"Vanaf vandaag bouwen zelfstandigen geen pensioen meer op voor de rest van dit jaar"
Door nieuwe regels, nadelig voor zelfstandigen, bouwen ze vanaf vandaag geen pensioen meer op tijdens de volgende maanden van het jaar. Daarom roept Unizo, een vereniging van zelfstandigen, deze dag uit tot "De dag voor Gelijk Pensioen".
Vanaf vandaag bouwen zelfstandigen geen pensioen meer op voor de rest van dit jaar. Dat komt door de manier waarop hun pensioen wordt berekend. Het inkomen dat daarvoor in aanmerking wordt genomen, wordt drastisch naar beneden gehaald. Hierdoor komt bijna elke zelfstandige op een laag pensioenbedrag uit.
Vorig jaar bedroeg het gemiddeld pensioen van een zelfstandige 911 euro per maand terwijl dit bij een werknemer 1267 euro was. Beide bedragen zijn dan weer niet te vergelijken met het gemiddeld pensioen van een ambtenaar dat vlot over de 2600 euro per maand gaat. Deze grote verschillen zijn historisch te verklaren. We leven echter in 2018.
Ondernemers die nu actief zijn vragen massaal een gelijkwaardige behandeling op het vlak van hun sociale bescherming. We roepen 30 augustus daarom uit tot de Dag voor Gelijk Pensioen en vragen aan de beleidsmakers om hier werk van te maken.
Wanneer zelfstandigen een vergelijking maken met hun eigen sociaal statuut moeten ze echter vaststellen dat ze op minder solidariteit van de samenleving kunnen rekenen.
Het sociaal statuut van de zelfstandigen viert in 2018 zijn 50-jarig bestaan. Als belangenorganisatie van de zelfstandigen zijn we trots op de vooruitgang die we de voorbije decennia hebben kunnen realiseren. Het sociaal statuut verschilt vandaag grondig van het stelsel zoals het in 1967-68 werd ingevoerd. De dekking in de gezondheidszorg werd uitgebreid van de grote naar de kleine risico’s. De kinderbijslag werd gelijkgeschakeld. Er werd een faillissementsverzekering ingevoerd, intussen uitgebreid naar een ‘overbruggingsrecht’ om zelfstandigen die hun activiteit moeten stopzetten, op te vangen. En vooral: de minimumpensioenen voor zelfstandigen werden geleidelijk opgetrokken naar het niveau van dat van de werknemers
Er is echter nog nood aan een verdere verbetering van het sociaal statuut. Zelfstandigen zien dat er voor heel wat mensen in onze samenleving een uitgebreide sociale bescherming bestaat. Ze weten dat ze – als werkgever, als belastingbetaler, als consument, enz. – mee betalen om deze sociale bescherming voor anderen op te bouwen. Wanneer ze een vergelijking maken met hun eigen sociaal statuut moeten ze echter vaststellen dat ze op minder solidariteit van de samenleving kunnen rekenen.
De nadelige behandeling op het vlak van pensioen springt inderdaad in het oog.
Deze verschillen vormen een drempel voor kandidaat-ondernemers om een eigen zaak te beginnen. Maar liefst 45 % van de zelfstandigen twijfelden bij aanvang over het starten van hun onderneming, omwille van die mindere sociale bescherming. Als we dus meer ondernemerschap willen in dit land moeten we zorgen voor een aantrekkelijker sociaal statuut. Onze leden geven daarbij massaal aan dat de grote prioriteit voor hen bij het wettelijk pensioen ligt.
De nadelige behandeling op het vlak van pensioen springt inderdaad in het oog. Dat het gemiddeld pensioen van een zelfstandige in 2017 911 euro bedroeg ligt voor een groot stuk aan de zogenaamde correctiecoëfficiënten. Deze coëfficiënten trekken de inkomsten naar beneden die voor de pensioenberekening in aanmerking worden genomen. Voor de loopbaanjaren vanaf 2003 bedraagt de correctiecoëfficiënt 0,66325 op het inkomen tot aan het eerste plafond (48.054,36 EUR in 2016) en 0,541491 op het inkomen tot aan het tussenplafond dat geldt voor de berekening van de sociale bijdragen (58.513,59 EUR in 2018).
De verschillen in bijdrageberekening volstaan vandaag echter niet meer als verantwoording.
Sommigen zullen opperen dat dit komt omdat zelfstandigen minder sociale bijdragen zouden betalen dan in het werknemersstelsel. De verschillen in bijdrageberekening volstaan vandaag echter niet meer als verantwoording. Op individueel niveau zijn er situaties waarin een zelfstandige meer sociale bijdragen betaalt dan een werknemer, vb. als gevolg van de toepassing van het minimuminkomen bij zelfstandigen, de bijdrageverminderingen bij de werknemers, het grote of kleine aandeel gelijkgestelde periodes in de loopbaan (4% van de loopbaan van een zelfstandige t.o.v. 30%/37% bij de werknemers), enz.
Men kan bovendien niet om de vaststelling heen dat de bijdragen in het werknemersstelsel in feite door de werkgever betaald worden. Deze werkgever is in veel gevallen zelf ook een zelfstandige.
Belangrijk om te onderstrepen in dit debat is dat de zelfstandigen al jaren een overschot realiseren binnen hun sociaal statuut. Zowel het jaar 2016 als 2017 werd afgesloten met een positief saldo van meer dan 300 mio EUR. Deze trend zal verder gezet worden in 2018 en de komende jaren. Er zijn dus middelen voorhanden om de sociale bescherming van de zelfstandigen structureel te verbeteren, met het afschaffen van de correctiecoëfficiënten als eerste prioriteit.
De zelfstandige van 2018 ziet niet in waarom hij een lager pensioen zou krijgen dan andere mensen die werken of zelfs niet werken.
Bij de zelfstandigen zelf is het draagvlak hiervoor groot. De zelfstandige van 2018 ziet niet in waarom hij een lager pensioen zou krijgen dan andere mensen die werken of zelfs niet werken. De Dag voor Gelijk Pensioen valt dit jaar op 30 augustus 2018. Tot de pensioenberekening gelijkgeschakeld is, zullen we deze dag elk jaar onder de aandacht blijven brengen. Hopelijk is dit over een paar jaar niet meer nodig.
VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.