Afgestudeerd als computerwetenschapper zonder een letter code te schrijven, nu baas van snel groeiend AI-bedrijf

Er heerst paniek bij de bewoners van de residentiële villa’s aan de kust van San Diego in de Verenigde Staten. Het zeeniveau is de voorbije decennia enorm gestegen. Van de grote brede stranden blijft op sommige plaatsen nog een fractie over. Ook huizen worden stilaan bedreigd door de zoute watermassa.

Wetenschappelijke projecties voorspellen dat het zeeniveau tegen 2050 tussen de dertig en zestig centimeter zal stijgen. Als reactie op het dreigende gevaar bouwen bewoners muren om het water tegen te houden. Die muren blokkeren op hun beurt dan weer de natuurlijke erosie, waardoor het probleem alleen maar erger wordt.

“We moeten echt nadenken hoe we met dit probleem omgaan”, zuchtte Madeline Cavalieri, die verantwoordelijk is voor de kustontwikkeling in San Diego, in het gerenommeerde wetenschapsmagazine Scientific American.

Hoe ze dat probleem bij Faktion zouden oplossen, weten ze niet. Maar dat betrouwbare data belangrijk is om de juiste beslissing te nemen, dat moet zowat het mantra zijn van de Antwerpse start-up.

“Wij werden gecontacteerd door een bedrijf uit Silicon Valley met de vraag of wij niet konden helpen om de erosie aan de kustlijn beter in kaart te brengen”, vertelt mede-oprichter van Faktion XYZ Joeri Van Steen.

De oplossing lijkt uit een sciencefictionfilm van de jaren 70 te komen. “Dat bedrijf heeft sensoren geplaatst op de surfplanken van de plaatselijke surfboys waardoor we het gedrag van de golven kunnen meten. Dankzij het model dat wij gebouwd hebben, kunnen we voorspellen hoe snel de kustlijn zal terugtrekken. Onze data is veel gedetailleerder dan de gegevens waar de overheid het mee moet doen.”

Vermoeid en trots

Of hoe een Antwerps bedrijfje vanuit de Chiquita Building, schuin tegenover het MAS, natuurproblemen aan de andere kant van de grote plas aanpakt. Niet slecht voor een start-up die een dik jaar geleden nog maar uit drie personen bestond. Vandaag werken er ongeveer twintig mensen. “We hebben gelukkig een paar medewerkers met een interessant netwerk”, zegt Van Steen.

Het is maar een voorbeeld van de tot de verbeelding sprekende projecten waar het jonge bedrijf mee kan uitpakken. Het werkte bijvoorbeeld ook al samen met de Japanse bandenproducent Bridgestone. Dankzij sensoren in wagens krijgen chauffeurs constant feedback over de staat van hun banden en andere onderdelen zoals de batterij.

“Het interessante is dat we die gegevens ook gedeeld hebben met de Italiaanse stad Rome. Die verzamelde data geeft Rome een mooi beeld over de staat van het wegennetwerk in de stad. Het helpt de stad om prioriteiten op basis van dat wegennetwerk te stellen. Welke straten moeten dringend heraangelegd worden en welke kunnen nog even wachten?” In België zit er nog niet meteen zo’n project aan te komen. “Je moet eerst een partner vinden die de kosten van die sensoren op zich wil nemen, wij kunnen voor het artificieel intelligente model zorgen dat die data interpreteert.”

Van Steens ogen verklappen een cocktail van vermoeidheid en trots wanneer hij over zijn avontuur met Faktion vertelt. “Dit waren dan ook de twee zwaarste jaren uit mijn leven”, zegt de ondernemer. Het Antwerpse bedrijf doet het op dit moment nog zonder investeringen van buitenaf en was winstgevend vanaf zijn eerste jaar.

