De postbode belt niet meer aan
Louis van Dievel, schrijver en journalist, kijkt elke week met een guitige blik naar de kleine en grote actualiteit. Vandaag: de postbode is een uitstervende soort.
Ik weet wel iets af van postbodes, ik heb er een roman over geschreven (tot zover de sluikreclame). Ik wil u vooral de aanleiding niet onthouden. Enkele jaren geleden bestond de Italiaanse post 150 jaar. Om die verjaardag te vieren vroeg de directie aan een volkse schrijver om met vijftig postbodes op ronde te gaan; in het noorden en het zuiden, in steden en dorpjes, in de bergen en aan de kust. Het resultaat was een ontroerend boek met grote en kleine verhalen over het wel en wee van de Italiaanse facteur. Ik zal vooral niet beweren dat de Italiaanse Posterijen een modelbedrijf zijn, maar ze waren bij hun verjaardagsfeestje tenminste het voetvolk niet vergeten.
Een uitstervende soort
Ik wil ook de flaptekst van het boek met u delen:
“De postbode kijkt, registreert, begrijpt. Niets ontgaat hem, alles slaat hij op in een verborgen hoek van zijn geheugen.. Voorwerpen, toestanden, blikken, geuren. De postbode herkent pijn en ziekte, maar weet ook wanneer hij onverwacht geluk brengt.”
Kijk, meer had ik niet nodig om zelf aan een roman over een Vlaamse postbode te beginnen.
De postbode behoort tot een uitstervende soort. Samen met de brieven die hij (M/V) ronddraagt. De mensen staan ook niet meer op de uitkijk naar de komst van de facteur, die tijd is voorbij. Wel nog naar de bestelwagen van de pakjesdienst van Bpost, want gisteren besteld is vandaag geleverd, nietwaar? En net als de collega’s van PostNL en DHL en hoe ze nog allemaal mogen heten, kijken de koeriers van de post niet op een verkeersovertreding – parkeren op de stoep is de meest courante – om toch die ronde toch maar op tijd klaar te krijgen. De concurrentie in de sector is moordend, de arbeidsomstandigheden zijn navenant.
De postbode was nog niet zo heel lang geleden een vertrouwenspersoon. En niet alleen omdat hij de pensioenen contant kwam uitbetalen. In menig Vlaams feuilleton reed de facteur zwijmelend van de drank rond bij het begin van de maand. De postbode wist veel en hij kon zwijgen. Rekeningen, aanmaningen, pro justitia’s, doodsbrieven, ansichtkaarten, anonieme bruine omslagen, enveloppen met hartjes verraden meer dan je denkt (of je lief is) over het wel en wee van de geadresseerde. Het was niet eens nodig om die discretie met een dikke nieuwjaarsfooi af te kopen (maar het mocht wel).
Jobstudenten en zelfstandigen
De postbode was nog niet zo lang geleden een kleine ambtenaar met een bescheiden wedde en een modaal pensioen. Ook dat is verleden tijd. Mijn blik viel eens op een poster in het raam van een VDAB-kantoor. Er werden dringend postbodes gezocht. Iedereen was bij wijze van spreken welkom. Studenten, zelfstandigen, tijdelijken. Ik ging een keer kijken naar de verdiensten. Ik moest erbij slikken, zo weinig was het.
Een mooi en oud en respectabel beroep is aan het verloren gaan, en niet alleen door “de moderne tijd”. We zullen er met heimwee aan terugdenken, eens we moeten betalen voor iedere e-mail die we sturen.