Brugpensioen op weg naar de uitgang: aantal SWT'ers in vier jaar gehalveerd
Het aantal mensen dat met brugpensioen vertrekt, is in vier jaar tijd gehalveerd. Ook bij herstructureringen wordt het steeds minder toegepast.
Ondanks de soms felle discussies over brugpensioen (officieel 'SWT' genoemd), verliest het systeem fors aan populariteit. Het aantal mensen dat op jaarbasis instapte, is gehalveerd sinds 2013, zo blijkt uit cijfers van de RVA die De Morgen opvroeg. In het laatste jaar van de regering-Di Rupo waren het er nog 13.900, in 2017 daalde dat aantal naar 6.800.
Wat daarbij opvalt: ook het aantal mensen dat met brugpensioen wordt gestuurd na herstructurering zit in dalende lijn. In 2011 waren dat er nog 2.300 op jaarbasis, vorig jaar nog een kleine 900. Moet wel gezegd worden: de lijn is daar een stuk grilliger. Het aantal collectieve ontslagen varieert jaar per jaar en is afhankelijk van de economische context.
Wie in brugpensioen stapt, blijft meestal nog enkele jaren, tot aan zijn echt pensioen, in het systeem. Maar ook het totale aantal SWT'ers maakt een duikvlucht. Momenteel zijn er dat zo'n 75.000, in 2011 waren het er nog 120.000.
Veel vacatures
De verklaring voor de cijfers ligt voor een groot stuk bij het gevoerde beleid. Al onder premier Elio Di Rupo (PS) werd afgesproken om de voorwaarden voor brugpensioen te verstrengen, zijn opvolger Michel diepte die inspanning verder uit.
Het reguliere brugpensioen kan nu bijvoorbeeld pas vanaf 62. Maar ook de leeftijdsgrenzen voor uitzonderingen (zoals bij herstructurering) werden opgetrokken. Volgens minister van Werk Kris Peeters (CD&V) tonen deze cijfers aan dat de regering "op het juiste pad zit". "Onze keuzes blijken de juiste", stelt hij.
'Er is geen nood om oudere werknemers uit de arbeidsmarkt te duwen'
Stijn Baert, arbeidsmarktspecialist aan de UGent, ziet nog een tweede verklaring. "Naast het beleid speelt de conjunctuur een rol. Er zijn momenteel veel vacatures die maar moeilijk ingevuld geraken, dus is er ook geen nood om oudere werknemers uit de arbeidsmarkt te duwen."
Brugpensioen werd ooit in de jaren 70 als crisismaatregel ingevoerd om hoge werkloosheid te counteren. Oudere werknemers moesten plaatsmaken voor jongeren op zoek naar een job. "Nu zitten we in een omgekeerde situatie", zegt Baert.
Carrefour
De voorbije weken laaide het debat over brugpensioen weer op, naar aanleiding van de herstructurering bij Carrefour. Is het maatschappelijk verantwoord om mensen op hun 56 al op rust te sturen, zoals daar in de sociale plannen staat?
Het was ook een van de punten die de regering zelf naar voren schoof bij de presentatie van het zomerakkoord eind vorige maand: brugpensioen bij collectief ontslag zal vanaf 2019 pas mogelijk zijn vanaf 59, later stijgt die minimumleeftijd naar 60.
'Telkens wordt de boodschap uitgestuurd: oudere werknemers zijn niet meer nuttig'
Het is de bevestiging van eerder gemaakte afspraken. Premier Charles Michel (MR) wilde absoluut vermijden dat het laatste achterpoortje nog bleef openstaan. Uit de cijfers blijkt dat het brugpensioen al langer op weg is naar de uitgang. De gevallen bij herstructurering vormen de uitzondering op de algemene regel.
Maar dat maakt weinig uit, vindt Marc De Vos, verbonden aan de UGent en denktank Itinera. "De aantallen zijn beperkt, maar het is veeleer een psychologische kwestie", zegt hij. "Telkens wordt in fel gemediatiseerde symbooldossiers, zoals dat van Carrefour, de boodschap uitgestuurd: oudere werknemers zijn niet meer nuttig. Wie wil er dan nog in hen investeren? Die mentaliteit moeten we fundamenteel veranderen."
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