“Het eerste jaar konden we niet al te kieskeurig zijn in de projecten die we aannamen. We wilden een startkapitaal van 150.000 euro verzamelen om Faktion écht te lanceren. Dat was een enorm stresserende periode. Maar zo konden we onder andere onze kantoorruimte huren en onze eerste medewerkers aanwerven. We hebben zelf met paletten wat bureaus in elkaar getimmerd. Al het computermateriaal dat je hier ziet, komt grotendeels van bedrijven die failliet zijn gegaan.” Van Steen glimlacht: “De begindagen waren rock-’n-roll.”

Van Steen besloot zelfs halsoverkop zijn huis in Gent te verhuren en twee jaar in Antwerpen te gaan wonen om zo weinig mogelijk tijd te verliezen. Hij werkte zeven dagen op zeven, minstens veertien uur per dag.

“Ik ben nu een paar maanden terug in Gent. Ik heb twee jaar mijn vrienden en familie nauwelijks gezien. Mijn vrienden begrijpen dat wel. Ze weten dat ik me meer dan honderd procent geef als ik ergens in geloof.”

Maar niet iedereen is altijd even begripvol. Zo is de combinatie van een start-up uit de grond stampen en een relatie beginnen niet vanzelfsprekend. “Ik ben heel lang alleen geweest. Als ik al eens een relatie had, liep die snel op de klippen omdat ik te weinig tijd maakte. Ik heb sinds kort iemand nieuw leren kennen.”

Het verhaal van Joeri Van Steen leest niet zoals de gemiddelde techondernemer. Hij studeerde dan wel computerwetenschappen industrieel ingenieur aan de universiteit van Gent. Maar hij haalde zijn diploma zonder ooit zelf een letter code te schrijven. “Ik ben er niet trots op, maar ik rekende vooral op het werk van medestudenten om te slagen voor mijn examens.”

5.000 vinylplaten

Zijn grote liefde was dan ook niet technologie, maar muziek. Onder de naam Bugsy bouwde hij samen met enkele vrienden een groots feestconcept uit: What’s Cookin’?. “Mijn vader vond die hobby pure tijd- en geldverspilling, maar de uit de hand gelopen kotfeestjes groeiden al snel uit tot een feestconcept met producties ter waarde van 20.000 euro. Daar heb ik ervaren dat ondernemen echt wel iets voor mij is.”

Dj Bugsy toerde jarenlang met een kist vol techno en house uit Chicago en New York langs de grootste clubs in Vlaanderen. In het begin volgden vrienden overal om mee te feesten. Maar zodra er kinderen en andere prioriteiten op de proppen kwamen, werd dj’en een eenzame bezigheid. Platen draaien was plots een job geworden. “En dan moet je stoppen. Ik heb dat tot mijn 28ste gedaan.”

Die beslissing maakte ruimte in het hoofd van Van Steen om een nieuwe passie te ontwikkelen. Tijdens zijn dj-periode gaf hij ook informaticalessen aan de hogeschool in Gent. Hij raakte er steeds meer gefascineerd door de mogelijkheden van nieuwe technologieën en de community die daar rondhing.

“Wanneer ik je vertel over mijn dj-periode komt het haar op mijn armen recht. Dat gebeurt ook wanneer ik terugdenk aan de periode waarin ik technologieconferenties en -fora ben beginnen ontdekken. Weet je wat zo geniaal is aan het internet? Iedereen deelt daar zijn kennis. Ik kwam in community’s terecht waar mensen tools en applicaties met elkaar deelden die ze in hun vrije tijd maakten om anderen te helpen snellere en beter websites te bouwen. Die ingesteldheid probeer ik er ook bij Faktion in te slijpen.”

De 5.000 vinylplaten maakten plaats voor online cursussen om deze keer echt te leren programmeren. En die ervaring bracht Van Steen mee naar de opleidingen aan de Hogeschool in Gent. Hij besefte plots dat hij tijdens zijn studies enorme opportuniteiten had laten liggen. In zijn studentenperiode werden bedrijven zoals Myspace en Facebook opgericht. Indien hij iets meer moeite in zijn studie had gestopt, runde hij misschien ook een groot technologiebedrijf. “Ik probeerde mijn studenten te waarschuwen voor de fouten die ik zelf had gemaakt. Die boodschap kwam maar bij enkelen goed binnen.”

