John Crombez (sp.a): "Ik heb al meisjes geëvacueerd uit huizen vanwaaruit hun prostitutie wordt georganiseerd"

Aan vakantie doet John Crombez niet. Een paar dagen Theater Aan Zee in thuisstad Oostende, dat moet volstaan. “Twee dagen heen en weer rijden naar het buitenland… Waarom zou ik? Ik heb niet het gevoel dat ik iets mis. Ik heb een jaar gestudeerd in Zwitserland. Dat vond ik wel geweldig.”

Aan zijn studieperiode houdt John Crombez sowieso goede herinneringen over. De lessen historische kritiek van de legendarische Gentse professor Walter Prevenier zijn bijgebleven. “‘Dit staat in de krant. Klopt het ook?’, vroeg hij zijn studenten. Dat was een erg confronterende vraag.”

Een visionaire vraag ook. “Wat we nu nogal gemakzuchtig fake news noemen, is helemaal niet zo nieuw.”

Wie is John Crombez?

* geboren op 19 september 1973 in Oostende

* doctor in de economie

* begint zijn politieke carrière in 2005 op het kabinet van toenmalig sp.a-vicepremier Johan Vande Lanotte

* wordt Vlaams Parlementslid in 2009

* federaal staats­secretaris voor Fraudebestrijding van 2011 tot 2014

* voorzitter van sp.a sinds juni 2015

Niks nieuws onder de zon?

John Crombez: “De polarisering heeft het politieke bedrijf wel ingrijpend veranderd. De anderen geloven je niet meer, ze krijgen gewoon hun versie van de waarheid ingelepeld. Over de begroting mag minister Van Overtveldt (N-VA) de grootste onwaarheden verkondigen. Vijftien jaar geleden zouden we met zo’n slap verhaal vermorzeld zijn door de pers.”

Achteraf bekeken is het Zilverfonds ook erg welwillend ontvangen in de media.

“Daar is erg kritisch over geschreven.”

Terecht, weten we nu.

“Ik blijf achter het principe staan: cash die binnenkomt, geef je niet uit tot je schuldgraad gezakt is tot 60 procent van het bbp. Onder Paars zaten we op een bepaald moment dicht bij de 80 procent. Vandaag is het bon ton om erop te kappen, maar de regering-Verhofstadt heeft toen de belastingen verlaagd, de sociale zekerheid verstevigd én de begroting op orde gezet.”

De manier waarop…

“Je mag daar kritiek op hebben, maar feit blijft: deze regering doet het veel slechter. België is het enige land in Europa waar de banken­crisis niet voor meer ongelijkheid zorgde. Deze regering doet die historische verdienste teniet.

“De inkomsten worden met fictieve verwachtingen opgeblazen, zodat je altijd eindigt met een tekort. De gaten die in de begroting geslagen worden, zijn het voorwendsel om te snoeien in de sociale voorzieningen. De N-VA geeft dat met zoveel woorden toe.

“De helft van de werkzoekenden leeft nu al in armoede. Pak ze hun inkomen af, zegt deze regering. Terwijl ze die mensen beter zou moeten opleiden. Neen, liever goedkope arbeidskrachten aantrekken uit Roemenië of Bulgarije, nu ook al in de zorg. De sociale dumping is een van de schandalen van Europa. Dat is onze strijd.”

De kiezer ziet dat zo vooralsnog niet.

“Dat heeft wat tijd nodig. We hebben het huis op orde gezet. Socialisten moeten socialisten zijn: wij moeten niet rijk worden van politiek. Iedereen weet nu dat de Vlaamse socialisten geen postjes meer zullen cumuleren, dat jongeren weer kansen krijgen. Je kunt dat niet ‘half’ doen. Er moest weer strijd en gedrevenheid in de partij komen.”

Brugs burgemeester Renaat Landuyt stapt uit de nationale politiek. Hij is niet de enige. Zo verliest u heel wat ervaring.

“Onze aanpak zorgt er juist voor dat er naast ervaring ook ruimte komt voor nieuw talent. Het is niet omdat je een keer verkozen bent, dat je tot het eind van je dagen recht hebt op een parlementair zitje.”

Landuyt vindt de sp.a ook te ‘rood’ geworden. Progressieve jongeren zijn veeleer paars-groen, meent hij.

