VN slaan alarm over Griekse vluchtelingenkampen: zelfs kinderen proberen er zelfmoord te plegen
De Griekse regering moet kwetsbare asielzoekers zo snel mogelijk overbrengen van de eilanden naar het Griekse vasteland. Dat zegt de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties (UNHCR). Vooral de situatie in het opvangkamp Moria op Lesbos 'bereikt een kookpunt'.
In Moria is op papier plek voor tweeduizend asielzoekers, maar in werkelijkheid verblijven er meer dan zevenduizend vluchtelingen, die onder erbarmelijke omstandigheden leven. De meesten van hen zijn aangewezen op gammele koepeltentjes, die op elk vrij stukje kamp zijn opgezet - ook op plekken waar het rioolwater rondstroomt omdat de toiletten overbelast zijn.
"We maken ons vooral zorgen over de hopeloos ontoereikende sanitaire voorzieningen", zegt UNHCR-woordvoerder Charlie Yaxley tegen Reuters. "Er breken bovendien geregeld gevechten uit tussen gefrustreerde groepen, er is steeds meer seksuele intimidatie en er vinden steeds meer aanrandingen plaats. Ook is er veel te weinig medische en psychische zorg."
Ziekten
Vooral de mentale en fysieke situatie van kinderen is een probleem. In mei gaf Artsen Zonder Grenzen (AzG) al aan dagelijks tot wel zestig kinderen per dag te moeten behandelen op Lesbos. Zij hebben last van misselijkheid, diarree, huidaandoeningen en andere infectieziekten. Ze kunnen onvoldoende uitzieken omdat ze verblijven in een overvol kamp vol blubber en uitwerpselen. "Een ondraaglijke vicieuze cirkel", aldus AzG.
Tegen de Nederlandse omroep NOS zei een medewerker dat het aantal zelfmoordpogingen onder kinderen toeneemt.
'Er is steeds meer seksuele intimidatie, er vinden steeds meer aanrandingen plaats'
Lesbos vormt samen met de Griekse eilanden Samos, Chios, Kos en Leros een barrière voor vluchtelingen die via Turkije Europa proberen te bereiken. Die 'hotspoteilanden' hebben die functie sinds begin 2016 de Turkije-deal werd gesloten. Migranten die geen recht hebben op asiel worden direct teruggestuurd naar Turkije, en vanaf de Griekse eilanden doorreizen naar het vasteland werd onmogelijk gemaakt. De hoop was bootmigranten daarmee te ontmoedigen.
In de praktijk blijkt dat dat plan nauwelijks werkt. Migranten die geen recht op asiel hebben en dus terug moeten naar Turkije, gaan vrijwel altijd tegen die beslissing in beroep. Omdat de procedures maanden tot jaren kunnen duren, en er ondertussen nieuwe vluchtelingen bij blijven komen, raken de kampen met de dag voller.
Politieke wil
Ook op Chios en Kos zitten twee keer zoveel asielzoekers als eigenlijk de bedoeling is, op Samos zelfs vier keer zoveel. "We zien dagelijks hysterische aanvallen en paniekaanvallen, en ongeveer een keer in de week een zelfmoordpoging", zei Nikolaos Kaklamanis, directeur van het enige ziekenhuis op Samos, eerder dit jaar tegen De Volkskrant. "Sommige mensen nemen te veel pillen of lopen de zee in, anderen snijden zich in hun armen of steken zichzelf in brand."
De Griekse overheid beloofde al meermaals extra vluchtelingen over te brengen naar het vasteland - meer dan 70 procent van de vluchtelingen komt immers uit landen als Syrië, Irak en Afghanistan en heeft recht op asiel. Maar in de praktijk komt daar weinig van terecht.
Volgens de UNHCR komt dat vooral door de starre opstelling van andere Europese landen. Zij bieden aankomstlanden als Griekenland en Italië veel te weinig hulp bij het overplaatsen van asielzoekers. "De mensenstroom die momenteel in Europa aankomt, is zo klein dat hij heel goed te verwerken is", stelt Yaxley van de UNHCR. "Dat het misgaat, is vooral een kwestie van een gebrek aan politieke wil."