Circulatieplan zorgt voor betere luchtkwaliteit in Gent, "maar niet op onze lauweren rusten"

Op 3 april 2017 ging het Gentse circulatieplan van start. Doel was om het doorgaand verkeer uit het stadscentrum te weren, maar eveneens om de luchtkwaliteit te verbeteren. En dat lukt, blijkt uit metingen die de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) uitvoerde op vraag van de stad.

Op twintig locaties binnen de kleine ring, en op die ring zelf, werd de uitstoot van stikstofdioxide gemeten, de beste parameter voor de impact van verkeer. Dat gebeurde zowel voor als na de invoering van het circulatieplan gedurende een langere periode, om het effect van de gewijzigde verkeersstromen te kunnen bepalen. De eerste meting vond plaats van juni 2016 tot april 2017, de tweede van april 2017 tot april 2018.

De resultaten zijn duidelijk: op elk van de twintig meetpunten daalde de uitstoot. Voor het circulatieplan werd gemiddeld een uitstoot van 41,5 microgram stikstofdioxide per kubieke meter gemeten, meer dan de door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) opgestelde norm van 40 microgram. Die uitstoot daalde tot 34,1 microgram. Gent tekende dus een gemiddelde daling op van 7,4 microgram. Ter vergelijking: in de rest van Vlaanderen daalde de uitstoot in diezelfde periode met gemiddeld 3,7 microgram. Met andere woorden: de luchtkwaliteit in Gent verbeterde dubbel zo snel als in de rest van Vlaanderen.

Handig: krijg nieuws uit Gent via WhatsApp

1. Voeg De Morgen toe aan uw contacten, met het nummer 0474 74 10 25

2. Open WhatsApp en stuur ons het bericht GENT AAN

3. Klaar! U ontvangt nu het laatste nieuws uit Gent.

Hoe werkt het precies?

Dankzij de Gentenaars

"Dit zijn mooie cijfers", reageert de Gentse schepen van Mobiliteit Filip Watteeuw (Groen). "Dit toont aan dat het circulatieplan goed is voor de gezondheid van de Gentenaars. Ook dankzij de Gentenaars, die zijn overgestapt op het openbaar vervoer en op de fiets."

Vooral aan de befaamde 'knippen' en in autoluwe straten is de verbetering van de luchtkwaliteit opvallend. In de Phoenixstraat, waar de Bargiebrug 'geknipt' werd, daalde de uitstoot bijvoorbeeld met maar liefst 32 procent.

Vraag is of de twintig meetpunten wel representatief zijn voor de luchtkwaliteit in heel Gent. Buiten de ring werd de uitstoot immers niet gemeten. Het stadsbestuur gaat er immers van uit dat de impact van het circulatieplan buiten de kleine ring beperkt is. Ook Dirk Lauwers, mobiliteitsexpert aan de UGent en de UAntwerpen, gelooft niet dat er een verschuiving van het verkeer – en dus de uitstoot – naar de deelgemeenten heeft plaatsgevonden. "Mochten mensen hun route veranderd hebben, dan zou je dat zien op de ring. Maar waar het meest voor gevreesd werd, namelijk een toename van de verkeersdruk op die ring, blijkt toch niet het geval." Watteeuw wijst erop dat ook de meetpunten op de ring allemaal een daling noteren.

Nog altijd te hoog

Hoewel het dus de goede kant uitgaat met de luchtkwaliteit in Gent, wordt nog steeds op twee plaatsen de WHO-norm overschreden: in de Hoogstraat en aan Dok-Zuid, waar telkens een uitstoot van 43,4 microgram per kubieke meter werd gemeten.

Bovendien wordt die uitstootnorm op termijn nog verscherpt, verwacht milieu-epidemoloog Tim Nawrot (UHasselt). "Die normen liggen allemaal te hoog. Ze zijn niet voldoende om ons te beschermen tegen de gezondheidseffecten van uitstoot. Ik ben ervan overtuigd dat die normen de komende jaren nog verlaagd worden."

Watteeuw is dan ook zeker niet van plan om "op onze lauweren te rusten". "We kunnen sowieso nog stappen vooruitzetten: we hebben eerst ingezet op het gebied binnen de kleine ring. De komende jaren willen we ook inzetten op schone lucht in de rest van Gent. Ook in de deelgemeenten willen we verschillende circulatiemaatregelen nemen, en ook autodelen verder aanmoedigen." In 2020 voert Gent ook een lage-emissiezone in, waardoor de uitstoot nog zou moeten afnemen.