Dubbel zoveel autobestuurders betrapt zonder (voorlopig) rijbewijs - slaagkans theoretisch rijexamen fors gedaald

Het kenniscentrum voor verkeersveiligheid Vias publiceerde recent het statistisch rapport 'Rijvaardigheid en Rijgeschiktheid'. Volgens de krant valt daarin op dat het aantal personen die plaatsnemen achter het stuur zonder geslaagd te zijn voor het examen ieder jaar toeneemt. In 2012 waren dat er nog 669, bij het laatst gekende cijfer van 2016 waren dat er al 1.331.

"Het aantal bestraffingen waarbij theoretische of praktische examens opnieuw moeten worden afgelegd en het aantal herstelonderzoeken waarbij medische en psychologische tests worden afgenomen, is de laatste jaren enorm toegenomen", zegt Stef Willems, woordvoerder van Vias. "Een kwart van die mensen legt die examens of test nooit meer af, maar een deel daarvan rijdt wel nog rond met de auto."

Het slaagpercentage voor het theoretisch rijexamen is het laatste jaar fors gedaald. Het examen is sinds 1 juni 2017 strenger. Voor het vernieuwde rijexamen haalde iets meer dan de helft van de jongeren zijn of haar theoretisch rijbewijs in één keer. Maar sinds juni 2017 is dat nog amper 45 procent, zegt VAB-Rijschool. De Vlaamse Automobilistenbond bevroeg 1.861 jongeren die op dit moment bezig zijn met het behalen van hun rijbewijs. 

Vooral het aantal jongeren dat het theoretisch rijexamen drie of zelf meerdere keren moet afleggen, is fel toegenomen. Voordien was dat 6 procent, nu 29 procent. Een kwart moet het een tweede keer afleggen, voor juni was dat 20 procent.

Sinds 1 juni 2017 is het theoretisch rijexamen strenger. Kandidaten moeten nog altijd 41 op 50 halen, maar nu wordt een onderscheid gemaakt tussen zware fouten - zoals een rood verkeerslicht negeren of een snelheidsovertreding - en lichte fouten. Zware fouten kosten je meteen vijf punten, dus wie wil slagen mag maximum 9 lichte fouten maken, of één zware en vier lichte.

"VAB hoopte dat dit jongeren zou aanzetten om zich beter voor te bereiden, omdat gokken zo een stuk riskanter wordt. Maar aan de voorbereiding van de jongeren is niets veranderd", klinkt het. "Integendeel, het aantal jongeren dat niet heeft gestudeerd voor het examen is verdrievoudigd van 3 naar 11 procent." Bovendien gebruiken jongeren vaker digitale hulpmiddelen zoals apps en gratis websites en grijpen ze minder vaak naar een handboek. 

Nochtans is het slaagpercentage een pak hoger wanneer een kandidaat de gratis lessen 'Rijbewijs op School' heeft gevolgd, stelt VAB. De organisatie vindt het dan ook "een stap in de verkeerde richting" dat de lessen vanaf volgend schooljaar worden afgeschaft.

De VAB pleit ervoor om opnieuw verplichte speciale verkeerslessen in het laatste jaar secundair onderwijs in te voeren. "We moeten op langere termijn werken om jongeren kennis van de verkeersregels bij te brengen. Online voorbereiding is onvoldoende en verkeerseducatie in het middelbaar onderwijs blijft cruciaal." VAB vraagt minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) om meer verkeerslessen te voorzien, "gespreid over het hele leertraject".