Europa beducht voor grenswijziging tussen Servië en Kosovo: "Niet de weg die we willen"

Het is inmiddels tien jaar geleden dat het door een Albanese meerderheid gedomineerde Kosovo zich afscheurde van Servië. Belgrado heeft de onafhankelijkheid nooit erkend, maar zowel Vucic als zijn Kosovaarse tegenhanger Thaci lieten de voorbije weken proefballonnetjes op over een uitwisseling van gebieden. Daarbij zou een door Serven gedomineerde regio in het noorden van Kosovo naar Servië gaan en zou Kosovo de door Albanezen bewoonde Presovo-vallei in het zuiden van Servië krijgen.

Verscheidene Europese ministers toonden zich vandaag sceptisch over die piste. "Wij geloven dat dat vele oude wonden onder de bevolking kan openrijten", zei de Duitse minister Heiko Maas. Ook Oostenrijk toonde zich beducht dat een hertekening van de grenzen langs etnische lijnen de doos van Pandora kan openen op de Westelijke Balkan, in het Servische deel van Bosnië bijvoorbeeld. "Grenswijzigingen, dat hebben we al vaker gezien, werpen problemen op", zei minister Karin Kneissl.

De Belgische minister Didier Reynders beklemtoonde dat de Europese Unie de gesprekken tussen Belgrado en Pristina moeten "faciliteren", en niet "de inhoud van een akkoord moet oriënteren". Maar ook hij plaatst vraagtekens. "Het is aan beide partners om de onderhandelingen te voeren, maar a priori is dit niet de weg die we willen bewandelen. Wat we willen, is het samenleven van volkeren", zo verwees hij naar de roeping van de Europese eenmaking. Reynders wees er ook op dat een eventueel akkoord niet enkel op de goedkeuring van beide landen moet kunnen rekenen, maar ook op die van de landen in de regio en de grootmachten in de Verenigde Naties.

Vucic en Thaci stuiten overigens ook op het thuisfront op veel weerstand. Vele Serven leven zuidelijker in Kosovo en zij vrezen nog meer van Belgrado afgesneden te worden. Bovendien zou Servië op die manier definitief afstand doen van belangrijke historische slagvelden en heiligdommen, wat ook van de orthodoxe Kerk een tegenstander maakt. Ook Thaci heeft heel wat hindernissen te overwinnen, onder meer binnen zijn eigen partij. De president heeft ook geen meerderheid in het parlement om een eventuele uitwisseling van gebieden goed te laten keuren.

De Europese Unie, waarvan ook vijf lidstaten de onafhankelijkheid van Kosovo niet erkennen, probeert al jaren om de relaties tussen Belgrado en Pristina glad te strijken. Eind volgende week vinden in Brussel opnieuw bilaterale onderhandelingen plaats tussen Vucic en Thaci. 

Een akkoord over een normalisering van de relaties is een noodzakelijke voorwaarde voor de toenadering van beide landen tot de Europese Unie. Servië is al kandidaat-lidstaat en onderhandelt al over toetreding. Kosovo geldt als een potentieel kandidaat.