Wie is Jos Brech, de eenzaat met een gruwelijk geheim die nu gevat is?

We recapituleren even naar woensdagmiddag 12 uur, het politiebureau in Maastricht. De politie en het gerecht houden een persconferentie. Er is een doorbraak in het onderzoek naar de moord op Nicky Verstappen, een jongen van 11 die in 1998 vermoord werd. Een cold case waar de speurders hun tanden al 20 jaar op stukbijten. Tot nu. 

Lees verder onder de foto.

Eindelijk kunnen de speurders een naam en een gezicht plakken op het DNA-spoor dat de vermoedelijke dader achterliet op de kleren van Nicky. Die naam, dat gezicht, dat is Jos Brech.

In 1998 – op het moment van de moord – is Jos Brech 35 jaar. Hij woont in Simpelveld, een dorpje op een paar kilometer van het zomerkamp waar de 11-jarige Nicky Verstappen op 10 augustus 1998 verdwijnt. Een dag later wordt het lichaam van de jongen gevonden vlakbij het kamp. Hij is vermoord. 

Kort na de vondst houdt de politie Brech tegen, omdat hij in de buurt rondwaart. Zijn naam wordt genoteerd en zit bijgevolg al sinds het begin in het dossier. In de loop der jaren wordt hij twee keer ondervraagd, maar niet aangemerkt als verdachte. Hij is en blijft een "toevallige" passant. 

Brech is actief bij de scouting en heeft zelfs een tijdje in een peuterspeelzaal gewerkt. Hij wordt ook genoemd in een zedenzaak uit 1985, maar die wordt geseponeerd (in 2001 zou hij zelfs opgebiecht hebben dat hij behandeld is.) In de Nederlandse media wordt de link gelegd met een krantenartikel uit datzelfde jaar, maar of het werkelijk om Brech gaat, is nog verre van zeker. 

Lees verder onder de tweet.

We maken een sprong naar februari van dit jaar. Nederland maakt zich klaar voor het grootste DNA-verwantschapsonderzoek ooit, in een ultieme poging om de moord op Nicky Verstappen op te lossen. Aan 21.500 mannen, die in de regio wonen of gewoond hebben of daar familie hebben wonen, wordt gevraagd om een DNA-staal af te geven. Bijna 15.000 gaan in op de vraag. Brech niet. Wat hem een kruisje achter zijn naam oplevert. 

In oktober 2017 is Brech immers naar het buitenland verkast. Tot februari heeft hij nog regelmatig contact met familie, daarna verdwijnt hij spoorloos. Zijn laatste bekende verblijfplaats is een chalet in de Franse Vogezen, de zogenoemde Old Crow-chalet in Sainte-Marie-aux-Mines. Hij zou enkele weken door de natuur trekken en daarna terugkomen om toch nog een DNA-staal af te geven. Maar hij keert niet terug. In april wordt hij als vermist opgegeven. 

Via het DNA van zijn verwanten en DNA dat genomen wordt in het kader van de verdwijningszaak, vallen de puzzelstukjes in elkaar. Er is een 100 procent match met het DNA op de kleren van Nicky. Na 20 jaar kunnen de speurders een naam en een gezicht plakken op dat spoor.  

Zijn kennissen omschrijven hem als een eenzaat: Hij heeft geen gsm, geen social media-account en is moeilijk te bereiken. Een vriend van Brech schrijft op Facebook: "Wie had ooit kunnen denken dat de vermissing van Jos uit zou draaien op een politieonderzoek naar een voortvluchtige verdachte in een vreselijke cold-case moordzaak die al 20 jaar onopgelost is. Ik heb de laatste maanden vaak gewenst dat ik hem nooit had leren kennen, maar zo werkt het in het leven helaas niet."

De politie heeft nu een verdachte, maar hij is spoorloos. Er wordt met man en macht gezocht naar Jos Brech. Meteen na de persconferentie verschijnt zijn naam al op de Most Wanted-lijst van Europol. Duizend tips stromen binnen. Donderdag wordt even een Belg in de Franse Vogezen tegengehouden, omdat iemand hem verwarde met Brech. 

Er wordt gevreesd dat Brech wel eens lang van de radar zou kunnen verdwijnen. De verdachte is immers gespecialiseerd in bushcrafting, technieken die erop gericht zijn om te overleven in de natuur. Siegurd van Leusen, een instructeur in het bushcraften, legt uit aan NOS: "Je kan weken overleven. Maar als je weken kan overleven, kun je ook jaren overleven. Sterker: als je de technieken beheerst en je hebt goede kennis van zaken als het gaat over water, jacht, vissen, planten vergaren, dat soort dingen, dan kun je gewoon je leven lang van de radar verdwijnen." Anderen vrezen dat hij zijn geheim heeft meegenomen in zijn graf. 

Heel Nederland is in de ban van het dossier. En ook in de buurlanden gaat de zaak allesbehalve onopgemerkt voorbij. "Le suspect parti se cacher dans les montagnes?", vraagt Le Parisien zich af. "Recherché dans le massif des Vosges", kopt Franceinfo. 

"Europe-wide hunt for 1998 murder suspect", schrijft The Guardian. De Duitse krant Bild schrijft: "Europaweite Fahndung nach verdächtigem". Ook BBC en de New York Times wijden een artikel aan de zaak.

Maar nu kennen we het antwoord. Jos Brech is aangehouden in Spanje, zo'n 50 à 60 kilometer van Barcelona. Hij zit vast in een Spaanse cel en zal binnen enkele dagen worden overgeleverd aan Nederland. De politie kwam de verdachte op het spoor na een tip van een getuige, die hem herkende aan de hand van foto's die de politie woensdag verspreidde.

Brech zou al enkele maanden in een tentje hebben gewoond in een soort commune nabij Barcelona, vertelt de man die de tip gaf die leidde naar de arrestatie intussen aan De Telegraaf. De familie Verstappen reageert erg opgelucht en is heel blij dat het zo snel gegaan is. Vraag is nu of Brech zijn geheim zal delen. De familie hoopt dat hij gaat praten. "We willen graag antwoorden hebben. Tegelijk zijn we bang voor wat er gebeurd is. Maar anders blijf je eraan denken en heb je ook geen rust", zegt moeder Berthie Verstappen aan NOS.

VIDEO: bekijk hieronder de reportage uit "Het journaal"