“Sociaal-economisch zijn wij onbeschaamd links. Het is ook nodig. Maar radicaal rood? Wij pleiten ook voor een minimumpensioen van 1.500 euro voor iedereen, ook voor zelfstandigen. We willen de verschillen tussen arbeiders, bedienden, zelfstandigen en freelancers verkleinen. En we verkiezen lokale voedselproductie boven industriële landbouw.”

Intussen is N-VA wel meer dan dubbel zo groot als de sp.a geworden. Wat zegt dat?

“Na de val van de Muur hebben socialisten te snel zelf geloofd dat de ideologische strijd voorbij was, en dat iedereen in vrede op de derde weg zou leven. Nu is het tijd om de strijd voor rechtvaardigheid weer op te pakken. De machtigen willen de socialisten kapot. Alles is de schuld van de sossen. Dat gaat zomaar niet. In Spanje en Portugal is het herstel alweer ingezet.”

Wat valt er voor sp.a te leren uit dat herstel?

“Nooit opgeven. De concentratie van macht en geld neemt weer toe. Van Trump tot Van Overtveldt: je mag de kleine club superrijken weer schaamteloos bedienen. Daar gaan wij keihard tegenin. Die strijd is nooit klaar.

“Een van de grootste successen van onze welvaartsstaat is de democratisering van het hoger onderwijs. Ik ben er zelf een kind van: toen ik in het middelbaar onderwijs zat, sloot de scheepswerf waar mijn vader werkte. Zonder studiebeurs, zonder brugpensioen voor mijn vader, was ik er nooit geraakt. Die democratisering plafonneert nu. Er zijn groepen kinderen die niet mogen doorstromen, hoewel ze dat best zouden kunnen. Die kinderen moeten we helpen.”

U wilde daar erg ver in gaan, zo bleek op het laatste partijcongres. Uw leden volgden u niet.

“De dramatische cijfers van jongerenwelzijn tonen aan dat er wat nodig is. Ik wilde graag dat ook de allerjongsten verplicht één dag naar de kinderopvang zouden gaan. Zo worden alle kinderen gezien en krijgen ze vanaf de geboorte meer gelijke kansen.

“Ik ben geen pamperaar. Ik vind niet dat volwassenen in alle omstandigheden kinderen moeten kunnen krijgen. Sommige mensen moet je beschermen tegen zichzelf. Het volstaat om één keer een baby te zien met een overdosis om dat te beseffen. Ik ben niet tegen tijdelijk verplichte anticonceptie in sommige gevallen. Uiteraard altijd tijdelijk en omkeerbaar.

“Kind & Gezin werkt prima voor 90 à 95 procent van de kinderen. Ik kan er me niet bij neerleggen dat de rest overboord gaat. Al zolang ik in de politiek zit, staat mijn kompas afgesteld op de jeugdzorg.”

Vanwaar komt dat engagement?

“Op mijn 15de ben ik meegegaan op kamp met kinderen met een mentale handicap en kinderen uit een kansarm milieu. Een schok. Ervoor zorgen dat zulke jonge mensen niet aan hun lot worden overgelaten, is een drijfveer in mijn politieke actie.

“Mensen hebben me in contact gebracht met slachtoffers van tienerpooiers. Kinderen van 11, 13 jaar die als escorte worden ingezet… In parlementaire rapporten zie je alleen de statistieken: het zijn maar uitzonderingen, meneer. Uit Nederlands onderzoek blijkt nu dat we de cijfers daar en in België ernstig onderschatten.”

Doet Jongerenwelzijn het dan niet goed?

“Heel veel werkers op het terrein en ook de politie leveren supergoed werk af. Als ik soms eens uitschiet naar minister Vandeurzen (CD&V), dan is dat vanuit frustratie over het werk van de administratie-Jongerenwelzijn. (kwaad) In 2016 hebben ze een actieplan gemaakt, maar voor een evaluatie is het te vroeg, zeggen ze. Ga dat eens vertellen tegen dat meisje van 11 dat als escorte moet werken. Dat ze hun actieplan steken waar het zonlicht niet schijnt.

“Weet u wie wel tijd genomen heeft om naar me te luisteren? Bart De Wever (N-VA). Het kan me geen fluit schelen dat het tactisch niet verstandig is om dat te vertellen. Ik heb Bart verwittigd over wat er in zijn stad gebeurde met tienerpooiers, en hij heeft me beloofd er werk van te maken. Hij heeft woord gehouden: hij is naar opvangcentrum Payoke getrokken. Wat drijvende kracht Patsy Sörensen daarover vertelt, klopt.

