Smaakwater lest steeds vaker de Belgische dorst: de snelste groeier in drankenland
De Belgen lusten steeds meer "water met een smaakje" of korter: "smaakwater". De verkoop is nog klein in vergelijking met de frisdranken, maar in 2016 groeide de verkoop met 30 procent, in 2017 met meer dan 40 procent en alles wijst erop dat de trend zich dit jaar zeker zal doorzetten.
Onder smaakwater verstaan we drankjes die voor 99 procent uit water bestaan. Ze worden aangelengd met een extract, zoals een vleug citroen of munt, meestal zonder toegevoegde suikers. Het assortiment groeit elke dag en de Belg drinkt ze steeds vaker.
Die evolutie is een symptoom van een gezondheidstrend. De laatste vijf jaar drinken we altijd maar minder frisdrank en meer water. Sinds 2015 hebben de waters zelfs de frisdranken ingehaald, blijkt uit de verkoopcijfers.
Let wel: omdat smaakwater niet 100 procent uit water bestaat, wordt het bij de frisdranken gerekend. Daar zien we dat ook het aandeel frisdranken met weinig of geen calorieën (dus ook smaakwater) stijgt. Anders gezegd: de laatste jaren wordt er steeds meer Coca-Cola Zero verkocht en steeds minder Coca-Cola, al gaat het nog altijd om een 30-70-verhouding.
De evolutie naar minder calorieën en meer water legt het smaakwater dus geen windeieren. Het verkoopvolume blijft klein ten opzichte van het hele frisdranken- of waterverbruik, maar de verkoop stijgt jaar na jaar fors. Vorig jaar was er zelfs een groei van ruim 40 procent, leren we uit recente cijfers.
"De laatste jaren kijken de mensen vaker uit naar producten die minder gesuikerd zijn", laat David Marquenie weten, de woordvoerder van VIWF, de sectorfederatie voor water en frisdranken. Marquenie spreekt van een "zeer flagrante evolutie". "Het is de enige categorie die zo sterk groeit, het is onze voornaamste groeipoot."
De smaakwaters werden zeker niet geholpen door de op 1 januari 2016 ingevoerde suikertaks, want ook dat product werd extra belast, omdat het officieel onder de frisdranken valt. Bij een extra verhoging van de taks in 2018 werden de smaakwaters wel ontzien, tenzij ze natuurlijk toegevoegde suikers bevatten, maar dat is meestal niet zo. Frisdranken met suikervervangers vallen sowieso onder de suikertaks. De sector ijvert ervoor om de suikertaks voor de smaakwaters af te schaffen.
Water drinken blijft voor veel mensen een opgave
Michaël Sels, hoofddiëtist aan het Universitair Ziekenhuis Antwerpen, juicht de evolutie naar meer smaakwater toe. "We nemen de smaakwaters mee in onze aanbevelingen en gebruiken ze in therapieën, bijvoorbeeld bij mensen met overgewicht."
"Water drinken, blijft voor veel mensen een opgave. Het is dus goed dat het aanbod aan caloriearme dranken toeneemt", legt Sels uit. "Veel mensen zijn bovendien bang van suikervervangers als aspartaam. Ook de caffeïne in veel lightdrankjes is soms geen goed idee, omdat mensen vaak al veel koffie drinken."
Sels waarschuwt wel dat consumenten waakzaam moeten blijven. "De meeste smaakwaters zijn inderdaad water met een smaakje, maar in sommige producten zit wel degelijk nog veel suiker. Ze worden dan verkocht als smaakwater, maar eigenlijk is het een halve frisdrank." De labels op de flesjes lezen, blijft dus de boodschap.
Doe-het-zelf
De volumes smaakwater liggen nog iets hoger dan in de statistieken, want daar moeten we de doe-het-zelfwaters nog bijrekenen. Dat zijn allerlei systemen waarmee mensen zelf thuis smaakwater kunnen maken. Het is een segment dat hard aan het groeien is.
Dat werd begin deze week nog duidelijk, toen bekend raakte dat drankengigant Pepsi het Israëlische bedrijf SodaStream overneemt.
Pepsi betaalt 2,8 miljard euro voor het bedrijf dat toestellen verkoopt, waarmee mensen bruiswater, maar ook allerlei smaakwaters, thuis kunnen maken. SodaStream is de bekendste naam in dat segment, maar zeker niet de enige.
In Nederland zitten ze al aan een marktaandeel van 20 procent, in Scandinavië aan 50 procent
De trend is ook Vlaamse ondernemers niet ontgaan. Soumeya Achaoui studeert volgende maand af als handelsingenieur. Ze schreef haar thesis over navulbare drinkflessen, maar ze stelt er ook haar eigen nieuwe product in voor: Bottl-in.
"Ik kreeg het idee in China. Wij zien de Chinezen als grote vervuilers, maar ze lopen daar allemaal met een drankfles rond, die ze dan bijvullen. Vooral met warme dranken, maar ondertussen ook met koude dranken.", legt Achaoui uit.
"De volumes suikerdranken zijn met 2 procent gedaald. Mensen willen meer gezonde dranken. Bij ons verkiezen nog veel mensen plat water en is het aandeel smaakwater nog beperkt, zo'n 3,8 procent. Maar in Nederland zitten ze al aan 20 procent en in Scandinavië zelfs al aan meer dan 50 procent marktaandeel."
Achaoui zag een gat in de markt en besloot met scholen te gaan praten. "Tegen 2021 mogen scholen in Vlaanderen geen gesuikerde dranken meer aanbieden. Lagere scholen willen vooral overstappen op kraantjeswater, maar middelbare scholen zijn wel geïnteresseerd in een nieuw, gezonder aanbod." (lees verder onder de foto)
Achaoui wil in scholen beginnen met een proefproject met smaakwaterfonteinen, machines waar leerlingen hun navulbare fles kunnen vullen met een smaakwater naar keuze, maar de tijd dringt.
"Ik begin in september aan een prototype en de komende maanden wil ik de eerste machine uittesten in een aantal scholen. Ik moet wel haast maken, want Coca-Cola is met hetzelfde idee bezig. Ik ben nu nog op zoek naar investeerders, maar ik wil het proberen." Achaoui gaat dus niet meteen op zoek naar een job in september? "Nee, ik wil zolang proberen tot het mislukt."
VIDEO: bekijk hieronder de reportage uit "Het journaal"
