De mogelijkheid om het schooljaar te herdoen na een B-attest, in plaats van te veranderen van richting, wordt door Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) ingeperkt. Vanaf juni 2020 zal dat pas kunnen nadat klassenraden, na advies van een Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB), hun akkoord daarvoor hebben gegeven.

‘Zittenblijven heeft volgens mij wel degelijk een functie’, zo reageert professor Van den Broeck (VUB), die daar momenteel onderzoek naar voert. ‘Het betekent een jaar extra om de stof te herhalen. Het zou al raar zijn als dat geen enkel effect zou hebben’, zegt hij.

‘Recent internationaal onderzoek wijst bovendien op negatieve psychosociale effecten bij leerlingen die overgaan en toch niet kunnen volgen. Bij zittenblijvers zijn die effecten er in eerste instantie ook, maar die worden ruim gecompenseerd door succes-effecten, wanneer je het gevoel hebt dat je toch mee kan.’

De professor benadrukt wel dat er op wetenschappelijk vlak nog discussie bestaat over het feit of zittenblijven al dan niet verstandig is. ‘Er is jarenlang campagne gevoerd tegen zittenblijven, maar dat beeld wordt nu toch weer bijgesteld’, zo klinkt het. ‘Dat de minister dit als een ultieme remedie beschouwt, verraadt wel dat ze een eerder negatief beeld heeft over zittenblijven. Al lijkt ze wel te beseffen dat het beter niet helemaal wordt afgeschaft.’

Van den Broeck erkent ook dat het een probleem is dat ouders bij een B-attest soms tegen het advies van de school ingaan, bijvoorbeeld door de leerling toch het jaar over te laten doen. ‘De ervaring leert dat leerkrachtenteams hun beslissingen echt wel doordacht nemen’, stelt hij. ‘Door te bepalen dat er voortaan een akkoord nodig is van de klassenraad en het CLB, wordt het moeilijker om tegen die beslissing in te gaan, maar nog niet onmogelijk. Dat is op zich wel te verdedigen.’