“Waarom komen meisjes in zo’n situatie terecht? Omdat ze eindelijk iemand ontmoeten die hun zegt dat ze wat kunnen, die hun vertrouwen wint. Hun pooier. Dat is ook de manier waarop je die jongeren kunt helpen. Door hen vertrouwen te geven, door hen een nieuwe kans te bieden.

“Ik heb zelf al meisjes geëvacueerd uit huizen vanwaaruit hun prostitutie wordt georganiseerd.”

Pardon?

(knikt) “Hop, huis binnen, meisje ontzetten. Wat moet je doen, als je zo’n concrete hulpvraag krijgt? Zeggen dat je er eens een parlementaire vraag over gaat stellen?

“Ik ben vertrouwenspersoon van twee zulke meisjes. Voor mij is dat een vanzelfsprekend verlengstuk van mijn politieke mandaat.”

Waarom krijgen we die jeugdzorg niet opgelost?

“Omdat we in essentie allemaal te neoliberaal zijn. We willen wel instellingen subsidiëren, maar dan moeten we de resultaten zogezegd kunnen meten.

“Wat wij blijkbaar niet kunnen, is investeren in preventie. Spreek met scholieren en ze zullen geestelijk welzijn als prioriteit nummer één aanduiden. In de Wetstraat interesseert het geen hond. Omdat je niet kunt berekenen hoeveel problemen je preventief uit de wereld hebt geholpen. In het huidige systeem moeten kleine problemen eerst grote worden. Dan passen ze in ons diagram. Kinderen worden vandaag teruggestuurd naar de familie waar ze verkracht zijn. Vind je het dan gek dat dat uiteindelijk ‘probleemjongeren’ worden?”

Wat zou u doen?

(zucht, denkt na) “Misschien moeten we Jongerenwelzijn twee jaar sluiten. Gewoon, op de schop ermee. Geef al het geld aan de jeugdwerkers op het terrein, zodat ze er preventief mee kunnen werken.”

Zou u hier niet liever fulltime mee bezig zijn?

(glimlacht) “Ik zou ook liever gitarist zijn in een grote rockband. Je kunt niet alles in het leven. Ik doe ook erg graag wat ik nu doe.”

Is het efficiënt dat de partijleider zich zo engageert voor één thema?

“Ik engageer me wel vaker persoonlijk. Ik heb dat nodig om het vol te houden in deze stiel. Anders was ik allang weg.”

U kruipt graag snel op uw strijdros.

“Niet snel. Ik ben behoorlijk beheerst.”

Niet dat u Theo Francken achternaloopt, maar ook uw twittergedrag is niet altijd even ‘beheerst’.

“What you see is what you get. Moeten we dan allemaal robots met debatfiches worden? Ik ben niet altijd even berekend. Ik wil dat ook niet worden. Veel politici maken eerst hun eigen risico-inschatting: wat kan ik er zelf bij winnen? Ik niet. Mensen verwachten van socialisten dat ze op de barricaden staan. Ik hou niet van wegduikers. Als ik onrecht ruik, ben ik niet te houden.”

U bent partijvoorzitter, de koningin op het schaakbord. Als u zelf voortdurend ten aanval trekt, riskeert u gepakt te worden.

“Zo snel val ik niet om.”

In de affaire met de vervalste F-16-mails was het op het nippertje.

“Dat dossier is van bij het begin gemanipuleerd. Dat zeg ik zonder verpinken. We hebben lang geprobeerd om de minister van Defensie in de Kamer te ondervragen. Zijn antwoorden waren schandalig, vol onwaarheden. Toen hebben we beslist om all the way te gaan.”

Met als gevolg dat u een groot risico nam met besmette informatie.

“Ze hebben ons genaaid, maar daar zit ik niet zo mee. De inhoud van die mails klopt. Alle andere documenten zijn authentiek. Over de echtheid van die mails was twijfel. We kennen de afzender niet. Daarom hebben wij ze nooit verspreid.”

U hebt uit die mails geciteerd op een persconferentie.

“Daarom heb ik ook gezegd dat ik een inschattingsfout heb gemaakt. We hadden ze beter uit het dossier gelaten. Aan het fundament van het dossier veranderen die mails niks: de minister vertelt de waarheid niet in het Parlement.”

