Verdachte van moord op Nicky Verstappen hield zich schuil in commune in Spanje

Een commune op een heuvel nabij Castellterçol, 50 kilometer ten noorden van Barcelona. De plek heet La Encantada, wat zoveel betekent als de 'aangename', 'verheugde', maar ook 'betoverde'. Mannen, vrouwen en kinderen leven er samen. Eigenaar Lucas, een Argentijn, vertelde gisteren aan een verslaggever van de Nederlandse krant AD hoe Jos Brech deel uitmaakte van de gemeenschap. Niemand had een vermoeden wie hij was.

"De kinderen kennen Jos. Met de jongens speelde hij voetbal. Je zag dat hij gewend was met kinderen om te gaan. Dat had hij ons ook verteld, dat hij scout was en kampen met kinderen leidde", zegt Lucas, die zondag naar eigen zeggen de meest absurde dag van zijn leven beleefde. Hij hielp mee een einde te maken aan de vlucht van Jos Brech.

's Ochtends werd de Argentijn door de Spaanse politie gebeld. Ze wisten dat de meest gezochte Nederlander bij hem verbleef, na een tip van een Nederlander die zelf een tijd in het huis woonde en Brech daar deze zomer ontmoette. "Ze wilden weten waar hij precies zat, maar ik wilde niet dat ze hier een inval zouden doen, met alle kinderen rond het huis", zegt Lucas. "En Jos had ze vanuit zijn plek kunnen zien aankomen en de berg op vluchten. Dan hadden ze hem nooit meer gevonden, of honderden mensen moeten inzetten voor een speurtocht."

Hangmat

Eind mei was Brech ineens neergestreken in La Encantada. Lucas verschafte hem enkele dagen onderdak, daarna installeerde Brech zich op een stuk grond op 200 meter van het huis. De Nederlander spande zijn hangmat tussen twee bomen, met een zeil erboven voor de dagen dat het regende.

Op de plaats bevonden zich gisteren nog resten van een kampvuur, een schommel en een kleurrijk symbooltje van de commune in de struiken. De hangmat is door de politie meegenomen, net als de grote, overvolle rugzak van de Nederlander. Er zaten onder meer visgerief, boeken over eetbare en medicinale planten en gedroogd voedsel in. En zijn paspoort, dat de politie in staat stelde hem te identificeren.

"Jos wist ongelooflijk veel van planten, hij heeft ons dat allemaal geleerd", zegt een Poolse bewoner van de gemeenschap. "Hij sprak ook een beetje Pools, omdat hij daar op scouting was geweest." De Nederlander werkte hard op het land en in de commune. Daardoor mocht hij altijd mee-eten, voor hij zich weer in zijn hangmat terugtrok.

"Het was een vreemde man, dat wel. Een beetje autistisch, dachten we. Hij sprak heel weinig. Was niet onaardig of zo, maar er was geen hoogte van hem te krijgen", zegt een jonge vrouw. Soms vergezelde hij een van de mannen in de auto voor een boodschap, maar hij stapte nooit uit. In de weinige omliggende dorpen vertoonde hij zich niet. Hij vertelde de mensen van de commune dat hij vijf jaar geleden de consumptiemaatschappij vaarwel had gezegd en in de bossen was gaan wonen. In half Europa, maar ook in Tibet en Nepal. "We geloofden hem. Hij had geen telefoon bij zich, interesseerde zich niet voor het internet, niets", zegt Lucas.

Dus heeft Jos Brech misschien niet eens geweten dat de politie in Limburg vorige week woensdag zijn naam bekendmaakte als verdachte van de moord op Nicky Verstappen in 1998. En zijn foto verspreidde.

Opgelucht

Toen de politie zich zondagmorgen telefonisch bij Lucas meldde, maakte hij een deal met de agenten. Hij zou Jos naar een plek brengen waar hij eenvoudig te arresteren zou zijn, dicht bij het huis, op het pad langs een open veld dat omringd wordt door strobalen en bomen. Hij stelde Jos voor wat brandhout te zoeken. Toen ze op de afgesproken plek aankwamen, werden beiden door zwaarbewapende agenten, die nog niet wisten wie de 'goede' en wie de 'slechte' was, tegen de grond gewerkt.

Brech is intussen akkoord gegaan met zijn uitlevering aan Nederland en zal wellicht nog deze week worden overgedragen. De moeder van Nicky Verstappen reageerde dolblij. "We hadden niet durven te dromen dat het zo snel zou gaan", zei Berthie Verstappen. Ze hoopt dat er nu snel antwoorden komen "op al die vragen die we hebben".