28 Vlaamse bruggen onder verscherpte controle, "maar geen angst, ze zullen niet instorten"

Het drama van Genua heeft de Vlaamse overheid niet verontrust: de toestand van onze bruggen – het Agentschap Wegen en Verkeer heeft er 2.618 in beheer – is naar eigen zeggen niet zorgwekkend. 

Toch staan 28 bruggen op de lijst van 'prioritaire kunstwerken', de misleidende verzamelnaam voor bruggen, tunnels en duikers met een overspanning van meer dan 5 meter. Vijf daarvan – allemaal in de omgeving van Gent rond de autosnelwegen E40 en E17 (zie kader) – staan zelfs al sinds 1997 op die lijst, acht al tien jaar.

Systematisch onderzoek

De mankementen van de bouwwerken zijn divers: betonrot, corrosie van het ijzeren raamwerk, versleten of gebroken kabels, insijpelend vocht, verzakkingen... Dat staat in de inspectieverslagen van het Agentschap Wegen en Verkeer, waar maandelijks een commissie de toestand van de 2.618 bruggen, tunnels en duikers bespreekt. 

Maar er is geen reden tot paniek, zegt Paul Meekels, dé expert inzake brugveiligheid bij de Vlaamse overheid. Hij leidt de afdeling Expertise Beton en Staal bij het Departement Mobiliteit en Openbare Werken. 

"In Vlaanderen hebben we een systematiek om elke drie à vijf jaar elke brug grondig te inspecteren. Bij zo’n inspectie worden de visuele gebreken vastgesteld – scheuren of verroeste bewapening, dat soort dingen. We voeren dan ook een waterpassing uit, om na te gaan of de brug niet wegzakt. Indien nodig gebeurt na de inspectie nog verder onderzoek naar specifieke problemen. Een nulrisico is er uiteraard nooit, maar we denken dat we met onze regelmatige controles de kans dat een brug plots instort zéér klein maken. Ik heb geen angst om over eender welke brug in Vlaanderen te rijden.»

Die grondige screening is er gekomen in 1992, na het ongeluk met de brug over de Schelde in Melle. Op 18 maart stortte die brug in, net op het moment dat er een tankwagen over reed. De camion, geladen met benzine, werd meegesleurd en vloog in brand. De chauffeur kwam om het leven. Achteraf bleek dat de stalen kabels in het beton het begeven hadden.

28 bruggen over en onder snelwegen en over kanalen en rivieren vereisen dus extra toezicht en staan op de Lijst van de Prioritaire Kunstwerken. "Maar dat betekent niet dat er een veiligheidsrisico is", zegt Vlaams minister Ben Weyts (N-VA) van Openbare Werken. "Wel dat er verhoogde waakzaamheid is geboden en dat structurele ingrepen nodig zijn."

Inhaalbeweging

"We zijn aan een inhaalbeweging bezig", stelt Weyts. "In 2007 stonden er nog 45 kunstwerken op de lijst, nu dus nog 28. Zestien kunstwerken worden deze legislatuur nog aangepakt. Voor de andere zijn de ingrepen later gepland, omdat er nog onduidelijkheden zijn of vanwege de samenhang met andere werken."

Dat laatste is de reden waarom vijf bruggen in de omgeving van Gent al sinds 1997 onder verscherpt toezicht staan, zonder dat er iets aan gebeurt. 

"Drie bruggen zijn afhankelijk van de herinrichting van het op- en afrittencomplex in Drongen. Drie andere bruggen over de E40 worden na 2019 aangepakt, want de werken kunnen pas starten als eerdere werken aan de E40 afgerond zijn – we willen de verkeershinder natuurlijk zo beperkt mogelijk houden", zegt Weyts.

Om de inhaaloperatie te versnellen, heeft Weyts 231 miljoen euro geïnvesteerd in structurele ingrepen en nieuwe bruggen. "In 2017 ging het om 69 miljoen euro. Dit jaar werd dat bedrag opgetrokken tot 74 miljoen euro. In 2019 investeren we 88 miljoen euro. Nog deze legislatuur zullen we zo dus zestien prioritaire kunstwerken hebben aangepakt, maar ook ingrepen hebben gedaan aan andere bruggen, net om te vermijden dat ze onder verscherpt toezicht hoeven te vallen."

De volledige lijst van alle 28 bruggen onder verscherpt toezicht vindt u hier.