Uw reputatie ligt aan diggelen. Was dat het waard?

“Het is nog niet voorbij. Vanuit het buitenland komen steeds meer berichten dat we het bij het rechte eind hebben: intekenen op die F-35 is een groot risico. De eerste minister heeft het dossier naar zich toegetrokken.

“Ik heb de grappen ook gehoord: ‘Oei nieuws, is het per mail binnengelopen?’ Ons dossier-F-16 is ijzersterk. Die twee mails veranderen daar niks aan. Ik zie niet in waarom dat mijn geloofwaardigheid schaadt.”

Goh, wel…

“Die mails zijn niet de essentie. Het gaat om een wapenlobby van een grote fabrikant die op zijn wenken bediend wordt door een heel apparaat dat ten dienste van de bevolking hoort te staan. Desnoods blijf ik speuren tot het einde van mijn loopbaan, maar ik zal die manipulatie boven water krijgen.”

Wat is uw alternatief? Gewoon doorvliegen met de oude F-16’s?

“De vloot kan nog een paar jaar mee. Dat geeft ons tijd om goed na te denken welke toestellen we best kopen. Al twee jaar hebben we meettoestellen om gericht na te gaan hoelang welk toestel nog meekan. Al twee jaar zijn die niet gebruikt. We worden bedrogen waar we bij staan.”

Kan een Europees land zich in deze veranderende tijden nog permitteren om niks te doen aan landsverdediging?

“Ik geef u gelijk: Europa moet op eigen benen leren staan. Oké, zegt onze regering, dus laten we ons tot in de eeuwigheid vastklinken aan een Amerikaans wapenbedrijf en aan een hyperduur toestel dat niet werkt, waarvan de data onder controle staan van het Amerikaans leger en dat kernbommen moet kunnen vervoeren. Dat is toch niet logisch?

“In onze Toekomstbegroting voorzien we extra middelen voor Defensie. Die 10 miljard kredieten voor investeringen in Defensie: van mij mag het. Maar doe er iets nuttigs mee. Beveilig je havens beter, beveilig je luchthavens. De veiligheid in Zaventem is vandaag slechter dan voor de aanslagen.”

Op andere momenten wilt u het F-16-geld gebruiken om de wachtlijsten in de zorg te korten, om de pensioenen te verhogen….

“Ik denk dat je met minder geld Defensie beter kunt klaarstomen voor de toekomst. Waarom moeten wij per se het duurste toestel op de markt nemen, zonder dat het al bewezen heeft dat het ook effectief kan vliegen?”

Vakantie in het buitenland heeft het arbeiderskind John Crombez nooit gekend. Een keertje Park Hengelhoef in Houthalen met een tante, en dat was het. Maar hier, bij de duinen van Koksijde, voelt hij zich op z’n gemak. Chef Willem en gastvrouw Shannah zijn bekenden, uit een gemeenschappelijk Oostends jeugdverleden. Crombez grijpt naar de gitaar die rondslingert in de eetzaal. Was hij toch niet beter gitarist geworden? De voorzitter vindt van niet.

“De partij is hervormd, de verjonging krijgt gestalte, de leden gaan daar enthousiast in mee. We bepalen zelf mee de agenda. Denk aan de schuldindustrie of de zorgzekerheid. Dat leidt niet altijd tot groot applaus in de media, maar bij de mensen is de boodschap aangekomen.”

Vorig jaar gaf u in De Standaard een interview waaruit moedeloosheid sprak.

“We hadden er toen een lastige periode op zitten. Het eerste jaar van mijn voorzitterschap ging alles prima. Toen werd het 2017 en stuikte de hemel op onze kop. Een klotejaar: Publifin, Samusocial in Brussel… Natuurlijk moet je dan twijfelen aan jezelf. Stoppen? Neen. Ik ben geen wegloper.”

Na het akkefietje met de F-16-mails is uw krediet geslonken.

“In het voorjaar waren de peilingen nog gunstig, hadden we een prachtig congres, en bepaalden we mee de agenda. En nu zou dat plots allemaal weer weg zijn, vanwege twee mails? Die analyse is me te mager.

“Het herstel in de partij is kwetsbaar. Er is strijdbaarheid, maar de partij heeft ook wel wat tikken gehad. Elke tik extra komt dan aan als een klaplong.”

