"Russische trollen verspreiden op sociale media onenigheid over vaccinaties"

De twitteraccounts waren actief tijdens de campagne voor de presidentsverkiezingen in 2016 en tweetten veel vaker dan gewone gebruikers over vaccinaties. Opvallend: er werden niet enkel standpunten tegen vaccinaties ingenomen, ook tweets pro inentingen kwamen aan bod. Alle tweets hadden wel de duidelijke bedoeling het debat op te poken en politiek te polariseren, vaak met valse informatie.

De tweets kwamen aan het licht toen onderzoekers van de George Washington University in Washington DC een onderzoek deden naar het gebruik van sociale media voor gezondheidswerkers. "De trolls lijken vaccinaties te gebruiken als een thema om tweedracht te zaaien in de samenleving", zegt Mark Dredze, computerwetenschapper aan de John Hopkins University die het fenomeen na de ontdekking onder de loep nam. De studie verschijnt deze week in het American Journal of Public Health.

De Wereldgezondheidsorganisatie WHO sloeg eerder deze week alarm na onthutsende statistieken over mazelen in Europa. In het eerste half jaar van 2018 zijn er met 41.000 besmettingen al meer gevallen geconstateerd dan in de afgelopen tien jaar op jaarbasis. In heel 2017, al een recordjaar, waren er nog 'maar' 24.000 besmettingen. Experten zien een duidelijke link met het verhoogde debat van de laatste jaren over het thema op sociale media.

"Door in te spelen op beide kanten, deden de bots alsof er een debat gaande is en tasten ze het vertrouwen van het publiek in vaccinaties aan", zegt Dredze. Collega-onderzoeker David Broniatowski van de George Washington’s School of Engineering and Applied Science wijst erop dat "de overgrote meerderheid van Amerikanen gelooft dat vaccinaties veilig en effectief zijn". "Maar kijk naar Twitter en je krijgt de indruk dat er veel debat is."

Veel anti-vaccinatietweets kwamen echter van onduidelijke Twitter-accounts, blijkt nu. 1,7 miljoen tweets, verstuurd tussen juli 2014 en september 2017, werden onderzocht. Bekende Russische troll-accounts, die in januari van dit jaar werden blootgelegd, bleken veel vaker over vaccinaties te tweeten dan gewone socialemediagebruikers: een keer per 550 tweets in plaats van een keer per 12.000 tweets.

Een aantal accounts is ondertussen door Twitter afgesloten, als onderdeel van de grote schoonmaakoperatie van de laatste maanden in de nasleep van de verkiezingscampagne van 2016. 3.800 accounts gelinkt aan het Russische Internet Research Agency werden in februari geschrapt.