Woensdag werd duidelijk dat meer dan 80 procent van de Europeanen zich in een online peiling heeft uitgesproken voor de afschaffing van de halfjaarlijkse switch tussen winter- en zomeruur. De Europese Commissie organiseerde van begin juli tot midden augustus een openbare consultatie waarin burgers zich mochten uitspreken over de zin of onzin van de omschakeling tussen winter- en zomeruur. Meer dan 4,6 miljoen Europeanen namen deel, een absoluut record voor de openbare consultaties die de Commissie regelmatig op touw zet. Die 4,6 miljoen stemmen komt overeen met 0,89 procent van de Europese bevolking. Bij nadere analyse van de cijfers blijkt wel dat het vooral Duitsers zijn die de enquête hebben ingevuld: zo’n 3 miljoen of 3,79 procent van de Duitsers. In België deed 0,55 procent van de bevolking mee.

LEES OOK (+). Kan België zelf de wintertijd schrappen en 11 andere vragen over het extra uurtje

De meeste voorstanders van een afschaffing verkiezen onafgebroken in de zomertijd te leven, dus twee uur voor Greenwich Mean Time. Momenteel draaien we tijdens de wintermaanden een uur terug, tot één uur voor GMT. In het voorjaar, bij de switch van winteruur naar zomeruur, liet minister van Consumentenzaken Kris Peeters nog weten dat hij voorstander is van het omgekeerde: afschaffing van de zomertijd. De wintertijd is alleszins de ‘echte tijd’, de zomertijd is de afwijking van de normale tijdrekening.

Als de wintertijd wordt afgeschaft en het blijft altijd zomertijd (in plaats van omgekeerd) zou dat bijvoorbeeld willen zeggen dat het op 21 december in ons land tot 9.30 uur ’s ochtends donker blijft.

Energiebesparing

De zomertijd werd destijds ingevoerd omdat dat onder andere energiebesparing zou opleveren. Maar de laatste jaren klinken de stemmen om de switch af te schaffen steeds luider. Zo veroorzaakt de overgang van het winteruur naar het zomeruur (en omgekeerd) heel wat last bij mensen. Bovendien zijn er ook meer ongevallen.

Tot 1916 was er nog geen verschil tussen zomer- en wintertijd. Duitsland voerde toen als eerste land in Europa de zomertijd in, omdat het door de Eerste Wereldoorlog kampte met brandstoftekorten. Maar dankzij de zomertijd was het ’s ochtends langer licht en moest er minder olie en gas gebruikt worden. Daarna volgden ook andere Europese landen.

“Geen referendum”

Een commissiewoordvoerder beklemtoonde woensdag nog dat de peiling slechts “een element” vormt in de besluitvorming. “Dit is geen referendum, maar een element waarmee we rekening houden wanneer we onze beleidsaanbeveling zullen doen.” Wel suggereerde Juncker vrijdagvoormiddag op de Duitse zender ZDF dat de switch tussen zomer- en winteruur wellicht wordt afgeschaft. “We zullen er vandaag over beslissen. Maar het heeft geen zin om mensen te vragen wat ze denken en dat dan vervolgens te negeren. Mensen willen dat, wij doen het”, zei hij over de afschaffing.

Er volgt na de publicatie van het rapport nog overleg met stakeholders als het Europees Parlement, dat eerder dit jaar het debat over het winter- en zomeruur opnieuw had aangezwengeld. Een eventueel voorstel tot afschaffing moet goedgekeurd worden door het parlement en de lidstaten. Formeel kan elke lidstaat voor zichzelf beslissen of ze de zomer- of wintertijd afschaffen. Maar informeel werd al afgesproken dat alle landen daar één lijn in trekken. Daarmee wil de Europees Commissie voorkomen dat het ene land wel en het andere niét meedoet aan het verzetten van de klok en zo de interne markt ontregeld zou worden.