'First Man' lanceert Ryan Gosling naar de maan - en naar de Oscars

Met 75 jaar is de Mostra het oudste filmfestival ter wereld, maar het verkeert nog steeds, en misschien wel meer dan ooit, in blakende gezondheid. De afgelopen vijf jaar wierp het festival zich resoluut op als hofleverancier van de Oscars. Gravity, Birdman, Spotlight, La La Land, en The Shape of Water verzamelden na hun wereldpremière in Venetië samen liefst 22 beeldjes, waaronder drie keer dat voor Beste Film.

Kan de Mostra die jonge traditie dit jaar voortzetten? Met de ijzersterke openingsfilm First Man heeft het er alle schijn van. Damien Chazelle, de 33-jarige regisseur van La La Land en Whiplash, zet zijn tanden in het leven van Neil Armstrong (enigmatisch vertolkt door Ryan Gosling), die in 1969 als eerste mens voet op de maan zette. Het resultaat is indrukwekkend: geen typische verheerlijking van een Amerikaanse held, maar een eerlijk portret van een man die in de aanloop naar zijn maanlanding steeds verbetener en obsessiever werd. We zien hoe de astronaut, zich bewust van de risico’s van zijn missie, zich stilaan losmaakt van de gravitatiekracht van vrouw en kinderen – tot de afstand tussen hem en zijn gezin even groot is als die tussen aarde en maan.

Bezaaid met lijken

Je hoeft geen raketgeleerde te zijn om in te zien dat First Man na Venetië koers zal zetten naar de Oscars. De veertien nominaties van La La Land zal Chazelle misschien niet evenaren – zijn nieuwste film heeft niet het verleidelijke enthousiasme van die uitbundige musical. Veeleer is First Man een verhaal in mineur. De film benadrukt niet alleen dat de weg naar de maan bezaaid was met lijken – Armstrong verloor dierbare collega's tijdens de gevaarlijke testen en missies die de NASA in volle race naar de ruimte uitvoerde –, maar plaatst Armstrongs krachttoer ook in het teken van de dood van zijn dochtertje Karen. Een verlies dat de astronaut nooit te boven kwam, maar dat Chazelle ook niet uitmelkt. First Man is een subtiel drama, vol onuitgesproken, maar des te meer tastbare, gevoelens.

Ook technisch schiet Chazelle opnieuw vol in de roos: hij waagt zich voor het eerst aan heuse actiescènes en doet dat met brio. Zelden voelde de cockpit van een raket zo eng – Chazelle laat de wanden piepen, kraken en rammelen tot je oren ervan gaan suizen –, zelden oogde een lancering zo elegant. Wat een regisseur.

Lees verder onder de foto

Moordende concurrentie

Of Chazelle ook de Gouden Leeuw mee naar huis mag nemen, is een andere vraag. De concurrentie is moordend dit jaar, met grote namen als Jacques Audiard (The Sisters Brothers), Yorgos Lanthimos (The Favourite), László Nemes (Sunset) en Call Me By Your Name-regisseur Luca Guadagnino (Suspiria) in de competitie.

Ook Alfonso Cuarón stelt zijn nieuwe film voor. Met Roma, zijn eerste Spaanstalige film sinds Y tu mamá también, keert de Mexicaan na drie grote Hollywood-producties (Gravity, Children of Men en Harry Potter and the Prisoner of Azkaban) terug naar zijn roots en kindertijd. De film is een fictieve hervertelling van zijn jeugd in Mexico City, en een liefdevolle ode aan de Indiaans-Amerikaanse dienstmeid die de boel draaiende hield bij de Cuaróns thuis.

Netflix

Opmerkelijk is dat die film, net als vijf andere titels in Venetië, door streaming-gigant Netflix wordt verdeeld. Dat betekent dat u Roma binnenkort thuis kan bekijken. Hetzelfde geldt voorThe Ballad of Buster Scruggs, de nieuwe western van de broers Coen; 22 July, waarin Paul Greengrass (The Bourne Supremacy) de dodelijke raid van Anders Breivik op het Noorse eiland Utøya reconstrueert; en voor The Other Side of the Wind, de laatste (onafgewerkte) film van Orson Welles, die 32 jaar na zijn dood eindelijk voltooid is.

Het merendeel van die films had normaal gezien al in première moeten gaan op het Filmfestival van Cannes. Maar festivaldirecteur Thierry Frémaux weerde Netflix uit de competitie, omdat het bedrijf weigert om zijn films in Frankrijk ook in de bioscoop uit te brengen. Netflix besloot daarom al zijn films uit Cannes terug te trekken en sluisde ze door naar Venetië.

Het Filmfestival van Venetië loopt nog tot 8/09.