In Frankrijk, Duitsland en Nederland liepen de socialisten tegen historische nederlagen aan. Ook de sp.a dobbert rond op een bodemkoers.

“De Franse en Nederlandse socialisten hebben hun beginselen verloochend. Als je zelf de bijl zet in de sociale zekerheid, moet je niet raar opkijken dat je kiezers weglopen. We moeten ons niet van de wijs laten brengen door al die verhaaltjes over het einde van het Europese socialisme. Kijk naar Spanje, naar Portugal, naar Denemarken of naar Engeland. Telkens komen we erbovenop. Omdat we nodig zijn.”

Je zou denken dat het links, na de crisisjaren, beter zou vergaan.

“We hebben globaal te weinig de juiste lessen uit de crisis van 2008 getrokken. In vergelijking met Trump is Obama een heilige, maar de superrijken zijn ook onder Obama alleen maar rijker geworden. Natuurlijk worden de mensen dan boos. Er zijn kansen gemist. Wat is de enige conclusie die de regering nu nog trekt uit de crisis? Die spaarders van Arco mogen hun geld niet terugkrijgen, basta.

“Een van onze volgende thema’s wordt arbeidsherverdeling. Vandaag betalen we meer aan arbeidsongeschiktheid dan aan werkloosheid: 8 miljard tegenover 7. Een recordaantal goeie mensen valt uit. Waarom? Omdat de groep alleenstaanden groter wordt, met een hoge leefdruk. Mensen willen voor hun ouders zorgen, maar dat lukt alleen als je 4/5de gaat werken, waarna ze het financieel moeilijk krijgen. Dat kun je oplossen door de mantelzorgpremie te veralgemenen. Zo creëer je zelfs jobplaatsen, want er komen plaatsen vrij. We willen ook een papierlimiet invoeren: eerst voor onderwijs- en zorgpersoneel, zodat ze maximaal 15 procent van hun werktijd aan administratie besteden.”

Wil uw kiespubliek niet vooral ook weten hoe u tegenover migratie staat?

“Aan het verdacht maken van hele bevolkingsgroepen doen wij niet mee. We hebben geen enkele ambitie om aan de verkeerde kant van de geschiedenis terecht te komen. Als een boot vol drenkelingen een veilige haven zoekt, zijn wij het land waarvan de bevoegde staatssecretaris op Twitter de landen die hulp bieden uitlacht. Van het opvangen van een boot vol Joodse vluchtelingen in de jaren 1930, zijn we nu het land geworden dat vluchtelingen in hun gezicht uitlacht.

“Het is ook alleen maar geroep. De resultaten van het terugkeerbeleid van Theo Francken (N-VA) zijn slechter dan die van Maggie De Block (Open Vld).”

Wat zou u anders doen?

“Eerst en vooral had Europa eendrachtiger mogen zijn in zijn beleid. De Orbans en de Salvini’s zijn niet geïnteresseerd in een oplossing. Dan kunnen ze geen stoere praat meer verkopen.

“Er is een marshallplan voor Afrika nodig. Grote groepen mensen trekken weg uit hun thuisstreek omwille van oorlog of economische instorting. Zij komen terecht in naburige regio’s, die zonder onze hulp bezwijken onder het gewicht. Daar moet onze grootste investering naartoe gaan. Ook uit eigenbelang: als we Afrika niet helpen, zal de migratie in de komende decennia pas echt goed op gang komen.”

Spreekt u nog weleens met Mark Elchardus?

“Jazeker.”

Dat is een kort antwoord.

(grijnst) “U stelde een ja/neen-vraag.”

Hij vindt dat elk pleidooi voor medemenselijkheid eindigt in open grenzen.

“Ik denk niet dat hij het oneens is met wat ik hier vertel. De sp.a heeft altijd een strikt migratiebeleid gevoerd, met terugkeer voor niet-erkende vluchtelingen als focus. Maar wel menswaardig. Dat wil niet zeggen dat je de regels laat verslappen, want dan krijg je inderdaad aanzuigeffecten.

“Onder Verhofstadt en Di Rupo hebben we meer mensen van buiten de EU teruggestuurd dan Francken nu doet. Het is zo cynisch. Italië smeekt al jaren om solidariteit. De Theo Franckens van Europa hebben hen gewoon laten stikken. En nu zit hun maatje Salvini daar. Nu zullen ze wel content zijn, zeker? Zo cynisch wil ik nooit worden. Mensen uit je eigen bevolking tegen elkaar opzetten om een procentje te winnen: nooit van mijn leven. Dan ben je het niet waard om in het bestuur te stappen.”

