Middeleeuws liedboek "Leuven Chansonnier" net erkend als Vlaams topstuk en zaterdag al in wereldpremière
Laus Polyphoniae 2018, het festival voor muziek van de middeleeuwen en de renaissance van AMUZ, pakt uit met de wereldpremiere van "Leuven Chansonnier". Dat drie jaar geleden ontdekte liederenboek is net nu door Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz erkend als Vlaams topstuk. Het Festival van Vlaanderen Antwerpen laat vier topensembles in evenveel concerten de liederen uitvoeren.
In 2015 kwam de Alamire Foundation het "Leuven Chansonnier", een laat-15de-eeuws liedboek, op het spoor. De Alamire Foundation is het Internationaal Centrum voor de studie van muziek in de Lage Landen, een partner van AMUZ. Vorig jaar onderzochten internationale deskundigen het manuscript in New York. Het onderzoek is overigens nog niet afgerond.
De vondst van het kleine, goed bewaarde boekje wekte wereldwijd belangstelling. In de bundel staan wijd verspreide composities, maar ook 12 onbekende liederen uit het laatmiddeleeuwse repertoire. De herkomst van het boekje is een mysterie, maar wellicht bleef het altijd in particulier bezit en kwam het via erfenissen in Leuven terecht.
Een uniek en authentiek relict
"Leuven Chansonnier" is een perkamenten manuscript van 12 op 8,5 centimeter. Ongewoon klein, wat er op wijst dat het niet bedoeld was om uit te musiceren, maar om thuis te lezen. De band is van karton, met brokaat bekleed. Er staan 50 polyfone composities in uit de periode 1450-1460. Elk werk neemt zowat 2 folio's in beslag, samen ruim 90 bladzijden.
De teksten zijn in het Frans of Latijn, en vormen een belangrijke literaire bron. Enkele muziekstukken zijn gecomponeerd door polyfonisten Johannes Ockeghem en Antoine Busnois. Die muziek was in de 15de eeuw erg populair in hogere kringen.
Vooral de uitvoering van de 12 onbekende composities is een unieke gebeurtenis. We mogen ervan uitgaan dat die liederen gedurende eeuwen nergens zijn gespeeld of gezongen.
Herboren oude muziek
Op zaterdag 25 augustus gaat "Leuven Chansonnier" in wereldpremière in Muziekcentrum AMUZ, de voormalige Sint-Augustinuskerk in Antwerpen. Dat gebeurt tijdens een muziekmarathon vanaf 13 uur, met Ensemble Leones, Sollazzo Ensemble, Park Collegium en Huelgas.
Het manuscript laat een grote vrijheid in uitvoering toe. Paul Van Nevel kiest met Huelgas voor een a-cappella-aanpak. De andere ensembles gebruiken ook instrumenten. Park Collegium zet 4 stemmen en 3 vedels in om de verschillende kleuren uit de chansons te halen. Bij Leones komen er een harp en een luit bij.
De valorisatie van hoogstaand musicologisch onderzoek maakt het festival Laus Polyphoniae uniek. We zijn erg verheugd dat minister Gatz vond dat "Leuven Chansonnier" niet mocht ontbreken op de Vlaamse topstukklenlijst.
Meer informatie bij Alamire Foundation en AMUZ.
Nog topstukken!
Vlaams minister van cultuur Sven Gatz heeft de voorbije weken nog enkele vrij onverwachte a-typische topstukken erkend. Vooreerst 3 distilleertoestellen uit het Jenevermuseum van Hasselt die illustreren hoe de productie van sterke drank evolueerde. Voorts zijn er 5 theaterdecors uit de schouwburg van Kortrijk, gemaakt door Albert Dubosq in de Belle Epoque. En tenslotte werd ook een collectie gebrandschilderd glas een Vlaams topstuk. Het gaat van panelen uit de 13de eeuw, bedoeld voor de Notre-Dame in Parijs, over een 18de eeuws Brugs "glazen boek", tot 19de eeuwse glazen portretten van Belgische vorsten.