Spilindex overschreden: dit betekent het voor jouw loon

De lonen in ons land stijgen als producten en diensten in de winkels duurder worden. Dat gebeurt op basis van de zogenaamde gezondheidsindex. Dat is een cijfer dat de prijsevolutie samenvat van een groot aantal producten en diensten. Als die gezondheidsindex een bepaald niveau of spil overschrijdt, dan zegt men dat de spilindex overschreden is.

Voor de openbare sector is er een wet die de indexkoppeling van de wedden van ambtenaren regelt. Als de gezondheidsindex de spil overschrijdt, worden ook de lonen en sociale uitkeringen in de openbare sector aangepast. Ambtenaren, werkloosheidsuitkeringen, pensioenen, kinderbijslagen en andere uitkeringen volgen de spilindex. Gemiddeld krijgen ambtenaren twee maanden na de overschrijding van de spilindex dan ook een brutoloon op hun rekening dat twee procent hoger is dan voordien.

In de privésector liggen de zaken iets moeilijker. Daar gebeurt de loonstijging via andere formules, afhankelijk van de collectieve arbeidsovereenkomst (cao) van de sector. Sommige sectoren zijn overeengekomen om de lonen te indexeren op een vast moment. Zo zijn er sectoren waar de lonen slechts één keer per jaar indexeren. Andere hebben dan weer gekozen voor een indexaanpassing per kwartaal of per maand. De lonen worden dan vermenigvuldigd met een veranderlijke coëfficiënt die een verhouding is met de indexcijfers. De grootte van het indexpercentage is dus niet gekend, en moet telkens worden berekend.

Een indexaanpassing lijkt op het eerste zicht goed nieuws voor je loonbriefje, maar het is niet altijd voelbaar. Vaak is de indexaanpassing enkel van toepassing op het minimumbarema en niet op de werkelijk uitbetaalde lonen die hoger zijn dan het minimumbarema. Dus als je loon hoger is dan het op jou toepasbare minimumbarema en de indexaanpassing er enkel is voor het minimumbarema, dan merk je niets van de indexaanpassing.