Voor elke zwarte een witte en vice versa
Er hing deze week, na de onnodige dood van weer twee zwarte mannen door politiekogels, iets constructiefs in de lucht. De aanslag op de agenten heeft die toenadering in de kiem gesmoord.
Dit zou een blanke waarschijnlijk nooit zijn overkomen, zei gouverneur Mark Dayton van Minnesota na de dood van Philando Castile. "Ik ben gedwongen te erkennen dat dit soort racisme bestaat." De betrokken politiechefs droegen het onderzoek meteen over aan de federale justitie (dat is wel eens anders geweest).
En ook de protesten waren, op een bepaalde manier, serieuzer dan na vorige incidenten. Ze waren massaal, met demonstraties in tientallen steden, maar vredelievend. Je zag, zo in die eerste dagen na de executies, iets van convergentie, van een hang naar consensus, naar actie, maar dan constructief.
Vergelding
De aanslag donderdag heeft die toenadering in de kiem gesmoord. De gedode zwarte arrestanten zijn gewroken met gedode witte politiemannen. Vergelding heeft altijd iets primitiefs, maar zeker als die langs raciale lijnen wordt voltrokken. Ineens zijn de doden knikkers op een balans geworden: voor elke zwarte een witte, voor elke witte een zwarte.
Want kijk naar de reacties. Micah Johnson, de schutter die door de politie werd opgeblazen, wordt op Twitter bewonderd. De RIP's zijn overal. "Voor mij is deze nigga een held", zegt iemand. "Eindelijk zijn mensen wakkergemaakt en aan het verstand gebracht dat er iets moet gebeuren."
Aan witte kant wordt er expliciet opgeroepen tot geweld. "Dit is oorlog nu", schreef Joe Walsh, een conservatieve radiomaker en Tea Party-Republikein. "Kijk uit Obama. Kijk uit Black Lives Matter-schoften. Het Echte Amerika komt achter jullie aan."
'Kijk uit Obama. Kijk uit Black Lives Matter-schoften. Het Echte Amerika komt achter jullie aan'
Veel divergerender kun je het niet krijgen. Die extremistische stemmen zouden er ook zonder de aanslag zijn geweest, maar hadden dan minder gehoor gevonden. Nu klinken overal radicale sympathie- en antipathiebetuigingen en is het redelijke midden met stomheid geslagen.
Samen
Vanuit Washington deed Loretta Lynch, de hoogste aanklager van Amerika, zelf zwart en een belangrijke stem voor rechtvaardig Amerika, wel een poging. "Dit is een week van diep verdriet. Maar geweld mag het antwoord niet zijn. Actie moet het antwoord zijn, vredelievende actie." Daarbij riep ze op tot saamhorigheid en zelfs om door te gaan met demonstreren.
'Dit is een week van diep verdriet. Maar geweld mag het antwoord niet zijn'
Dit was in tegenstelling tot uitspraken van de Texaanse vicegouverneur Dan Patrick, die de Black Lives Matter-betogers verantwoordelijk hield voor het geweld en hen 'hypocrieten' noemde omdat zij de bescherming nodig hadden van de agenten tegen wie zij demonstreerden.
Hoe het ook zij: vrijdagochtend liepen er alweer honderden demonstranten door Dallas. Black Lives Matter!, scandeerden ze, zoals ze dat ook voor de aanslagen deden. Dat kon je cynisch noemen, maar door te blijven demonstreren, wilde Black Lives Matter laten zien dat ze niets met Micah Johnson te maken hadden.
Of wit Amerika er ook zo over denkt, is de vraag.