"Wij hebben geen vrienden": Canada staat er alleen voor in diplomatieke rel met Saoedi-Arabië

De woordvoerster van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken Heather Nauert zei dat Canada en Saoedi-Arabië het geschil zelf moeten bijleggen. "Beide partijen moeten dit samen diplomatisch oplossen. Wij kunnen dat niet doen voor hen", aldus Nauert eerder deze week. 

Ook vanuit het Verenigd Koninkrijk bleef het stil, merkte voormalig leider van de liberale partij Bob Rae op. "De Britten en de 'Trumpianen' zoeken dekking onder het mom 'zowel de Canadezen als de Saoedi's zijn onze vrienden'. Bedankt voor de steun omtrent mensenrechten, jongens, we zullen het onthouden", schreef de Canadees op Twitter. 

Terwijl ook andere Westerse regeringen tot dusver vooral het zwijgen hielden over de situatie - zelfs nadat de Saoedische regeringszender een onthoofding en kruisiging had uitgezonden - hebben verschillende landen zoals Egypte en Rusland zich achter het koninkrijk geschaard. 

Rachel Curran, een beleidsdirecteur onder de voormalige Canadese premier Stephen Harper, betreurde de hele situatie met de woorden: "Wij hebben letterlijk geen enkele vriend op heel de wereld. Dat moet je kunnen".

De reactie van Saoedi-Arabië op de kritische tweet van de Canadese minister van Buitenlandse Zaken Chrystia Freeland was ongewoon heftig. Riyad wees de Canadese ambassadeur het land uit en trok zijn ambassadeur uit Ottawa terug.

Bovendien liet de regering via de haar gelieerde televisiezender al-Arabiya verkondigden dat ook de 15.000 Saudische studenten in Canada hun studies elders moeten voortzetten. De handel werd bevroren en de vluchten van de Saoedische luchtvaartmaatschappij Saudia Airlines naar Toronto geschrapt.

De reactie van Saoedi-Arabië wordt door analisten gezien als een poging om andere landen af te schrikken van kritiek tegenover het koninkrijk. Dat blijkt te lukken. 

De Canadese premier Justin Trudeau zei dat Canada haar diplomatieke en politieke activiteiten met Saoedi-Arabië zal verderzetten, maar tegelijkertijd de mensenrechtenschendingen zal blijven aankaarten. 

"We hebben respect voor het belang van het land op wereldniveau en erkennen dat ze al veel vooruitgang hebben geboekt", zei hij afgelopen week. "Tegelijkertijd zullen we niet ophouden met klare taal te spreken over mensenrechten zowel in ons eigen land als daarbuiten", aldus Trudeau. 

Dat Canada in dit conflict niet wordt gesteund door de VS vindt Thomas Juneau van de Universiteit van Ottawa niet zo problematisch. "De relaties tussen Saoedi-Arabië en Canada zijn zeer beperkt, dus er staat weinig op het spel", aldus Juneau. Toch baart de terughoudendheid van de VS hem zorgen. "Wanneer er een echte crisis komt, en we staan er nog steeds alleen voor, wat moeten we dan doen?", merkt hij op. 

Juneau denkt niet dat er snel een einde zal komen aan het conflict. Enerzijds heeft Saoedi-Arabië  zich in het verleden nog niet vaak welwillend opgesteld om de schrijnende toestanden in hun land te verbeteren, redeneert hij, en de Canadese regering anderzijds kan zich met het oog op de verkiezingen binnen 14 maanden geen fouten meer veroorloven: ze ligt namelijk al onder vuur omwille van de verkoop van 900 gepantserde voertuigen aan Riyad.