Belg voor het eerst in tien jaar iets minder rijk: schulden met 12 miljard euro gestegen

Dat het Belgisch nettovermogen voor het eerst sinds 2008 is gedaald, heeft verschillende oorzaken. Ten eerste zetten we minder spaargeld opzij, een trend die al langer zichtbaar is. In 2016 werd er nog 11 miljard euro per jaar gespaard, in 2017 bleven we op 6 miljard steken. Dat terwijl we de voorbije vijftien jaar gemiddeld met z’n allen maar liefst 25 miljard euro per jaar spaarden. Toch blijft de Belg haast krampachtig vasthouden aan zijn spaarboekje. Ruim een kwart van de activa bestaat uit spaar- en zichtrekeningen, en niet uit meer risicovolle activa, zoals bijvoorbeeld aandelenbeleggingen of obligaties. Dat brengt echter niet veel op. Dat effect wordt bovendien nog eens versterkt door de beursperikelen in de tweede helft van 2017 en het begin van 2018.

Nog opvallender is de sterke toename van de schuldenlast. Die is op één jaar tijd met 12 miljard gestegen tot 282 miljard euro, oftewel gemiddeld 57.375 euro per gezin. Dat komt overeen met 110 procent van het bruto beschikbare inkomen van de gezinnen en 64 procent van het bbp. 

Daarmee stijgt de schuldenlast ook sneller dan de waarde van ons vermogen, wat volgens ING een zorgwekkende trend is. Terwijl de activa in het eerste kwartaal van 2018 op jaarbasis met slechts 0,4 procent toenamen, liepen de schulden met 4,4 procent op, de sterkste stijging in vijf jaar."Door de lage rentevoeten is er een recordaantal nieuwe leningen afgesloten", aldus ING. Voornamelijk bestaat de schuldenlast uit hypotheekleningen (ruim 80 procent), kortlopende kredieten (vooral bankschulden) en consumptiekredieten (zoals een autolening).  

Tot slot is het totale vermogen in België meer ongelijk verdeeld dan de inkomens. De 5 procent rijkste Belgen bezitten ongeveer 30 procent van het vermogen. Als er geen rekening wordt gehouden met vastgoed en met de gezinnen die geen financieel vermogen hebben, dan blijkt dat het verschil tussen de rijksten en de armste Belgen één van de grootste binnen de eurozone: de 10 procent rijkste Belgen hebben een financieel vermogen dat dertien keer hoger is dan dat van de mediane Belg. 

Maar aangezien de Belg geboren is met "een baksteen in de maag", is het grootste deel vastgoedeigenaar. Met het vastgoedbezit meegeteld, blijkt de ongelijkheid een stuk kleiner in België dan in de buurlanden zoals Nederland, Frankrijk en Duitsland.