U hebt ook de samenlevings­problemen met groepen moslimjongeren aangekaart.

“Ik zal u meer zeggen: er zijn ook heel wat Belgische moslims die dat vinden. Terugplooien op je eigen religieuze identiteit is één zaak, maar dat aangrijpen om onverdraagzaam of gewelddadig te zijn tegen vrouwen of holebi’s, dat kan niet. Bij sommige moslimjongeren is dat een probleem. Dat ziet iedereen toch?”

Wat is het verschil dan met Bart De Wever of Theo Francken die dat ook zeggen?

“Ik zeg evengoed dat het een schande is dat Fernand Huts intussen al een keer of vijf in fraude-papers is terechtgekomen, zonder dat iemand hem iets in de weg legt. Ik heb een groter probleem met de belastingontwijking van Fernand Huts dan met die boze moslimjongeren. Die jongeren kun je nog corrigeren. Maar Huts is zogezegd een goeie, omdat hij als een wilde weldoener in kunst investeert. In werkelijkheid vult hij zijn privécollectie met het geld dat hij de samenleving ontzegt.

“Ik vind het eveneens een schande dat er via Belgische banken nog altijd 129 miljard wordt doorgesluisd naar belastingparadijzen. Mag ik dan ook zeggen dat er met sommige moslimjongeren een probleem is? Als een jonge vrouw aan het einde van een opleiding bij de VDAB zegt dat ze niet wil werken met mannen, dan hebben we een probleem, toch? Maar evengoed zijn er zeel veel jonge – Belgen! – moslims die het zeer goed doen. Dat is al een goed begin: dat we hen eindelijk gewoon eens als Belgische jongeren gaan beschouwen, wat ze zijn. We moeten trouwens onderwijs en godsdienst van elkaar scheiden.”

U steunt het pleidooi voor LEF van Patrick Loobuyck?

“Zeker. Godsdienst kan binnen de muren, maar niet binnen de uren. Geef leerlingen lessen burgerschap, maatschappelijke ontwikkeling, of een overzicht van alle levensbeschouwingen.”

In het onderwijs menen velen dat ‘links’ te soft is geweest en de lat lager legt.

“En wanneer zouden we dat ooit gezegd hebben? We vinden juist dat directies en leerkrachten versterkt moeten worden in hun verhouding met leerlingen of ouders. Als een leerling een opmerking krijgt, mogen we niet aanvaarden dat een halfuurtje later de ouders staan te roepen tegen de directeur.

“Er is niks links aan soft pamperen. De jongeren die ik ken uit de jeugdzorg zeggen dat zelf: geef ons duidelijke regels.”

Dank je wel, zal Meyrem Almaci (Groen) nu zeggen. ‘Laat de gutmenschen tot ons komen.’

“Dat kan ik me niet aantrekken. Elke partij moet zijn eigen koers varen. Als je voortdurend moet zitten nadenken of je dit of dat wel mag zeggen, kom je niet vooruit. De Jan Callebauts met hun ‘assen’ hebben het lang genoeg voor het zeggen gehad in de Wetstraat (Jan Callebaut is een opiniepeiler die als adviseur werkte voor verschillende partijen en toppolitici, red.)

“Ik mis soms ambitie in de Wetstraat. Die zomerakkoorden, wat blijft daar nog van over, een paar weken later? Niemand maalt erom, want we zijn toch maar weer een dag in het nieuws geweest. Wie wil de wereld nog beter maken? Het gaat enkel nog om procentjes bij elkaar wegpietsen.”

We moeten het toch nog even over die procentjes hebben: waar ligt de lat bij de gemeenteraadsverkiezingen?

“De ambitie is dat we kunnen blijven zorgen voor de steden waar we nu besturen. En liefst nog een paar meer. Als dat niet lukt, hebben we een probleem. Iedereen ziet het verschil in bestuur tussen Gent en Antwerpen.

“In Antwerpen zijn de straathoekwerkers weggehaald, de lokale politiecommissariaten gesloten. Het gevolg: meer onbehagen. Je kunt daar als politicus op teren, maar uiteindelijk blijft de vraag: wat heb je gedaan voor je gemeenschap?”

Verbindt u uw lot als voorzitter aan de resultaten van de gemeenteraadsverkiezingen?