Nadat Van Steen samen met enkele collega’s de opleiding in de hogeschool helemaal had hervormd, begon het opnieuw te kriebelen om zelf iets uit de grond te stampen. Wat precies was niet meteen duidelijk, maar een loopbaanonderbreking zou hem helpen om de juiste keuze te maken.

Het bedrijfje waarmee hij in zijn vrije tijd al mobiele apps bouwde, bracht niet de gewenste voldoening, een school oprichten om technologische profielen op te leiden was dan weer iets te ambitieus. Uiteindelijk zou Faktion het project worden waar Van Steen zich helemaal in kan verliezen.

En de ambitie is niet min. Tegen het einde van dit jaar wil Faktion vijftig mensen tewerkstellen en wil het focussen op internationalisering. “We zijn ook druk bezig om onze raad van bestuur uit te breiden met ervaren mensen die ons kunnen adviseren om de juiste beslissingen te nemen. Maar wil je zeker in je stuk noteren dat ik ons team ongelofelijk dankbaar ben. Zonder hen was die groei sowieso niet mogelijk.”

Chatbots

Wie internationale ambities heeft, moet zich onderscheiden. Dat probeert Faktion onder andere te doen op het gebied van taal. Bedrijven beseffen volgens Van Steen dat een aangename en vlotte communicatie met klanten steeds belangrijker wordt. En daar zullen virtuele assistenten een belangrijke rol in spelen.

“Die assistenten zijn een nieuwe manier van communiceren. De online appwinkels zijn helemaal verzadigd. Wie installeert nog nieuwe applicaties? Die bots draaien op kanalen die je al hebt. Iedereen gebruikt bijvoorbeeld al jaren Facebook Messenger. Dat maakt de drempel lager.”

Lees: of we in de toekomst nu een treinticket zullen kopen, een telefoonabonnement zullen afsluiten of verlof nemen, dat zullen we volgens Faktion allemaal ook via chatbots doen. Zij het via tekst of met onze stem. “Dat is niet alleen gebruiksvriendelijker, maar ook efficiënter”, verzekert Van Steen.

Al moeten ze ons dan wel begrijpen natuurlijk, en liefst in onze moedertaal. Daar heb je zogenaamde natural language processing voor nodig. Faktion zet hard in op AI-modellen die ervoor moeten zorgen dat computers perfect begrijpen wat we precies bedoelen. Maar de wetenschap staat nog maar aan het begin van die leercurve. Zo is het enorm moeilijk voor een computer om ironie in een zin te herkennen.

Toch is de technologie in België al een groot succes. Titus, de chatbot van Proximus helpt klanten om het juiste abonnement te nemen, Mr More van Telenet gidst klanten door het televisie-aanbod en Vivium verzekeringen gaat met de technologie aan de slag om claims te automatiseren.

“Bedrijven hebben ingezien dat dit soort bots heel wat repetitief werk uit handen van mensen kunnen halen, zodat zij zich kunnen inzetten voor moeilijke dossiers. Maar natural language processing heeft veel meer potentieel dan chatbots alleen. Om die reden hebben we voor de chatbots een apart bedrijf opgericht: Chatlayer”, zegt Van Steen.

Een andere toepassing van natural language processing gebruikt Faktion in chemiebedrijven. Het probleem is dat laboranten tijdens hun experimenten te weinig notities nemen, waardoor soms kostbare tijd verloren gaat. “Onze technologie kan de gesproken stappen opnemen en daar een transcriptie van maken om het recept automatisch op te schrijven.”

Uw dienaars hoop op een technologie die dit interviewbandje automatisch uittikt, werd door Van Steen meteen de kop ingedrukt. “Om vlekkeloos te werken is het nog iets te vroeg voor. Maar het komt er zeker van in de komende jaren. Daar zorgt Chatlayer voor”, knipoogt hij.