"Weerzinwekkend" misbruik tekent bezoek Paus Franciscus aan Ierland
Paus Franciscus ging zaterdagmorgen bij zijn aankomst in Ierland meteen door het stof door "de woede" te onderkennen over de mislukte aanpak door de kerk van het "weerzinwekkende" misbruik door priesters van jonge kinderen. "Het blijft een bron van pijn en schaamte voor de katholieke gemeenschap. Ik persoonlijk deel dit sentiment."
Na aankomst op de Ierse luchthaven van Dublin sprak Franciscus op een bijeenkomst met slachtoffers van misbruik. "Ik kan de ernst van het schandaal niet genoeg benadrukken, dat in Ierland is veroorzaakt door het misbruik van jonge kinderen, gepleegd door leden van de kerk die verantwoordelijk waren voor hun bescherming en onderwijs."
Het eerste pauselijke bezoek in 39 jaar aan Ierland wordt overschaduwd door een nieuwe reeks pijnlijke onthullingen over seksueel misbruik. In het Amerikaanse Pennsylvania bleken onlangs 300 priesters zich schuldig te hebben gemaakt aan de verkrachting van tenminste duizend minderjarige jongens en meisjes. Vlak daarvoor waren ook al nieuwe schandalen uit Chili, Frankrijk en Australië aan het licht gekomen.
Mea culpa
Voorafgaand aan zijn bezoek aan het overwegend rooms-katholieke Ierland, waar de laatste tien jaar een ongekende hoeveelheid weggemoffelde misbruikschandalen aan het licht is gekomen, deed de paus al een publieke schuldbekentenis. "Vol schaamte en berouw erkent de kerkelijke gemeenschap dat we niet waren waar we hadden moeten zijn, dat we niet tijdig hebben gereageerd en ons niet bewust waren van de omvang, de ernst en de enorme hoeveelheid schade die dit in talloze levens heeft aangericht", aldus de paus in de opmerkelijke brief aan alle katholieken, die in zeven talen werd vertaald.
Vooral de oudere generatie geestelijken zou zich verzetten tegen de gewenste openheid en afrekening en nog steeds zaken onder het tapijt vegen
Het mea culpa uit het Vaticaan is voor veel slachtoffers van misbruik in Ierland niet genoeg. De progressieve paus beloofde bij zijn aantreden in 2013 een ‘zero tolerance- beleid’ tegen seksueel misbruik, maar in praktijk is daar niet veel van terecht gekomen. Vooral de oudere generatie geestelijken zou zich verzetten tegen de gewenste openheid en afrekening en nog steeds zaken onder het tapijt vegen.
Schaamteloos verzet
Slachtoffers van misbruik vinden het vooral onverdraaglijk dat misbruik- en doofpotpriesters niet worden weggestuurd maar overgeplaatst. "Het wordt tijd dat de paus nu echt optreedt tegen dit schaamteloze verzet en mensen uit hoge functies ontzet", zegt Marie Collins, een van de Ierse misbruikslachtoffers die dezer dagen protesten organiseert tegen de zwakke opstelling van het Vaticaan.
'Het wordt tijd dat de paus nu echt optreedt tegen dit schaamteloze verzet en mensen uit hoge functies ontzet'
Paus Franciscus werd zaterdag na aankomst op de luchthaven ontvangen in Dublin Castle - het voormalige parlementsgebouw - door premier Leo Varadkar die openlijk homoseksueel is. Legalisering van het homohuwelijk en abortus in Ierland was ondenkbaar geweest tijdens het laatste pauselijke bezoek in 1979 door paus Johannes Paulus II. Ook echtscheiding en anticonceptie was destijds illegaal. Tegen de BBC zei Varadkar vorige week dat de kerk toen "een te dominante plaats had in onze samenleving".
Franciscus landde zaterdagmorgen op de luchthaven van Dublin, waar hij 38 jaar geleden voor het laatst was geweest. "Ik was hier in 1980 drie maanden om Engels te leren. Voor mij is dit een mooie herinnering", zo zei hij voor de landing tegen journalisten aan boord van zijn Alitalia-vlucht vanuit Rome.
Protestmars
Zondag sluit de paus zijn bezoek aan Ierland af met een laatste mis. Tegelijkertijd zal een protestmars plaatsvinden van slachtoffers van misbruik en hun sympathisanten. Zij vinden dat het Vaticaan "robuuste structuren" moet optuigen om misdadigers verantwoordelijk te houden voor hun daden.
"Als Franciscus beweert aan de kant van de slachtoffers te staan, moet de katholieke kerk zich niet langer verzetten tegen de mogelijkheid van slachtoffers om hun misbruikers aan te klagen en te vervolgen - ook nadat de misdaden zijn verjaard", zo zei slachtoffer en actievoerder Marie Collins. "De daden van de kerk zijn niet in overeenstemming met de woorden, ze zijn feitelijk totaal tegengesteld."