“Als het echt niet goed is, zal ik mijn conclusies wel trekken. Wees gerust, ik zal me niet vastklampen aan mijn stoel. Je kunt daar geen percentages op plakken. Maar als het echt slecht zou gaan in de steden, dan stopt het voor mij.”

De lijsttrekker in Antwerpen heeft geen partijkaart. Waarom niet?

“We zijn niet meer in de tijd van de BSP. Toen moest je voor een commissie komen die onderzocht of je wel socialist genoeg was om lid te mogen zijn. Als je de idee steunt dat de partij zich moet openen voor nieuw bloed, dan moet je ook consequent zijn en de oude vormen durven af te leggen.

“Jinnih Beels is een socialiste. Dat ze geen partijkaart heeft, maakt me niet uit. Toen ze zich engageerde voor Samen, heeft ze een aantal mensen meegetrokken. Hun heeft ze beloofd dat ze onafhankelijk zou blijven. Die belofte wil ze graag houden.”

In Gent offerde u uw kopman Tom Balthazar snel op in de Publifin-zaak. Was dat nodig?

“Tom heeft zelf beslist dat hij beter opzij zou gaan om de partij niet te schaden. Ik heb hem niet tegengehouden, dat klopt. Als Tom was blijven zitten, waren de vragen blijven komen. Was dat beter geweest?

“De aandacht van alle media voor Gent is de voorbije 2,5 jaar buitensporig geweest. Optima, Ghelamco, Publifin… er is van alles gesuggereerd en geschreven, maar uiteindelijk blijkt er weinig aan de hand. Maar de opvatting is wel gecreëerd dat het ginds niet pluis is. Ik vind dat raar.”

Burgemeester Termont reageerde bij momenten nogal impulsief. Zo trek je de aandacht naar jezelf.

“Goed mogelijk, maar hij is wel degene die openheid heeft gegeven over alles. Iedereen in de gemeenteraad was van alles op de hoogte. Toch bleven de verdachtmakingen maar komen. Ik mag daar toch een poging in zien om het grootste progressieve stadsbestuur in Vlaanderen te nekken? En sommige media draaien daar in mee. Hoe zit het in Antwerpen? De Wever ging ook totale openheid geven over zijn bouwdossiers. Ik heb nog niks gezien.

“Zelfs over het Gentse mobiliteitsplan is geschreven alsof er een aardbeving op komst was. Terwijl het een groot succes is voor de leefbaarheid en de veiligheid in de stad. In Antwerpen is het hele centrum één chaotische werf, maar niemand geeft een kik.

“Het circulatieplan is een triomf van bestuur met lef. Eindelijk durft iemand nog eens een steen te verleggen. Maar als je dan ziet wat sommige media ervan maken, zou je bang zijn om eraan te beginnen.”

Tom Meeuws gelooft voor Antwerpen in een progressief bestuur als alternatief. U ook?

“Ik ben een optimist, maar door het uiteenvallen van de lijst Samen is er wel één kans verkeken. Sa­men had je nog een goeie kans dat je de grootste wordt, en als eerste aan zet komt. In Antwerpen hebben sommigen een flexibel gedacht: CD&V kwam in 2012 met ons op op de stadslijst, en ze vormden een coalitie met N-VA. Als eerste aan zet komen, is dus belangrijk. Vandaar dat Marc Descheemaecker voortdurend opduikt om nog wat vuil te spuien over Tom Meeuws.”

Hij is de spin in het web?

“Hij is alleszins een lelijk beest.” (bulderlacht)

U was bereid Meeuws te offeren om Samen te laten overleven.

“Tom is een goeie politicus met veel bestuurservaring, hij kan het goed uitleggen en heeft de af­deling tot rust gebracht. De manier waarop men heeft gepoogd hem politiek dood te ma­ken, heb ik nog nooit gezien. Los van wat hijzelf heeft gezegd of gedaan. Als voorzitter van de sp.a Ant­werpen had hij sowieso een grote rol kunnen spelen. Maar ik was bereid hem van de lijst weg te halen om Samen te laten overleven. Bon, de afdeling is me niet gevolgd. Ook goed, dat is democratie.”

Pijnlijk momentje toch voor uw gezag.

“Het is algemeen bekend dat de nationale voorzitter van de sp.a niets te zeggen heeft in Antwerpen.” (lacht)