euro per jaar. Omdat de ontwikkeling zoveel geld kostte, zegt de industrie. Maar veel logica zit er niet achter die duizelingwekkende prijzen, zegt De Ridder, hoogstens een economische: “Ons land heeft zich te voegen naar de hoge prijzen die beursgenoteerde bedrijven opleggen.”

Cadeaus

Voor 2019 is een overschrijding voorzien van het budget voor geneesmiddelen van een half miljard euro. De federale regering maakte daarom deze zomer, op vraag van minister De Block, tweehonderd miljoen extra vrij. De rest van het geld moet van de farmasector ­komen en van “maatregelen die de patiënt niet raken”. Probleem opgelost, zo lijkt het, maar De Ridder denkt daar duidelijk anders over.

Met zijn uitspraken geeft hij de criticasters van De Block extra munitie. Zij wilde gisteren niet reageren maar zit duidelijk verveeld met de uithaal. Ze krijgt al langer de kritiek dat ze te nauwe banden heeft met de farmabedrijven en hen “tientallen miljoenen cadeau geeft”.

Geheime contracten

Oppositiepartij SP.A schaarde zich gisteren snel achter de waarschuwing. Net als De Ridder willen de socialisten dat de overheid minder geheime contracten afsluit met de farmasector. De Block gebruikt die steeds vaker. Het voordeel is dat de overheid zo kortingen kan afdwingen, het nadeel is dat de overeenkomsten ­geheim zijn. Niemand weet hoeveel de overheid precies betaalt, laat staan hoe groot de winst is voor de betrokken ­bedrijven. De Ridder laat over dat laatste weinig twijfel bestaan. “Voor sommige medicatie betalen we tienduizenden euro’s per ­patiënt. De winstmarges zijn gigantisch.”