Na tien jaar onafgebroken groei is het netto finan­ciële vermogen van de Belgen in het eerste kwartaal van dit jaar ­gedaald. Een gemiddeld gezin schoot er zo’n 2.500 euro bij in. Dat stelt ING vast na een analyse van cijfers van de Nationale Bank. Het netto financiële vermogen bestaat uit de financiële bezittingen na aftrek van de schulden.

De daling heeft te maken met een samenloop van omstandig­heden. Er wordt minder gespaard, de beurs deed het minder goed en de schulden bleven stijgen. Vooral dat laatste weegt door: met een toename van twaalf miljard in een jaar tijd gingen de schulden van de gezinnen in vijf jaar tijd niet meer zo snel omhoog.

De stijging van de schuldgraad wordt vooral veroorzaakt doordat gezinnen nog steeds veel woonkredieten afsluiten. De Nationale Bank heeft in haar rol als toezichthouder al herhaaldelijk gewaarschuwd dat de banken te gul zijn met kredieten. De kapitaaleisen zijn met het oog daarop strenger gemaakt.

Op de daling van het vermogen in het eerste kwartaal moeten we ons niet blindstaren, zegt ING-econoom Julien Manceaux, medeauteur van de studie. Die is deels het gevolg van kortetermijn­schommelingen. Maar op lange termijn is de afnemende spaarzin van de huishoudens wel zorgwekkend.

Sparen minder populair

In de eerste jaren na de financiële crisis compenseerden de gezinnen de lagere rente op de spaarboekjes nog door gewoon meer te sparen. Zo bleef de aangroei van het financieel vermogen op peil. Maar dat is nu voorbij, stelt Manceaux vast. Huishoudens leggen steeds minder opzij. Vorig jaar ging het om 6 miljard euro, een historisch laag cijfer. Het is tweemaal lager dan in 2016 en driemaal ­lager dan in 2015. “Dat de aangroei van spaargeld afneemt, kan problematisch worden als mensen met pensioen gaan. Zeker in combinatie met de oplopende schulden.”

En de Belg staat ook nog afkerig tegenover aandelen, wat het groeipotentieel van het vermogen nog meer verzwakt.

Geruststellend is wel dat de ­totale vermogens nog altijd hoog zijn. Exclusief vastgoed bezit een gezin netto gemiddeld 215.000 euro. Bovendien zijn veel Belgen eigenaar van hun woning. Die waarde maakt geen deel uit van het finan­ciële vermogen dat ING heeft onderzocht. Tel je er het vastgoed bij, dan bezit het gemiddelde Belgische huishouden 510.000 euro.

Ongeveer de helft van het vermogen van de huishoudens bestaat nu uit vastgoed, schat Manceaux. Enkele decennia geleden was dat nog een derde. Het huizenbezit dempt de finan­ciële ongelijkheid, stelt ING. Als je alleen naar financiële activa kijkt, is de vermogensongelijkheid groot; als woningen in de berekeningen worden meegenomen, is het vermogen in België net egaler verdeeld dan in andere landen.